İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, 1/1998 Sayılı Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası'nda 34/2015 sayılı yasa ile yapılan değişikliklerde boşanan kişilerin soyadları ile ilgili bazı yasal boşlukların oluştuğunu duyurdu. Yasadaki eksiklikleri gidermek için İçişleri Bakanlığı’nda yasa tasarısı hazırlandığını aktaran Baybars, Bakanlar Kurulu’nda onaylanan tasarının meclise sevk edildiğini açıkladı.
Baybars’ın açıklaması şu şekilde;
Kamuoyunda dolaşan hatalı bilgileri önlemek maksadıyla aşağıdaki açıklamayı yapma zarureti doğmuştur.
1/1998 Sayılı Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası'nda 34/2015 sayılı yasa ile yapılan değişikliklerle birlikte evlenen kişilerin ve çocuklarının soyadlarına ilişkin birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Mezkûr değişiklik yasası yürürlüğe girmeden önce esas yasada yer alan birtakım düzenlemeler ise tamamen kaldırılmıştır. Özellikle boşanan kişilerin soyadlarına ilişkin düzenleme tamamen kaldırılırken yerine herhangi bir düzenleme yapılmayarak yasal boşluk oluşmasına sebep olunmuştur.
Dolayısı ile, mezkûr değişiklik yasasından sonra boşanan tarafların eski soyadlarına dönmeleri imkânı ortadan kalkmış ve tarafların boşandıkları kişinin soyadını taşımaya devam etmeleri yasal mecburiyeti ortaya çıkmıştır. Nüfus Kayıt Dairesi’nin, boşanan kişilerin soyadını değiştirmeleri (eski soyadına dönme) yönündeki talepleri yerine getirme yetkileri de kalmamıştır. Hukuk Dairesi (Başsavcılık)'nin görüşü de Nüfus Kayıt Dairesi'nin bu konuda değişiklik yapma yetkisinin yasal açıdan mümkün olmadığı yönündedir.
Diğer taraftan, 34/2015 sayılı değişiklik yasasının öngördüğü bazı düzenlemelerin geçici nitelikte olması ve 3 yıllık süreye tabi olması, kişilerin soyadlarına ilişkin düzenlemelerden faydalanmalarına engel olmaktadır.
Yine 34/2015 sayılı değişiklik yasası ile, evlenme sırasında soyadına ilişkin beyanname sunma zorunluluğu getirilmiş olmasına rağmen, 01.01.2017 tarihine kadar bu gibi beyannameler evlenme sırasında yetkili kişiler tarafından talep edilmemiş ve taraflar da böyle bir beyanname sunmamışlardır. Dolayısı ile 01.01.2017 tarihinden önce evlenip de soyadına ilişkin beyanname sunmamış olan kişilerin bu hakkını kullanabilmesini sağlamak için düzenleme yapılması zarureti doğmuştur.
Demokratik olarak da kabul edilemeyecek bu durumu ortadan kaldırmak zarureti doğduğundan Bakanlığımız derhal bir yasa tasarısı hazırlamış ve ilgili görüşleri alarak tasarıyı Bakanlar Kurulu’ndan onaylatmış ve meclise sevk etmiştir. Bakanlığımız veya Bakanlığımıza bağlı Nüfus Kayıt Dairesi’nin boşanan kişilerin soyadını değişmemesi keyfiyetten değil, tamamen yeni dğişiklikle yetkileri elinden alındığı cihetle olmuştur.
İlgili tasarının yasalaşması, kamuoyunda bu olumsuz durumdan etkilenen birçok kimsenin menfaatine olacağından Cumhuriyet Meclisi’nin önümüzdeki ilk yasama toplantısında ivedilik talebi ile görüşülecektir.
Saygılarımızla,