Medya Etik Kuruluna,
İlgili makama,
Ben Evrim Kamalı ve serbest gazeteci olarak basın sekteründe hizmetler vermekteyim. Sizlere temmuz ayı başında yapmış olduğum şikâyetin cevabını almamam ve yine Yenidüzen gazetesi tarafından o olayın üzerine 2 sefer daha haber ve resimlerimin çalınarak yayınlanması üzerine görülen lüzum üzerine yeniden başvuruş bulunmaktayım. Konu kurum sürekli haber ve resimlerimi çalarak kendi yayın organlarında yayınlamaktadır sizlerden ricam bu konu üzerine yapa bileceğiniz yaptırımları gerçekleştirmenizdir. Göndermiş olduğum mail ekinde sizlere çalınan haberlerimin haber ve fotoğraflarını orijinal olarak göndermenin yanında konu gazetenin çalıntı yayınlarını da gönderiyorum saygılar.
Not Ekte göndermiş olduğum numaralı fotoğrafların indexi
1. 1 ve 1b olarak numaralandırılmış Yenidüzen 14 Temmuz 2015 tarihli gazete kupürü şahsımın bizzat çektiği fotoğraf telif hakkı ve iznim alınmadan kullanılan fotoğrafı göstermektedir. 1c isimli fotoğrafın orijinalidir.
2. 2 diye isimlendirilmiş 26 Ağustos 2015 tarihli Yenidüzen gazete kupürü şahsımın yapmış olup servis ettiği haber ve fotoğrafın tümüdür konu fotoğraf ve haber servis ettiğim abonem olan Halkın Sesi gazetesinden temin edilip iznim olmadan ve telifi ödenmeden temin edilip kullanılmıştır. 2b ve 2c orijinal fotoğrafları 2d isimli Word dosyası da haberi içermektedir.
3. 3 olarak isimlendirilmiş Yenidüzen 5 Eylül 2015 tarihli gazete kupürü şahsımın bizzat hazır bulunduğu mahkeme duruşmasında takip edip haberini yaptığım, uyuşturucu meselesinin haberinin yine servis ettiğim abonem olan Halkın Sesi gazetesinden temin edilip değişiklik yapılarak iznim ve telifi alınmadan yayınlandığı bir kupürdür. Orijinal haber 3b diye isimlendirilip ekte bilginize sunulmuştur.
4. 1 numaralı fotoğraftaki fotoğrafın şahsıma ait olduğu sizlere Yenidüzen muhabiri Ayşe Gülerin konu ile ilgili vermiş olduğu dilekçede açıklanmıştır. 2 ve 3 nolu kupürlerdeki haberlerin ve resimlerin sahsıma ait olduğunu ıspat etmek maksadı ile size gönderdiğim 4 ve 4a olarak isimlendirilmiş haberlerimi alan şahısların sosyal medya Facebook üzerinden bana gönderdikleri itiraf yazılarını da gönderiyorum.
Gereğinin tarafınızca yapılacağından şüphem olmadığı gibi ilgileneceğiniz için peşinen teşekkür ederim.
Evrim Kamalı
KAMALI HABER AJANSI(a)
-----------------------------------------------------
KAMALI’NIN İDDİALARI VE ETİKTE ‘ÜSLUP’ MESELESİ
• Evrim Kamalı, kendisine ait iki haber ve bir haber fotoğrafının Yenidüzen tarafından izni alınmadan kullanıldığı iddiasıyla okur temsilcisine başvurdu. Kamalı’yı iki örnekte haklı bulduk, bir örnekte bulmadık,
• Kamalı’nın iddialarını sosyal medyada bir süre dile getirdiği üslubu etik bulmuyoruz ve yadırgıyoruz. Etik dışı yöntemlerle etik arayışında başarıya ulaşamayız.
Gazeteci Evrim Kamalı, bazı haber ve fotoğraflarının Yenidüzen tarafından izinsiz kullanıldığı veya çalındığı gerekçesiyle Medya Etik Kurulu’na başvurdu. Kamalı, ayni başvuruyu Yenidüzen Okur Temsilcisi’ne de göndererek görüş talep etti.
Medyada meslek etiği öncelikle medya içerikleriyle ilgili olmasına karşın, gazetecilerin kendi aralarındaki ilişkileri de kapsadığını belirtmek gerekir. Özellikle meslekte üreticiliğin gittikçe azaldığı, copy-paste gazeteciliğin başını alıp gittiği bir dönemde, büyük çabalar ve becerilerle haber ve görüntü üreten medya mensuplarının emeğine saygı gösterilmesi gerektiğini daha önceki yazılarımızda vurgulamıştık.
Bu bakımdan E. Kamalı’nın başvurusunu değerlendirmenin, okur temsilcisi olarak görevimiz olduğu kesindir. Kamalı’nın iddiaları karşısında bir görüş geliştirmek amacıyla, eleştirilerin muhataplarından da yanıt almaya çalıştık. Yenidüzen Genel Yayın Yönetmeni Cenk Mutluyakalı, kuruma ve muhabirlerine yönelik eleştirilere yanıt olarak, Medya Etik Kurulu’na da gönderdikleri ayni yazıyı iletti. Bu durumda, Medya Etik Kurulu’nun önündeki malzemenin aynisiyle bir görüş oluşturmaya çalışacağız.
Üslup meselesi
Medyada etik sorunların giderek daha fazla tartışılması kesinlikle olumludur. Amaç Kıbrıs Türk medyasında kaliteyi, toplumsal sorumluluk seviyesini yükseltmek ve izleyici güvenini artırmaksa, bu öncelikle medya etiğinin geliştirilmesinden geçecektir. Ancak, etik tartışmaların, etik ihlal iddialarının uygunsuz üsluplarla, küfür, aşağılama, alay etme ifadeleriyle birlikte medyada ve sosyal medyada dillendirilmesinin, hiç bir işe yaramayacağını da vurgulamak gerekir.
Bu vesileyle okur temsilcisi olarak, etik dışı yöntem ve üslüplarla bilgimize getirilen, etik ihlal iddialarıyla şimdiye kadar ilgilenmediğimizi ve bundan sonra da ilgilenmeyeceğimizi vurgulamak isteriz. Evrim M. Kamalı’nın derdini anlatmaya çalışırken sosyal medyada gazete, gazeteciler ve okur temsilcisi için uzun süre kullandığı dili doğru bulmuyoruz. Umarız ayni üslup devam etmez.
Kısacası ‘Etik dışı yöntemlerle etik arayışında başarıya ulaşılamaz’. diyoruz.
--------------------------------------------------------------------------
CENK MUTLUYAKALI’NIN İDDİALARA CEVABI
Sayın Bekir Azgın
Medya Etik Kurulu Başkanı
Lefkoşa
Medya Etik Kurulu’na gazetemiz YENİDÜZEN’le ilgili ulaşan şikayetler ve bununla ilgili, kurulunuzun talebi doğrultusunda görüşlerim ekte belirtilmiştir.
1- 14 Temmuz 2015 günü yayımlanan “Arkadaşları Tutuklandı” başlıklı haberde kullandığımız fotoğraf, aynı zamanda bir foto muhabiri olan ve ilgili meselede yaşamını kaybeden gencimizin de babası konumundaki sayın Mustafa Erkan tarafından gazetemizle paylaşılmıştır. Sayın Mustafa Erkan, fotoğrafların paylaşımı sırasında, gazetemize ‘fotoğrafların bir başkası tarafından çekildiği’ yönünde herhangi bir bilgi vermemiştir. İlgili kişinin de foto muhabiri olması ayrıca doğrudan olayla birinci derecen bağlantısı ve meselenin insani boyutu nedeniyle, fotoğraflarda herhangi bir imza kullanılmamıştır. İlgili yayın tümüyle, fotoğrafların Sayın Mustafa Erkan tarafından çekildiği düşüncesiyle yapılmıştır. (Bu konuda muhabirimiz Ayşe Güler, kurulunuza, ayrıntılı bir açıklama göndermiştir.)
2- 26 Ağustos günü yayımlanan “64 bin $ ‘Hack’lediler” haberi fotoğrafları bir başka gazetemizle yapılan ‘haber & fotoğraf paylaşımı işbirliği’ sonucu bizlerle ulaştırılmış, ancak, haberin kaynağının ilgili ajans olduğu söylenmemiştir. Bu yöndeki eskiliğimiz ve yanlışımız ortadadır; fotoğrafların yayımı sonrasında gerçeğin anlaşılması ile ilgili kişiden özür dilemiş, haber paylaşımı yaptığımız gazetemiz ile de işbirliği sürecimiz yeniden ele alınarak, böylesi sıkıntıların yaşanmaması için tedbirler alınmıştır.
3- “193 paket Bonzai” başlıklı haber, muhabirimiz tarafında yerinde izlenmiş, haber, farklı kaynaklardan derlenerek hazırlanmıştır. Medya Etik Kurulu’nun, tüm bu şikayetleri değerlendirirken, bir başka gelişmeyi de dikkate alması ve bu konuda vereceği mesaj da son derece önemlidir. ‘Etik’ arayışı ile kurulunuza başvuran ilgili kişiler (özellikle de Kamalı Haber’i temsil ettiğini belirten Evrim Kamalı) sosyal medyada ile digital mecradaki yasal boşluğu kullanarak, gazetemizin kurumsal kimliği ve kişiliği ile şahsımıza açık açık ‘hakaret’ etmekte, son derece seviyesiz bir üslupla saldırmakta, kurulunuzun inceleme süreci aşamasında da bu saldırılarını sürdürmektedir.
Ekte örneği verilen yayınlar, bir yandan ‘etik’ arayışı ile kurulunuza başvuran kişilerin hemen her gün yaptığı hakaretlerin birkaç örneğidir.
Ayrıca bir diğer sorun ‘ajans’ ya da ‘serbest gazeteci’ iddiası ile haber paylaşımı yapan bu kişilerin hiçbir ‘kurumsal kimlik’, ‘sözleşme’, ‘kayıt’ ya da ‘sorumluluk’ taşımamasıdır.
Basın Kartı Tüzüğü’nde ‘serbest gazetecilik’ ya da ‘ajanslar’ın çalışma koşulları net bir şekilde anlatılmaktadır; eğer, ‘ajans’ ya da ‘serbest gazeteci’ iddiası ile çalışan kişiler, ilgili yapısal / kurumsal süreçleri tamamlamış olsa, kanımca, böylesi sıkıntıların da önüne geçilebilecektir.
Tüm bu gerekçeler, kaynak kullanmak ya da izinsiz haber yayınlamak yönünde hiçbirimize ‘haklılık’ kazandırmaz.
Ancak, medyanın kurumsallaşması ve çok daha sorumlu bir anlayışla ilerlemesi için de çağdaş yapılanması kaçınılmazdır.
‘Medya Etik Kurulu’nun kararlarının YENİDÜZEN ve gazetecilerimiz için yol gösterici olacağını belirtir, çalışmalarınızda başarılar dilerim.
Saygılarımla.
Cenk Mutluyakalı
Yenidüzen Genel yayın Yönetmeni
-----------------------------------------------------------
Kamalı’nın İddiaları ve Görüşümüz
1. Evrim Kamalı, Ayşe Güler’in 14 Temmuz 2015 tarihli gazetede yayınlanan haberde kullanılan fotoğrafın kendisine ait olduğunu ve izin alınmadan kullanıldığını iddia ediyor. Ayşe Güler’in başvurusu sonrası, konuyla ilgili 3 Ağustos tarihli yazımızda görüş belirtmiştik. Şimdi Kamalı’nın başvurusu sonrası konuyu tekrar ele almak durumundayız. Ayşe, fotoğrafı elde ederken sahibinin Kamalı(veya başka bir kişi) olduğunu bilmediği söylüyor. Ayşe’nin haberine konu olan dava kendisi de gazeteci olan Mustafa Erkan’ın oğluyla ilgiliydi. Bir gazeteciden, üstelik oğluyla ilgili bir dava hakkında fotoğraf alırken, ‘bu fotoğrafı kim çekti?’ kuşkusunun oluşmaması bize anlaşılır geldi. Ancak Evrim Kamalı ısrarla ‘Ayşe, fotoğrafın bana ait olduğunu biliyordu’ diyor. Buna inanmasının kendisi açısından güçlü nedenleri olabilir. Ancak bizim buna karar verebilmemiz için objektif verilere ihtiyacımız vardır. Evrim ve Ayşe olarak, iki gazetecinin mesleki ilişkiler çerçevesinde biriktirdiği subjektif faktörleri, dışardan birisinin bilmesi ve kestirmesi mümkün değildir.
Kısacası bu konudaki görüşümüz değişmedi; yani Ayşe Güler’in haber için başkasından elde ettiği fotoğrafı kullandığı kesin. Ama bunu bilerek yaptığı iddiasına katılmıyoruz.
2. Kamalı’nın ikinci iddiası, 26 Ağustos 2015 tarihli Yenidüzen gazetesinde yayınlanan haberle ilgiliydi. İddiayı yanıtlayan Cenk Mutluyakalı, haberi doğrudan Kamalı’dan değil de ‘haber & fotoğraf paylaşımı işbirliği’ içinde oldukları Halkın Sesi gazetesinden aldıklarını ve gazetenin de haberin başkasına ait olduğu konusunda kendilerini bilgilendirmediğini ve sonrasında Kamalı’dan özür dilediklerini yazdı. Buradaki özürü, takdir edilmesi gereken bir davranış olarak bir kenara not etmekle birlikte, bir kurum olarak Yenidüzen’in ihmalkar davrandığını, gazeteciler arasında ‘emeğe saygı’ ilkesini titizlikle koruyamadığı görüşündeyiz. Burada, Ayşe Güler’in fotoğraf elde etmesindeki ‘bireysel’ boyutun ötesinde, kurumsal bir ilişki sözkonusudur. İster yazılı, ister yazısız olsun, iki kurum arasında paylaşım için bir işbirliği varsa, her paylaşım anında, haber ve fotoğrafların kaynakları titizlikle ortaya çıkarılmalıydı. Halkın Sesi haberin kaynağını belirtmese bile, Yenidüzen öğrenmeye çalışmalıydı. Kısacası bu örnekte Kamalı’nın ‘iznim alınmadan haberim kullanılmıştır’ iddiasını haklı buluyoruz.
3. Kamalı son olarak, Yenidüzen’de 5 Eylül 2015 tarihinde Didem Menteş imzasıyla yayınlanan “193 paket Bonzai” başlıklı haberin kendisinden izinsiz alındığını iddia ediyor. İkinci örnekte olduğu gibi Didem Menteş, haberinin tüm unsurlarını tamamlamak amacıyla meslektaşlarından ve başka yayın kuruluşlarından yardım almaya çalışıyor. Anlaşılan karşılıklı yardımlaşma gazeteciler arasında yaygın olarak uygulanıyor ki bu meslek dayanışması açısında olumlu bir şeydir. Bu uygulama ne kadar yaygın olursa olsun, haberin kaynağına saygı göstermek her koşulda uyulması gereken etik bir ilke olmalıdır. Kurum gibi gazeteciler de haberin kaynağını saptamayı, alışveriş yaptıkları diğer kurum ve gazetecilerin insiyatifine bırakmamalıdırlar. Burdaki örnekte de Didem, haberi için kendisine verilen bilgilerin kaynağını öğrenmeliydi; ister aceleden, ister ihmalden, kaynağı öğrenmek için yeterince çaba haramadığı ve sonuçta meslektaşının emeğine haksızlık ettiği görüşündeyiz.