Dila Şimşek
Dövizin yükselmesiyle piyasada artan fiyatların tüketiciye olumsuz etkisi sürüyor. YENİDÜZEN, Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşamını sürdüren birçok kişiyle ‘piyasayı’ konuştu, dert dinledi.
Yurttaş, fiyatların yükselme sebebini hem dövize, hem de ‘denetimsizliğe’ bağlıyor.
“Döviz yükseldi, ülkemizde üretim de yok, denetim de. Her şeye %100 zam geldi” diyen birçok kişi, daha etkin denetim istedi, pahalılığın bu şekilde devam etmesinin daha olumsuz sonuçlara yol açacağı endişelerini belirtti.
Yurttaş ne dedi?
Alexander Adesida: “TL’nin değeri çok düştü”
“Yirmi beş yaşındayım. Burada öğrenciyim. İki sene önce ülkemden Kıbrıs’a taşındım. İlk geldiğimde fiyatlar daha düşüktü ve bütçeme uygundu. Fakat son zamanlarda her şey çok pahalandı. Kıbrıs’ın politikasını bilmiyorum ama yükselen fiyatların sebebini dövize bağlıyorum. Maalesef TL’nin değeri çok düştü.”
Alper Sönmez: “Bu şekilde yaşanmaz”
“Üç aydır buradayım. Özellikle son bir ayda her şeyin fiyatı iki katına yükseldi. Her ne kadar dövizden kaynaklı olduğunu bilsem de, aynı zamanda tüccarların da ekonomiyi olumsuz yönde etkilediğine inanıyorum. Kıbrıs’ta yaşamak gerçekten çok pahalı. İnsanların giderleri yükseldi ama gelirleri hâlâ aynı. Bu şekilde insanlar yaşayamaz.”
Anthony Ajibo: “Okulum biter bitmez gitmek zorundayım”
“İki seneden fazladır burada yaşıyorum. Yüksek Lisans eğitimi almak için geldim. 2016’da geldiğimde fiyatlar daha makuldü, ama şu anda eskiden aldığım her ürünü iki katı fiyatın alıyorum. Aldığım çorap üç buçuk lirayken şimdi yedi lira oldu. Okulu bitirir bitirmez ülkeme dönmek zorundayım, çünkü yaşam koşulları bütçemi zorluyor.“
Caper Baran: “Ülkemizde üretim yok”
“Ülkemizde üretim yok denecek kadar az. Her şeyi ithal ediyoruz. Haliyle, ithal ettiğimiz ürünlerin ücretlerine zam da ekleniyor. Bu yüzden her şey çok pahalı. Bu durumun ancak, devletin ülkemize yatırım yapıp, harekete geçmesiyle değişebileceğine inanıyorum.”
Gürsel Fethat: “Dövizde TL değer kaybediyor, üretimimiz de yok…”
“Dövizde TL çok değer kaybediyor. Ülkemizin üretimi de yok. Ne akaryakıtımız, ne fabrikalarımız var. Bu sebeple de her şeyi ithal almamız gerekiyor. Tabii tüccarlar da bundan fırsat biçip, kendi keyiflerine göre fiyat biçiyorlar. Fiyatların birkaç liradan fazla düşeceğini sanmıyorum.”
Mazlum Taş: “Halk ekmek bile alamaz oldu”
“Piyasa şu anda çok kötü. Dövizin yükselmesiyle aldığımız her şeyin fiyatı iki katı oldu. Sadece market ürünlerine değil, diğer yaşamsal ihtiyaçlarımıza da %100 zam geldi. Ekmeğin fiyatı bir TL iken, şimdi bir buçuk TL olmuş. Sıvı yağ fiyatı otuz liradan altmış iki liraya yükseldi. Günlük ihtiyaçlarımızın bütçesi çok arttı.”
Mehmet Sonap: “İnsanları suça teşvik ediyor”
“Her şeye iki katı zam geldi, hiçbir üründe indirim yok. Hayat pahalılığının insanları yakında suça veya kötü şeylere teşvik edeceğini düşünüyorum. Biz geçinebiliyoruz, ama yoksul olanlar ne yapsın? Hayat pahalandı ama alınan maaşlarda değişen bir şey yok. Özellikle bazı ürünleri alamaz olduk. Ben emekli gardiyanım, ordu marketine gidip alışverişimi yapmak mecburiyetinde kalıyorum, çünkü fiyatları daha ucuz. Fakat askeri tarafa geçemeyen halka ne olacak?”
Mozibuol Rhaman: “Böyle devam ederse daha da çok sorun çıkacak”
“Bangladeş’ten buraya beş sene önce taşındım. Geldiğimde çayı elli kuruşa içerdim, şimdi ise bir buçuk TL’ye içiyorum. Sebebi politika mı, döviz mi veya başka nedenler mi bilemiyorum, ama her şeye %100 zam geldi. Bu durumdan hiç memnun değilim, kimse değildir. Özellikle yiyecekler çok pahalı. Soğan ve patates 15-18 TL’ye satılıyor. Önceden otuz liraya aldığım kontör paketi şu anda yetmiş lira. Böyle devam ederse Kıbrıs daha büyük sorunlarla karşılaşacak.”
Oğul Soyalan: “Fiyatların bu kadar artmasının sebebi fırsatçılık”
“Her şeyden önce, döviz çok yükseldi, ama şu anda dolar düştüğü halde fiyatlarda hiçbir indirim yok. Bunun sebebini ise tamamen hükümete ve tüccarların fırsatçılığına bağlıyorum. Benim maddi durumum yerinde, ama herkes bu kadar talihli değil ne yazık ki. Bütçesi daha kısıtlı olan insanlar ne yapsın? Devletin piyasayı kontrol edip, denetim yapması gerekiyor.”
Yılmaz Niyaz: “Usandık artık”
“Döviz neredeyse her gün değişiyor, ama ben fiyatların bu kadar yüksek olmasının sebebini işletmecilerin ve tüccarların kendilerine göre fiyatlandırma yapmasına yoruyorum. Akaryakıt, elektrik, su her şey çok pahalı, para yetişmez oldu. Herkes bu durumdan bıktı usandı.”