Belarus'ta, Yunanistan'dan Litvanya'ya giden uçağa bomba ihbarı yapılmasının ardından, yolcular arasındaki terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan bir gazeteci gözaltına alındı.
Minsk Ulusal Havaalanı basın servisinden yapılan açıklamaya göre, Atina'dan Vilnius’e seyahat eden 123 yolcunun bulunduğu Ryanair’e ait uçak, Belarus hava sahasındayken acil iniş yaptı.
Uçakta bomba olduğuna dair ihbar üzerine pilotların iniş talebinde bulunduğu belirtildi.
Belarus Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada ise güvenlik nedeniyle Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun talimatıyla uçağa eşlik etmek üzere bir Mig-29 savaş uçağının kaldırıldığı ifade edildi.
Belarus güvenlik kaynaklarının açıklamasına göre de, uçağın havaalanında kontrol edilmesi esnasında Belarus’ta terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan bir sosyal medya hesabının kurucusu ve eski genel yayın yönetmeni Belarus vatandaşı Roman Protaseviç gözaltına alındı.
Aramalar sonucunda yapılan bomba ihbarının asılsız çıktığı kaydedildi.
Uçağın gereken kontroller yapıldıktan sonra Minsk havaalanından ayrıldığı ve Vilnius'e iniş yaptığı aktarıldı.
AB ve NATO’dan tepki
Avrupa Birliği (AB) ve NATO, Belarus'un Ryanair'e ait bir yolcu uçağını "bomba ihbarı yapıldığı gerekçesiyle başkent Minsk'e indirmesine ve ardından uçakta bulunan Belaruslu muhalif bir gazeteciyi gözaltına alması"na sert tepki gösterdi.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, sosyal medyadaki paylaşımında, Yunanistan'dan Litvanya'ya giden uçağın Belarus'un başkenti Minsk'e indirilmesinden duyduğu endişeyi dile getirdi.
Michel, olayın Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü tarafından soruşturulmasını istedi.
Başkan Michel, daha sonra yaptığı açıklamada ise uçağın "zorla indirilmesini" ve muhalif gazeteci Roman Protaseviç'in gözaltına alınmasını şiddetle kınadığını bildirdi.
Belarus makamlarına Protaseviç'in derhal bırakılması çağrısında bulunan Michel, "AB liderleri, yarınki AB Konseyi Toplantısında eşi görülmemiş bu olayı ele alacak. Bu olay sonuçsuz kalmayacak." ifadesine yer verdi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Atina-Vilnius seferini yapan uçağın Minsk'e "zorla indirilmesinin kabul edilemez olduğunu" belirtti.
Von der Leyen, Uluslararası hava ulaştırma kurallarının ihlalinin sonuçları olması gerektiğini ifade etti.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, von der Leyen gibi olay için "kabul edilemez" değerlendirmesinde bulundu ve yolcularla uçağın selametinden Belarus'un sorumlu olacağını kaydetti.
NATO uluslararası soruşturma istedi
Uçağın indirilmesi hakkında NATO'dan da açıklama geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, uçağın indirilmesi ve muhalif Roman Protaseviç'in gözaltına alınmasıyla ilgili gelişmeleri yakından izlediklerini bildirdi.
Stoltenberg, "Bu, uluslararası soruşturma gerektiren ciddi ve tehlikeli bir olay." ifadesini kullandı.
Belarus'ta, Yunanistan'dan Litvanya'ya giden uçağa bomba ihbarı gerekçesiyle acilen indirildikten sonra yolcular arasında terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan bir gazeteci gözaltına alınmıştı. Güvenlik nedeniyle Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun talimatıyla uçağa eşlik etmek üzere bir Mig-29 savaş uçağının kaldırıldığı açıklanmıştı.
Aramalar sonucunda bomba ihbarının asılsız çıktığı kaydedilmiş, uçak Minsk havaalanından ayrılarak Vilnius'a gitmişti.
AB, Belarus'a yaptırımlar uyguluyor
AB ile Belarus arasındaki ilişkiler son dönemde gergin seyrediyor. Belarus'ta Ağustos 2020'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini mevcut Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko kazandıktan sonra "seçimlere hile karıştırıldığı" iddiasıyla protesto gösterileri başlamıştı.
Lukaşenko'nun meşruiyetinin bulunmadığını savunan ve seçimin sonucunu tanımayan AB, sonucu protesto eden göstericilere şiddet ve muhalefete baskı uygulandığı gerekçesiyle Lukaşenko'nun da aralarında bulunduğu bazı Belaruslu üst düzey yetkililere ve firmalara karşı yaptırım kararları almıştı.
ABD’den de tepki
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Belarus yönetimine, Ryanair'e ait yolcu uçağının "bomba ihbarı yapıldığı gerekçesiyle zorla başkent Minsk'e indirilmesi" ve "uçakta bulunan Belaruslu muhalif bir gazetecinin gözaltına alınması" nedeniyle tepki gösterdi.
Blinken, yaptığı yazılı açıklamada, iki Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke arasında sefer yapan bir yolcu uçağının zorla Minsk'e indirilmesi ve uçakta bulunan gazeteci Raman Pratasevich'in gözaltına alınması dolayısıyla Belarus yönetimini "güçlü şekilde kınadıklarını" ifade etti ve gazetecinin derhal serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Belarus yönetiminin uçağı zorla indirme eyleminin kapsamlı şekilde soruşturulması gerektiğini kaydeden Blinken, süreci yakından takip ettiklerini ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün konuyla ilgili en hızlı şekilde toplanmasını desteklediklerini belirtti.