Hasan SADIKOĞLU/Derman PAÇA
Mobilyacılar, ekonomik darboğazın yarattığı sıkıntıların, mobilya sektörünü de etkilediğine vurgu yaptı.
“Birçok kişi sırf marka olduğu için yurt dışından daha kalitesiz ve fabrikasyon ürünlere rağbet gösteriyorlar” diyen mobilyacılar bu durumun üretimlerini sınırladığını belirtti. “Kaçak işçiden çok kaçak iş var” diyen mobilyacılar hükümetin ve odalar birliğinin bu durumun önüne geçilmesi için bir şeyler yapmalarını istedi.
“İki senede üç seçim, ekonominin dibe vurmasını hızlandırdı” diye konuşan mobilyacılar, insanların seçimlere odaklanmasından dolayı satışlarının da düştüğünü ileri sürdü.
Möble sahiplerine, sektörün ekonomik durumunu, geçmiş hükümet döneminde ne gibi sorunlar yaşadıklarını ve seçimlerden sonra yeni kurulacak olan hükümetten beklentilerini sorduk…
Mobilyacılar ne dedi? Mobilyacılar ne dedi? Mobilyacılar ne dedi?
Hakan Karagözlü: (Karagözlü Möble)
“İmalatçılık yapıyoruz. İthalat olarak çalışmıyoruz. Mobilya ve marangozculuk yapmaktayız. Hammaddeyi iç piyasadan tedarik ediyoruz. Tabi kimi zaman ihtiyaçlarımızı Türkiye’den tedarik ediyoruz. Ekonomik sıkıntılar sadece ülkemize has bir durum değil. Tüm dünyada aynı… Kıbrıs’ta ihracat olayının biraz olsun ambargolarla engellenmesi biz mobilyacıları da etkiliyor. Yeni kurulacak olan hükümetten beklentim kaçak olarak yapılan işlerin denetimlerinin artırılmasıdır. Herhangi bir çalışan vergisiz sigortasız gider toptancıdan malzeme alır. Tesisatı kurar ve iş yapar. Hammaddecilerden herhangi biri hammadde satınca diğerleri de rekabet edebilmek için satmaya başlıyor. Makinesi olmadığı halde bu işten anlayan herkes mobilya yapabilir. Bu durumun önüne geçilebilmesi için Odalar Birliği ve hükümetin bu işe el atması gerek. Bizim maliyetimiz onun karı olur. Bu şekilde çalışan kişiler hükümete vergide ödemiyor. Vatandaş olarak artık seçimlerden bıktık. İki senede üç seçim ekonominin dibe vurmasını hızlandırdı. İnsanlar ve birçok yer seçime odaklandı. Benzine yapılan zamlarda sektör olarak bizi çok etkiledi. Artık ülke için bir şeyler yapılması kanaatindeyim.”
Sezer Köroğlu (Sezer Köroğlu Ltd.)
“Ekonomik darboğazın yarattığı sıkıntı mobilya sektörünü de etkiledi. Geçmiş yıllara oranla satışlarımız düştü. Birçok vatandaşımız yerli ürünleri değil de yurtdışından gelen ürünlere rağbet göstererek üretimimizi sınırlandırmaktadır. Yurtdışından gelen ürünlerin yerli üreticiyi korumak adına hükümetin vergi denetimi yapması gerek. Güney kesiminden kaçak ülkeye mobilya getirenler bile var. Son derece teknolojik İtalya’dan getirdiğimiz aletlerimiz var. Yüksek fiyattan alınan bilgisayar robot üretimi yapan en son teknoloji aletlerdi. Buna rağmen birçok kişi sırf marka olduğu için yurt dışından daha kalitesiz ve fabrikasyon ürünlere rağbet gösteriyorlar. Kıbrıs’ta bizimle beraber diğer üç şirketle beraber bir şirket kurup Türkiye’ye ihracat yapmaktayız. 6A olarak belirlediğimiz şirketle üretimlerimizi Türkiye pazarına ihracat yapmaya başladık. Ürünlerimiz son derece kaliteli ve hiçbir şekilde Avrupa ürünlerini aratmayacak niteliktedirler. Halkımız ne kadar da yerli ürünü seçmek istemeseler de biz kalitemizle ihracat yapacak potansiyele eriştik.”
Murat Arar (Tepe Home)
“Mobilya sektöründe ekonomik kriz nedeni ile ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Türkiye’nin en güzel markaları getirtiyoruz. Fakat yerli üretici desteklensin diye ithal ürünlere %16 fon uygulanıyor. Tabi ki yerli üretici desteklenmeli bu nasıl olur direk kaynak sağlayarak. Yeni gelecek olan hükümet donları tekrardan düzenlemelidir. İthal üründeki vergileri azaltılacağına fonları azaltmalıdır. İthal ettiğimiz ürünleri Türkiye fiyatı ile satmak için çok düşük kar marjı ile satıyoruz. Bu da ithalatçının sorun yaşamasına neden oluyor. Şahısların ithal ürün getirmesi bu güne kadar engellenemedi. Şuan bu konuda ciddi bir çalışma var ama daha engellenemedi. Yeni gelecek olan hükümetin bu konuya hassasiyet göstermesi gerekiyor. Ayrıca ülkeye gelen ürünlerin kalite kontrollerinin yapılması denetlenmesi gerekiyor. Ülkede yapılan büyük projeli mobilya işlerine giremiyoruz. Örneğin bir otelin mobilya ihtiyacı karşılanacak otel gidip yurt dışından bir firma ile anlaşıyor. Bu gibi işleri yerel sektör yapmalı bunun için düzenlemeler getirilmelidir. Biz Tepe Home Ankara Bilkent Üniversitesine bağlı 46 yıldır faaliyet içerisindeyiz ve 400 bin m2 alanda üretim yapmaktayız. Türkiye’nin en büyük ilk 5 üreticisi içerisindeyiz. Tepe Home bünyesinde mobilya, ofis mobilya, aksesuar, tekstil, bahçe mobilyaları vs. gibi birçok ürün bir araya getirmiştir. Bu geniş ürün yelpazesini Kıbrıs halkı ile buluşturmak bize mutluluk vermektedir.”
Aytan Zaim (Kodan Möble)
“İnsanlar mevcut ekonomik durumdan stres altındalar. Bu durum nedeni ile her sektör etkilenmektedir. Bu da ülkede ekonomik sıkıntı olduğunu göstermektedir. Bizim ülkemizde zaten her şey sorun, yolları çukur, çöpten geçilmiyor. Dünyanın en güzel şeyi yağmur fakat yağmasın diye dua eder duruma getirildik. Mobilya sektörüne gelecek olursak, Biz özel tasarım yapıyoruz. İnşaat sektörü bizden daha iyi durumda fakat insanlar eskiden malzemeyi dışarıdan getirirken şimdi ürünleri de dışarıdan getiriyorlar. Yurt dışında daha ucuz neden getirmeyeyim diyorlar. Örneğin yeni yapılan bir eve mobilya dizaynı için benimle görüşür ve fiyat alır. Sonra en doğal hakkı olan başka birine de soran o yarı fiyatını verir. Fiyat istikrarı yok benim özel tasarım ürünüm pahalı değil be kalitemden ödün vermiyorum. Diğeri ise ben 2 kişi çalıştırırım, daha uzun sürede yaparım, kalitesiz ürün kullanırım deyip fiyatı düşürüyor. Yeni gelecek olan hükümet fiyat istikrarı getirmeli ve kalite kontrol yapmalıdır.”
Burhan Kırmızı (Burhan Ltd.)
“Satışlarımız 2006-2007’di yıllarında sonra satışlarımız bayağı düştü. İşçi sayımız 60’lardan 20’lere kadar azaldı. Ama çalışmayı bırakamıyoruz, üretime devan ediyoruz. Devlet ne yazık ki destek vermiyor. Biz hem imalat hem de ithalat yapıyoruz. Yine de sıkıntılarımız var. Biz kişiye özel ürün yapıyoruz. Bu yüzden ithal ürün daha mantıklı olmasına rağmen, yinede kendi ürünlerimizi de özel sipariş üzerine yapıyoruz. İş gücü pahalı, elektrik pahalı, fonların ise tekrardan düzenlenmesi gerek. Yine de umutluyuz o yüzden dükkânımız hala açıktır. Çalışan insana her zaman iş vardır. Biz bir aile şirketiyiz, ailenin gücü ve desteği ile bu işi devam ettiriyoruz.”
Çeler Ahşap (Cenk/Musa Çeler)
“Hammadde fiyatları eksiye nazaran arttı. İşlerimiz ise azaldı. Ne yazık ki eski işlerimiz kalmadı. Birde bizim sektörün kalifiye eleman sıkıntısı var. Artık haliyle kalifiye eleman bulamıyoruz. Kıbrıslı marangoz ise hiç kalmadı. Bu durumda bizi çok etkiliyor. Giderler fazla, gelirler az. Biz müşterinin siparişi üzerine özel ürün yapıyoruz. Gelecek olan hükümetin sağduyulu olması ve esnafı desteklemelidir.”