Zekai ALTAN
Caddede dolaşırken karşımda çok eski bir ekmek fırını. Yakın dostum Şevket Meriç ile birlikte... Seferihisar Belediyesi Can Yücel Tohum Merkezi Müdürü. Hemen fırın ile ilgili bilgiler almaya çalıştım. Şevket dostum fırının çok eski olduğunu ve Seferihisar’da da herkes tarafından bilindiğini anlattı. Fırının binasının eskiliği hemen belli oluyor. Giren ve çıkan çok. Biz de içeri girenlerden birileri olduk. Girişte bir stant yani büfe gibi... Büfe üzerinde ekmekten tahınlıya ve un ürünlerine kadar ne üretiliyorsa burada satılmaktadır. İçeride iki fırın. Bir tanesinde ekmek, diğerinde de yemek pişiriliyor. Buradaki manzaralar beni etkiledi. Kıbrıs mutfak kültürü ile kıyaslayacağım görüntüler... Ciddi benzerlikler. Malzemelerin kullanımında da. İşte Kıbrıs mutfağının etkilenişiminin en somut örnekleri. Bunlara bir göz atacak olursak;
TULUMBA
Fırının giriş kapısının dışında yol üzerinde ayrı bir satış stantı. İçerisinde tulumba tatlısı. Yani bizim bombacık dediğimiz tatlı. Küçük boyda. Tulumba tatlılarının içerisinde de bir kevgir. Yanılmıyorsam satışlar kevgire gore yapılıyor. Bize yabancı gelmeyen bir tatlı. Böyle şerbetli. Kıbrıs’ta tulumba tatlısına ayrıca bombacık söyleriz. Eskiden bir torba içerisinde sıkılıp şekillendiriliyordu. Sonradan da küçük bir tokmak ile içerisine hamurun girdiği bir kap yapıldı. Hamur tokmak ile kap içerisinde sıkıştırılıp ince çizgiler halinde çıkarılıyor.
FIRINDA TAZE FASULYE
İçerisine sulu fırın kebabı koyduğumuz küp veya tas dediğimiz kapta tavuk eti ile fırınlanmış taze veya kuru fasulye. Domadez salçalı, soğanlı. Bu fasulya yenmez mi. Yanında da kuru soğan ve üzerine de karabiber serperek. Tadına doyulmaz. Seferihisar’da yaygın olarak kullanılıyor. Taş fırında pişiriliyor.
TAHINLI
Hepimizin bildiği bir tat. Eskiden günümüze kadar gelen ve bilinen ve çok sevilen tahınlımız da bu fırında yapılıp satılmaktadır. Aynı malzeme ve aynı şekillerde. Spiral biçiminde yapılmaktadır.
KUZU FIRIN
Bütün kuzu geniş bir kap içerisine konur. Kuzunun karnı da pilav için pirinç ile doldurulur. Karnı dikilir ve ayakları karına gelecek şekilde bağlanır. Üzerine de banna yani terp (karın iç yağı) ile örtülür ve fırına verilir. Kıbrıs mutfağında bütün kuzu terp ile örtülmez. Üzerine zeytinyağı sürülür ve fırına verilir. Fırında yaklaşık üç dört saat pişirilir. Banna ile sulu fırın kebabının üzeri örtülür. Ve bazı köylerde de pilavın üzeri banna ile örtülüp fırına verilir. Tabii banna şeftali kebabının malzemesi. Banna olmadan şeftali kebabı olmaz. Seferihisar’da ve Türkiye genelinde de benzeri olmayan bir kebabımızdır şeftali kebabı.
KELLE
Kelle her zaman yenilen bir et. Özellikle meze olarak çok sevilir. Kelle geleneği de Seferihisar’da vardır. Sini içerisinde fırında pişirilir.
EKMEK
Ekmekler bizim ekmekler gibi yapılmaz. Anason, garaçocco, sısam kullanılmaz.
Evet işte böyle bir örnekleme. Benzerlikleri ve farklılıkları ile…
Tabii bugün gına geldi. KKTC sistemi. Bugün elektrik en az dört kez kesildi. Gazete yazımı yazarken her kesintide yazı gitti. Baştan yazdım. Lanet yağdırdım. Bu ülkede KKTC’de insana saygı ne gezer. Sistem nerede. Ben bu sistemi sevmiyorum, bu sisteme inanmıyorum herşey lafazanlık. Gel da bu sistemde üretken ol. Yanması olası bilgisayar veya diğer elektrik ve elektronik eşyaların sorumlusu olabilecekler mi. Hikâye, Laf.