ERHÜRMAN’A RAPOR SUNULACAK… Yapılan denetimler, Pazartesi günü Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nda değerlendirilecek, ortaya çıkan sonuç ve Ticaret Dairesi’nin önerileri Başbakan Tufan Erhürman’a sunulacak.
Denetimler, yasal mevzuatı da gündeme taşıdı. Yasaya aykırılık tespiti halinde para cezası dışında hapis cezası da verilebileceği dikkat çekiyor.
Mal Ve Hizmetler (Düzenleme Ve Denetim) Yasası’nın 4. maddesi, ilgili bakana denetime tabi bir malın satılabileceği azami fiyatla birlikte, denetime tabi bir malın satışından sağlanabilecek azami kar yüzdeliğini saptama yetkisi veriyor.
Ticaret Dairesi Müdürü Alpay Çelebi: “Denetim sonuçlarını değerlendireceğiz, Başbakan’a rapor sunacağız”
MAL VE HİZMETLER (DÜZENLEME VE DENETİM) YASASI NE DİYOR?
- Yasa gereğince; herhangi bir mal veya hizmetin, denetime tabi bir mal veya hizmet olarak ilanı tarihinde veya ilan tarihinden sonra herhangi bir zamanda, Bakan, Resmi Gazete’de yayımlanacak bir emirname ile ücretleri düzenleyebilir.
- Buna göre ilgili bakan, denetime tabi bir malın satılabileceği azami fiyatı belirleyebilir.
- Denetime tabi bir malın satışından sağlanabilecek azami kar yüzdeliği bakan tarafından saptanabilir.
- Bununla birlikte denetime tabi herhangi bir malın alınıp satılmasında aracılık edenlerin faaliyetlerini düzenleyebilir ve bu gibi faaliyetlerde elde edilebilecek komisyon, tellallık veya simsariye adı altındaki ücretler bakan tarafından belirlenir.
Ayşe GÜLER
Ticaret Dairesi, dövizde yaşanan artış sonrasında, piyasadaki birçok üründe oluşan fiyat farklılıklarıyla ilgili denetimlere başladı, marketleri olası istismara karşı mercek altına aldı.
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı tarafından görevlendirilen 12 kişilik fiyat ve denetim ekibi, bayramda iş başı yaptı, tüm büyük marketlerde etiket-kasa fiyatlarında farklılık olup, olmadığını da inceledi.
Bu konuda Alo 171 Tüketici İhbar Hattı’na yapılan müracaatlar da değerlendirilmeye başlandı.
Erhürman’a rapor sunulacak…
Yapılan denetimler, Pazartesi günü Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nda değerlendirilecek, ortaya çıkan sonuç ve Ticaret Dairesi’nin önerileri Başbakan Tufan Erhürman’a sunulacak.
YENİDÜZEN’e denetimlerle ilgili bilgi veren Ticaret Dairesi Müdürü Alpay Çelebi, fiyat farklılıklarına ilişkin sıkıntının alışverişin yoğun olduğu büyük marketlerde yaşandığını söyledi.
Gözler yasal mevzuatta…
Denetimler, yasal mevzuatı da gündeme taşıdı.
Mal Ve Hizmetler (Düzenleme Ve Denetim) Yasası ile Tüketicileri Koruma Yasası, bu konuda düzenlemeler içeriyor, yasaya aykırılık da para cezası dışında hapis cezası da dikkat çekiyor.
Mal Ve Hizmetler (Düzenleme Ve Denetim) Yasası’nın 4. maddesi ilgili bakana denetime tabi bir malın satılabileceği azami fiyatla birlikte, denetime tabi bir malın satışından sağlanabilecek azami kar yüzdeliğini saptama yetkisi veriyor.
Bu kapsamda; herhangi bir mal veya hizmetin, denetime tabi bir mal veya hizmet olarak ilanı tarihinde veya ilan tarihinden sonra herhangi bir zamanda, Bakan, Resmi Gazete'de yayımlanacak bir emirname ile ücretleri düzenleyebilir.
İlgili bakanın, denetime tabi bir malın satılabileceği azami fiyatla birlikte, denetime tabi bir malın satışından sağlanabilecek azami kar yüzdeliğini saptayabildiği ilgili maddede açıkça ifade ediliyor.
Bununla birlikte denetime tabi herhangi bir malın alınıp satılmasında aracılık edenlerin faaliyetlerini düzenleyebilir ve bu gibi faaliyetlerde elde edilebilecek komisyon, tellallık veya simsariye adı altındaki ücretleri saptayabildiğine yer veriliyor.
Yasada “İçerisinde veya üzerinde toptan veya perakende olarak denetime tabi mal tertiplenip satışa hazırlanan veya satılan herhangi bir iş yerinin veya yerin açılış veya kapanışını düzenleyebilir;
Ancak, bu yasa veya başka bir yasa uyarınca düzenlenen normal mesai saatleri dışında ek mesai zorunluluğu getirilirse bundan doğabilecek ek maliyet giderleri azamî satış fiyatı saptanmasında dikkate alınır.
Öte yandan Tüketicileri Koruma Yasası da yapılan denetimlerde; tüketicinin satın aldığı malın etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasındaki farklılık saptanması veya tüketiciden etiket fiyatı üzerinde ödeme talep edilmesi halinde asgari ücretin 1/10’u kadar cezaya çarptırıldığı belirtiliyor.
Ticaret Dairesi Müdürü Alpay Çelebi:
“Denetim sonuçlarını değerlendireceğiz, Başbakan’a rapor sunacağız”
Ticaret Dairesi Müdürü Alpay Çelebi, tüm bölgelerdeki büyük marketlerin denetlendiğini, bayram sonrası denetimlerin daha da sıklaşacağını söyledi.
Alo 171 Tüketici Hattı’na gelen ihbarların da değerlendirildiğini belirten Çelebi, bu aşamada fiyatlara müdahale şanslarının olmadığını da kaydetti.
Çelebi, bu konuda bir çalışma olduğunu, elde edilen denetim sonuçların Pazartesi günü bakanlığın ilgili bölümleriyle değerlendireceğini dile getirerek, hem denetim sonuçları hem de önerilerinin yer aldığı raporun Başbakan Tufan Erhürman’a sunulacağını aktardı.
12 denetmenin aylık rutin denetimlerini de sürdüreceğini ifade eden Çelebi, ürünlerin faturalarının ve tüketim tarihlerin kontrol edildiğini belirtti.
Çelebi, fiyat farklılıklarına ilişkin sıkıntının alışverişin yoğun olduğu büyük marketlerde yaşandığını sözlerine ekledi.
Neler yaşanmıştı?
Hükümet, döviz krizi nedeniyle piyasada birçok ürünün pahalanması karşısında olası istismarları önlemek için denetimlere başlandığını açıklamıştı.
Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, 1977 Mal ve Hizmetler Düzenleme ve Denetim Yasası’nın 17’nci maddesinin verdiği yetkiyle Ticaret Dairesi’nin 12 personeline fiyat ve kalite denetim memuru görevi vermişti.
Başbakan Tufan Erhürman, Ekonomi Bakanlığı’nın denetimlerinin sürmesine rağmen Lefkoşa’da 3 büyük marketi dolaşarak, fiyat farklarını kendi gözleriyle gördüğünü açıklamış, serbest piyasada fiyat farkı olabileceğini ancak böyle bir dönemde fırsatçılığa asla göz yummayacaklarının altını çizmişti.
Erhürman, memurların denetimlerini yoğunlaştırmış durumda olduğunu kaydederek, tüketicilerin de ALO 171 şikayet hattındaki şikayetlerin de mutlaka değerlendirileceğini ifade etmişti.
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay da dövizdeki artışı fırsat bilip fahiş fiyat uygulayarak vurgun yapmaya çalışanlara karşı yasaların "para cezası, işyeri kapatma ve hapislik" cezaları öngördüğünü belirterek "Yasalar hükümete yetki veriyor, kimseden çekinmiyoruz" diye açıklamıştı.
Yasa ne diyor?
Bakana, azami fiyat ve kar yüzdeliğini saptama yetkisi!
Mal Ve Hizmetler (Düzenleme Ve Denetim) Yasası’nın 4. maddesinde ‘Bakanın fiyat saptama ve diğer yetkileri’ de belirleniyor.
Yasa gereğince; herhangi bir mal veya hizmetin, denetime tabi bir mal veya hizmet olarak ilanı tarihinde veya ilan tarihinden sonra herhangi bir zamanda, Bakan, Resmi Gazete'de yayımlanacak bir emirname ile ücretleri düzenleyebilir.
İlgili bakanın, denetime tabi bir malın satılabileceği azami fiyatla birlikte, denetime tabi bir malın satışından sağlanabilecek azami kar yüzdeliğini saptayabildiği ilgili maddede açıkça ifade ediliyor.
Bununla birlikte denetime tabi herhangi bir malın alınıp satılmasında aracılık edenlerin faaliyetlerini düzenleyebilir ve bu gibi faaliyetlerde elde edilebilecek komisyon, tellallık veya simsariye adı altındaki ücretleri saptayabildiğine yer veriliyor.
Yasada “İçerisinde veya üzerinde toptan veya perakende olarak denetime tabi mal tertiplenip satışa hazırlanan veya satılan herhangi bir iş yerinin veya yerin açılış veya kapanışını düzenleyebilir;
Ancak, bu yasa veya başka bir yasa uyarınca düzenlenen normal mesai saatleri dışında ek mesai zorunluluğu getirilirse bundan doğabilecek ek maliyet giderleri azamî satış fiyatı saptanmasında dikkate alınır.
Etiket fiyatlarında farklılıklara
Asgari ücretin 10’da biri kadar para cezası!
Tüketicileri Koruma Yasası’nda da bu konuda düzenlemeler içeriyor.
Yapılan denetimlerde; tüketicinin satın aldığı malın etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasındaki farklılık saptanması veya tüketiciden etiket fiyatı üzerinde ödeme talep edilmesi halinde asgari ücretin 1/10’u kadar cezaya çarptırıldığı belirtildi.
Yasa’nın 26. maddesi kapsamında yapılacak denetimin çerçevesi de çizildi.
Bu Yasa kapsamındaki denetimlerin, Mal ve Hizmetler (Düzenleme ve Denetim) Yasası tahtında Bakan tarafından görevlendirilen Kalite ve Fiyat Denetim memurlarınca yapıldığı, söz konusu memurların denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkili olduğu belirtildi.
Bu Yasa kapsamına giren konularda, ithalatçı, üretici ve satıcılar; yetkili denetim memurlarınca istenilmesi halinde, onlara her türlü bilgi ve belgeyi vererek, asıllarını göstermek ve bunların birer kopyalarının alınmasına müsaade etmek zorunda oldukları yasada yer aldı.
Yasada; denetim memurlarının ilgili mallardan numune alınmasına ilgili işyerlerine girmesine engel olunamayacağı da kaydedildi.
Tüketicinin satın aldığı malın etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasındaki farklılık saptanması veya tüketiciden etiket fiyatı üzerinde ödeme talep edilmesi halinde tüketici durumunun Bakanlığa bildirmesi gerektiği de yasada vurgulandı.
Yasada “Satışa arz edilen malların kolaylıkla görülebilecek herhangi bir yerine fiyatı, üretim yeri ve malın özelliklerini içeren bir etiketin olamaması halinde veya fiyat ve tarifeleri gösteren listelerin tüketici tarafından kolayca görülebilecek bir yere asılmaması veya etiket fiyatı ile kasa fiyatının farklı olması ve etiket fiyatının üzerinde ödeme talep edilmesi halinde” asgari ücretin 1/10’u kadar cezaya çarptırıldığı belirtildi.