Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Doğu Akdeniz'de doğalgaz aranması konusundaki anlaşmazlıkların doğuracağı olası kriz ve Kıbrıs'ın güneyinde yaklaşan seçim hazırlıklarının müzakere sürecine gölge düşürmesinden endişe duyduğunu belirterek, çözüm için zamanın daraldığı ve fırsat penceresinin kapanacağı uyarısında bulundu.
BM Genel Merkezi'nde AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Eide, Kıbrıs görüşmelerinin sekteye uğrayıp iki ay sonra yeniden başlamasının ardından iki Kıbrıslı lider Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis'in bir araya gelerek ilerleme kaydettiklerini söyledi.
İki liderin "4 özgürlük" olarak tanımlanan, ülke genelinde dolaşım, yerleşim gibi konularla Kıbrıs Türk toplumunun kendi evlerinde ve kendi kurucu devletlerinde kalmasının nasıl sağlanacağını görüştüğünü anlatan Eide, "Görüşmelerin ilerlediğini söyleyebilirim ama fırsat penceresinin kapanacağının hepimiz farkındayız. Zamanımız az ve bu değerli zamanı en etkili şekilde kullanmamız gerekiyor." diye konuştu.
Eide, Kıbrıs'ta dönüşümlü başkanlık, toprak paylaşımı, güvenlik ve garanti konularında da ilerleme kaydedildiğini, bu sorunların da çözüleceğini belirterek, "Her iki liderin de bir anlaşma istediğine inanıyorum. Asıl sorun, her iki taraf da iki ayrı sistemden birleşik bir sisteme geçmek için bu son atılımı yapmaya hazır mı, ortak bir federal geleceğe doğru bu son sıçramayı sağlayacak irade yeterince güçlü mü?" görüşünü paylaştı.
"ÇÖZÜMDEN VE TÜM ADA HALKLARINDAN YANAYIM"
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias'ın, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e mektup yazarak kendisini taraf tutmakla suçlamasına ilişkin değerlendirmede bulunan Eide, şunları söyledi
"Ben çözümden ve tüm ada halklarından yanayım. İşim herkesle çalışarak liderlere çözüm bulmak konusunda yardım etmek ve elimden gelenin en iyisini yapıyorum. Bu görevi kabul etmeden önce de bu tarz suçlamalar yöneltileceğinin farkındaydım."
Eide, Akıncı'nın "BM, daha fazla yardımcı olmalı." yönündeki açıklamasına ilişkin de "Bunu yapmaktan mutluluk duyarım. Tabii her iki liderden de bu yetkiyi alırsam ama liderlerin bana önerilerle gelmesi gerek. Sayın Akıncı'nın görüşüne katılıyorum ama bu her iki liderin de istediği bir şey olmalı." ifadelerini kullandı.
"DRAMATİK ÇATIŞMA ÇIKMADAN ÇÖZÜM BULUNMALI"
Kıbrıs'ın güneyinde yapılacak seçimin görüşmeleri etkileyeceğinden ve sürecin seçim kampanyası hazırlıklarının gölgesinde kalma tehlikesinden endişe duyduğunu ifade eden Eide, Rum kesiminin temmuz ayında Doğu Akdeniz'de doğalgaz araması için sondaj çalışmalarına başlama planlarına ilişkin de şunları söyledi:
"Akdeniz'de doğalgaz arama konusundaki anlaşmazlıklara ilişkin olası dramdan endişeliyim. Enerji, çözüm için en iyi argümanlardan biri. Kıbrıs birleşir, siyasi bir çözüm bulunursa, taraflar ortaklaşa doğalgaz arayabilir ve İsrail, Türkiye ve Doğu Akdeniz'de doğalgaz ağı oluşturulmasıyla ilgilenen herkesle iş birliği yapabilir. Aksi takdirde doğal gaz aramaları da çok zor olur. Fırsat penceresi kapanıyor derken işte bu iki durumdan söz ediyorum."
Eide, doğal gaz arama konusu "dramatik bir çatışmaya" dönüşmeden zamanın iyi kullanılması ve Kıbrıs sorununa siyasi çözüm bulunması gerektiğini vurguladı.
"CENEVRE'DE NİHAİ SONUCA GÖTÜRECEK KARARLARIN ALINMASI GEREK"
Eide, İsviçre'nin Cenevre kentinde yeni bir konferans düzenlenip düzenlenmeyeceğine ilişkin de "Anastasiadis ve Akıncı, Cenevre'ye gidilmesi konusunda mutabık ama gitmeden önce ödevlerimizi yapmamız gerekiyor. Bir sonraki Cenevre Konferansı'nın yapıcı olması ve orada bizi nihai sonuca götürecek kararların alınması gerek." ifadelerini kullandı.
Adanın her iki tarafında da birçok kişinin Kıbrıs'ta çözüm için bunun son şans olduğunu söylediğini ancak kendisinin bunu en iyi fırsat olarak değerlendirmeyi tercih ettiğine dikkati ceken Eide, "Gelecekte ne olur bilemem ama bu fırsatı şimdi değerlendirmezsek yazık olur, erteleyerek daha iyi sonuca ulaşamayız." görüşünü paylaştı.