Meltem SONAY
Genel Seçim’e sayılı gün kaldı, yarış hızlandı. Milletvekili adayları ‘farklı bakış’ açılarını YENİDÜZEN’le paylaştı. YENİDÜZEN, adayların farklı bakış açılarını 5 soruyla sizler için yansıtıyor.
SORULAR
1 Sizce ilk müdahale edilmesi gereken iç sorunumuz nedir?
2 Ekonominin kurtuluş reçetesini yazmaya nereden başlarsınız?
3 Euro mu, Türk Lirası mı… Peki nasıl?
4 Federal çözüm mü, yoksa KKTC’yi tanıtmak mı?
5 TC-KKTC ilişkileri hangi zeminde olmalı?
KİMDİR?
Ceyhun Ümiter:
Hacettepe Sağlık İdaresi Bölümü mezunu olan Ceyhun Ümiter, Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi'ne ve polikliniğinde hastane idare amiri görevini yaptı. 2007 tarihinden itibaren Gazimağusa Devlet Hastanesi'nde hastane idare amiri olarak görev sürdüren Ümiter, MTG Spor kulübünde Sağlık işleri sorumluluğu ve As Başkanlık görevlerini de yürüttü. Sağlık İdarecileri Derneği Kurucu üyesi olan Ümiter, uzun yıllar KTAMS Yönetim Kurulu’nda bulundu, 4 'lü hükümet döneminde de Sağlık Bakanlığı’nda Bakanlık Müdürü olarak hizmet verdi.
Ahmet Tokatlıoğlu:
ODTÜ’de Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler; ABD - New York’ta Binghamton University – Global and International Affairs bölümlerinden Çift Diploma alarak mezun oldu. Sanayi Odası üyesi 3 şirketin Direktörlüğünü ve İngiltere’de kayıtlı bir şirketin hissedarlığını yürütüyor. ABD’de bulunan Türk Öğrenci Derneği Genel Sekreterliği, Ankara’da bulunan Kıbrıslı Gençlik Platformu (KGP) Genel Sekreterliği, Girne Belediyesi Genç Vizyon Gençlik Merkezi ve Temiz Toplum Derneği (Toparlanıyoruz Hareketi) Kurucu Üyeliği görevlerini yapan Tokatlıoğlu, Halkın Partisi’nin Kurucu Üyesi olup, Girne İlçe Başkanlığı, Parti Meclisi Üyeliği görevlerini de yaptı.
CTP Milletvekili Adayı Ceyhun Ümiter:
“Federal çözüm için tümşartları zorlamamız lazım”
1-“Ülkemizde yaşanmakta olan sorunları birbirinden ayırmak mümkün değildir. Çünkü ekonomi, sağlık, eğitim ve tarım sektörleri birbirileri ile etkileşim içindedir. Bu sebepten dolayı nüfusumuz bilmek ve nüfusu kayıt altına alarak geleceğimizi planlamak ilk adımımız olmalıdır.”
2-“İyi bir ekonomist ekibi kurar ve uzmanların önerilerine göre kısa, orta ve uzun vadeli sıkı bir ekonomi politikası planlardım. Üretimi teşvik eder, üreten toplumu yaratırdım.”
3-“Önce gelirleri de Euro’ya endekslerdim. Hayat pahalılığını ayda bir düzenleyerek maaşlar TL olarak ama o günkü Euro kurundan öderdim. AB ülkesi olmayan ama Euro kullanan ülkeleri inceleyerek daha uzun vadede stabil bir para birimine nasıl geçebileceğimizle ilgili uzmanlarla çalışmalar yapardım.”
4- “Federal çözüm için tüm şartları zorlamamız lazım. Bu ülkede çocuklarımıza güzel bir gelecek bırakmak istiyorsak Barış ve kaynaklarını ortak kullanacağımız bir Kıbrıs şarttır.”
5-“TC ve KKTC ilişkilerinin iki ülke arasında diplomatik ilişkiler zemininde şekillenmesi ve planlanması gerekmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkiler, Kıbrıslı Türkler açısından son derece önemlidir, Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilişkilerinin doğru zeminde kurulan, iyi ilişkiler olmak zorunda olduğu aşikardır”.
HP Milletvekili Adayı Ahmet Tokatlıoğlu:
“KKTC’nin tanıtılması mevcut konjonktürde mümkün değildir”
1-“En büyük iç sorunumuz vatandaşın geçimidir. Pandemi koşulları ve Türk Lirası’nın değer kaybından dolayı vatandaşın geliri döviz karşısında erimiştir. Devletin bir an önce temel ihtiyaçlar olan gıda, ilaç, barınma, sağlık, çocuklarının eğitim giderleri ve temizlik ürünlerini karşılamakta zorlanan vatandaşın mağduriyetini gidermesi şarttır.”
2-“Krizle mücadelede ilk aşamada “Acil Müdahale Planı”na ihtiyaç vardır. İthal edilen mal ve hammaddelerin hayat pahalılığının önlenmesi için gümrüklerde fon, vergi, stopaj ve kdv uygulamalarında navlun(taşımacılık) maliyetleri dışarıda tutularak, döviz kurunda sabitleme uygulamasıyla birlikte temel gıda, ilaç, temizlik ürünleri ve çocuk bezi gibi temel ihtiyaç ürünlerinin tüm vergi, fon ve harçlardan muaf tutularak ülkeye girişi sağlanmalıdır. Orta ve uzun vadede ise “Topyekün Reform”.
3-“Kullanılan para birimini tartışmaya başlamadan önce yapısal sorunlarımız ve mali disiplin eksikliğimizi gidermeye odaklanmalıyız. Euro’ya geçiş yasal yönden bir engel olmadığı gibi, rezerv bulunmayışı dolayısıyla pek olası görünmemektedir. Öte yandan, Euro’ya geçilmesi halinde Türk Lirası kullanmanın göreceli avantajı ortadan kalkacağı için, büyük oranda Türkiye’den gelen turist ve öğrenci kapasitesi Avrupa veya diğer bölgelere kayacaktır.”
4-“KKTC’nin tanıtılması mevcut konjonktürde mümkün değildir. Öte yandan, 1968 yılından beri yürütülen müzakere sonuçları da bizi federal çözüme götürememiştir. Bence değişmesi gereken yöntemdir. Yani “Kapsamlı çözüm müzakeresi” yöntemi yerine, kapsamlı çözüme ulaşmadan önce, çözümden önce “tarafların işbirliği” ve toplumlar arası bağların güçlendirilmesi bizi kapsamlı çözüme taşıyabilir.”
5-“Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC ilişkileri karşılıklı saygıya dayalı, diplomatik teamüllere uygun, devletlerarası protokollere uyulacak bir zeminde yürütülmelidir. Türkiye Cumhuriyeti bizim garantörümüz ve stratejik ortağımızdır. TC-KKTC arasında düzenlenen mali protokollerde ülkemizin ve vatandaşlarımızın ihtiyaçlarının ve öncelik sıralamasının bizim kurumlarımız tarafından belirlenmesi, kurumlarımızın “iyi yönetim” ilkesiyle yönetilmesi, uluslararası protokollerde tarafların sorumluluklarına karşılıklı tam uyumun sağlanması KKTC’nin gelişmesi ve kendi ayakları üzerinde durabilmesi açısından şarttır.”