Farklı Bakış
Meltem SONAY
Genel Seçim’e sayılı gün kaldı, yarış hızlandı. Milletvekili adayları ‘farklı bakış’ açılarını YENİDÜZEN’le paylaştı. YENİDÜZEN, adayların farklı bakış açılarını 5 soruyla sizler için yansıtıyor.
SORULAR
1 Sizce ilk müdahale edilmesi gereken iç sorunumuz nedir?
2 Ekonominin kurtuluş reçetesini yazmaya nereden başlarsınız?
3 Euro mu, Türk Lirası mı… Peki nasıl?
4 Federal çözüm mü, yoksa KKTC’yi tanıtmak mı?
5 TC-KKTC ilişkileri hangi zeminde olmalı?
KİMDİR?
ÖDÜL MUHTAROĞLU:
1991’de Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden mezun oldu. Anadolu Üniversitesi’nde Sosyal Bilimler dalında önlisans, İșletme dalında ise lisans diploması aldı. Yüksek lisansını LAÜ Uluslararası İlișkiler Bölümü’nde tamamladı. 1994 yılında Gelir ve Vergi Dairesi’nde Vergi Memuru olarak kamu görevine bașladı. 2001 yılında Devlet Planlama Örgütü Ekonomik Planlama Dairesinde çalıșmaya bașladı. 2009-2014 yılları arasında Devlet Planlama Örgütü Ekonomik Planlama Daire Bașkanı olarak görev yaptı. 2014-2019 arasında Devlet Planlama Örgütü Müsteșarı olarak görev yaptı. 2021’de “Ekonomik ve Sosyal Manzara” isimli kitabı yayınlandı. Bir dönem Vergi-Sen Sendikası Bașkanlığı da yaptı.
NALAN ERSÜMER AKTAN:
Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Eğitimi alan Aktan, uzmanlığını İngiltere’de Canterbury Chirst Church Üniversitesi’nde ‘Özel Eğitim ve Kaynaştırmalı Eğitim’ üzerine yaptı. 2013 yılından bu yana özel bir okulda öğretmenlik yapan Aktan, 2015-2018 yılları arasında TDP Gençlik Örgütü Eş Başkanı ve 2018-2021 yılları arasında da TDP Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi (TOCEK) Başkanlığı görevini yürüttü.
Aktan halen TDP Parti Meclisi Üyesi’dir.
SORULAR:
CTP Milletvekili Adayı Ödül Muhtaroğlu:
“Alım gücünün korunması için, maaşlar da Euro’ya endekslenmeli”
1 -“İlk müdahale etmemiz gereken iç sorunumuz elbette ki ekonomidir. Temel hedefimiz, kendi gelirleri ile cari giderlerini karşılayan, kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomi ve ülke yaratmak olacaktır. Ancak, sağlıkta yaşanan karmaşa ve organizasyonsuzluk, vakaların ve temaslıların takibinde yaşanan sorunlar mutlaka çözülmelidir. Ayrıca, temaslılara tanınan esneklik de sorun yaratacak potansiyeldedir.”
2 -“Öncelikle ekonomide istikrar ve dengelenmeyi sağlamak için stabil para birimini (Euro)muhasebe sisteminde kullanmaya başlamak şarttır. Zira, bu yıl içinde TL’ da yaşanan yüzde 100’lere yaklaşan değer kayıpları ülkemize zam, pahalılık ve enflasyon olarak yansımıştır. Yıllık enflasyon son 19 yılın en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Bu çerçevede, pahalılığı önlemek için yapılması gereken, ithalatta kur sabitlemesi, gıda, ilaç ve temizlik malzemelerinde belirli bir süre tüm vergilerin kaldırılması yapılmamıştır. Elbette bu yapılırken yerli üretime de ihtiyaç duyulan destekler sağlanmalıdır. Öte yandan, asgari ücret artışına paralel olarak, kamudan maaş çeken çalışan ve emekliler ile sosyal sigorta emeklilerine 2021 yılının ikinci 6 aylık hayat pahalılığı oranı olan yüzde 37 maaş artışı ocak sonu mutlaka ödenmelidir. UBP hükümetleri geçtiğimiz yıllarda hayat pahalılığının durdurulması için girişimde bulunmuş, fakat konu mahkemeden dönmüştü”.
3 -“Uzun vadede elbette kademeli olarak Euro’ ya geçiş esas hedeftir. O zamana kadar, ülkemizde yine piyasada TL kullanılmasına devam edilirken gelirlerin de Euro’ya endekslenmesi önemli bir adım olacaktır. Zaten, şu anda ülkede giderlerin nerdeyse tümü dövizle fiyatlanmaktadır. Akaryakıt, gaz başta olmak üzere, araba, ev, kira, özel okul harçları ülkeye ithal edilen mallar dövize endekslenmişken sadece gelirler ve maaşlar TL sı ile ödenmektedir. Vatandaşın satın alma gücünün korunması için, maaşlar da Euro’ya endekslenecek ve TL’nin değer kaybından dolayı yaşanacak kayıplar önlenecektir. Buna benzer uygulamayı Türkiye’ de kur korumalı TL mevduat uygulamasına geçerek başlatmıştır. Bu çerçevede, Türkiye ve Avrupa Birliği ile de istikrarlı para birimine geçiş konusu mutlaka istişare edilmelidir.”
4 -“İki kesimli, iki toplumlu, siyasi eşitliğe dayalı Federasyon mücadelemizden vazgeçmemeliyiz. BM Parametreleri ve uluslararası hukuk çerçevesinde çözüm için çalışacağız. Son dönemde gündeme gelen, 2 Devletli çözüm modelinin Birleşmiş milletler ve Avrupa Birliği nezdinde kabul görmediği ortaya çıkmıştır. Uzun yıllardır dönem dönem gündeme getirilen KKTC’yi tanıtma girişim ve söylemleri de maalesef bir türlü gerçeğe dönüşmemektedir.”
5 -“TC- KKTC ilişkileri karşılıklı saygı ve anlayış çerçevesinde yürütülmelidir. Her konuda iki ülke yöneticileri, konuları aracı kullanmadan doğrudan birbirlerine aktarmalı, birbiriyle konuşmalı, istişare etmeli ve sorunları uzlaşı ile çözme yollarını aramalıdır. İki dost ve müttefik ülke ilişkileri nasıl olması gerekiyorsa, TC-KKTC ilişkileri de o şekilde, samimi, dostane, karşılıklı anlayış ve işbirliği zemininde yürütülmelidir.”
TDP Milletvekili Adayı Nalan Ersümer Aktan:
“Türk Lirası kullanımı daha gerçekçi bir yaklaşım”
1 -“Benim şahsi olarak en önem verdiğim konuların başında Ev içi şiddet ile mücadele… TCED’in teşkilatlanmasını yapmak ve Ev İçi Şiddet Yasası’nın tüm paydaşların hassasiyetlerini giderip bir an önce hayat bulmasını sağlamaktır. Bunun yanı sıra özellikle sığınma evi sonrası için kadın direnişçilerin hayatlarını kolaylaştırmak ve bağımsızlıkları arttırmak için yapılması gerekenler vardır. Bunların içinde kira ödeneği çıkartmak ya da düşük kira bedelli barınma imkanı sağlamak, ücretsiz kreş ve kademeli bir şekilde eğitimde tam güne geçmek yer almaktadır. Ayrıca özel gereksinimli insanlarımız ve özellikle çocuklarımız için bir an önce Özel Eğitim Yasası’nın hayat bulması için mücadele edeceğim.”
2 -“Ekonomide TDP olarak servet vergisi adı altında özellikle ultra zenginlerden vergi toplama, vergi sisteminde adaleti sağlamak adına yüksek ücretliden yüksek vergi, düşük ücretliden düşük vergi sistemini getirme, faiz yasasında iyileştirme yapacaklarımız içindedir. Çevre politikamız içerisinde var olan taş ocaklar sayılarının azaltılması ve yeşillendirme şartı ile iyileştirerek oradaki doğal habitatın devamlılığını sağlamak yer almaktadır.”
3 -“Kuzey Kıbrıs’ın her alanında farklı para birimleri kullanıyor olmasına rağmen Euro’ya geçiş ne yazık ki yakın vadede mümkün görülmemektedir. Kullanılan para biriminden başka bir para birimine geçmek sadece ekonomik olarak zorlukları olan bir konu değil; bizim gibi uluslararası düzeyde politik sorunları olan uluslararası tanınmamış ülkelerde bu geçiş aynı zamandan politik ambargolara da takılmaktadır. O yüzden Türk Lirası kullanımı daha gerçekçi bir yaklaşımdır”.
4 -“Kıbrıs sorununun tek bir çözüm modeli vardır. O da iki toplumun kabul ettiği eşit egemenliğe dayalı iki bölgeli, iki toplumlu Federal Kıbrıs’tır. Buna ulaşmak için dün ne yaptıysak TDP olarak bugün ve yarın da federal bir Kıbrıs için olanca gücümüzle mücadele etmeye devam edeceğiz”.
5 -“Türkiye ile ilişkilerde emir alıp emirlerin derhal uygulanmasına dayanan ve bunun toplum nezdinde kabul edilebilirliğine veya ihtiyacına bakılmaksınız uygulayan edilgen bir anlayış hakimdir. Olması gereken Türkiye’deki siyasiler ve yönetimlere kendimizi bizzat bizim anlatmamız, diyalog yoluyla olması gereken seviyeye geri getirmemiz gerekmektedir. Eşitler temelinde karşılıklı saygıya dayanan bir ilişki hedefindeyiz ve bunu sağlamak için TDP olarak bu ilişki düzeyini kurma arzusundayız”.