ABD merkezli bioteknoloij şirketi Moderna, Covid-19'a karşı geliştirdikleri aşının yüzde 94,5 oranında etkili sonuç verdiğini duyurdu.
Moderna geç safha klinik deneylerden elde edilen geçici sonuçlara göre aşının Covid-19'u engellemede yüzde 94,5 başarılı olduğunu duyurarak dünyayı saran salgına karşı çözüm bulduğunu açıklayan ikinci Amerikalı şirket oldu.
Amerika Birleşik Devletleri'nin acil kullanım için onay verme ihtimali olan iki aşıyla birlikte Aralık ayında 60 milyon doz aşıya sahip olabilecek.
Önümüzdeki yıl ise iki firma ile yapılan ön anlaşmalara göre 1 milyar dozdan fazla aşıya ulaşabilecek.
Geçtiğimiz hafta Pfizer-BioNTech tarafından geliştirilen aşının yüzde 90 etkili olduğu açıklanmıştı.
Dağıtımı daha kolay olacak
Moderna'nın aşısı da Pfizer-BioNTech'in aşısı gibi mesajcı RNA (mRNA) teknolojisine dayanıyor. Öte yandan Moderna'nın aşısının daha avantajlı olduğu kısım ise aşırı soğutulmuş olarak saklanması gerekmediği için dağıtımı daha kolay yapılabilecek
Moderna aşının standart buz dolaplarının sağlayabildiği 2 C ile 8 C derece arasında 30 gün dayanabileceğini -20 C derecede ise 6 ay saklanabileceğini tahmin ediyor.
Pfizer'ın ilacının dağıtımının ise -70 C derecede yapılması gerekirken buzdolabında da 5 güne kadar saklanabiliyor.
Covid-19 aşısının fiyatı, yan etkileri ve merak edilen diğer sorular
Küresel salgının ikinci dalgasının şiddetini arttırmasıyla yorgunluk, bezginlik ve kötümserliğin çoğaldığı bugünlerde Covid-19 aşısıyla ilgili sevindirici ikinci haber Amerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) geldi.
ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna tarafından geliştirilen Covid-19 aşısının yüzde 94,5 oranında etkili sonuç verdiği haberi, küresel salgının yakın gelecekte sona ereceğine dair umutları pekiştirdi.
Peki Moderna'nın geliştirdiği aşı nasıl koruyor, yan etkileri neler, kaç paraya satılıması bekleniyor, hangi ülkeler ilgileniyor, Pfizer-BioNTech aşısı ile farkı ne?
İşte Moderna'nın geliştirdiği aşı ile ilgili merak edilenler sorular
Aşı nasıl koruyor?
Pfizer BioNtech işbirliğinde geliştirilen aşı ile benzer bir teknoloji kullanılarak geliştirilen Moderna aşısı da virüse İspanyolca 'korona' yani 'taç' adını veren sivri uçların sentetik olarak laboravutar ortamında üretilmesini hedefliyor. mRNA olarak bilinen ve virüsün sivri uçlu proteinlerini taklit eden genetik maddeler insan vücuduna zerkedildiğinde çoğalmaya başlıyor ve bu şekilde bağışıklık sistemini tetiklemesi hedefleniyor.
Her iki aşının da etkin olabilmesi için birkaç hafta arayla iki doz uygulanması gerekiyor.
Yan etkileri neler?
Moderna'nın geliştirdiği Covid-19 aşısı için yapılan denemelerde aşının güvenliğine dair herhangi kaygı verici gelişmenin rapor edilmediği ve ciddi yan etkilerin gözlenmediği bildiriliyor. Görülen bazı yan etkilerin aşı yapılan kolda hafif ağrı, yorgunluk hissi ve başağrısı şeklinde olduğu belirtiliyor.
Kaç derecede saklanması gerekiyor?
Moderna'nın geliştirdiği Covid-19 aşısının en büyük avantalarından biri standart buzdolabında saklanabilecek olması. Aşıyı geliştiren araştırmacılar aşının 2 ila 8 derece santigrad düzeyinde 30 gün boyunca, eksi 20 derecede ise altı aya kadar saklanabileceğini belirtiyor.
Pfizer-BioNTech'in geliştirdiği aşı ise ancak eksi 70 ila 80 derece santigrad düzeyinde korunabiliyor. Aşının korunabilmesi için çok düşük ısıya gerek duyulması, fiyatı onbinlerce doları bulabilen soğutuculara yatırım gerektirmesi ve genel dağıtımında çıkabilecek zorluklar açısından dezavantajlı konumda.
Fiyatı ne olacak?
Covid-19 aşısı ile ilgili araştırmalarını daha ilk başından kar amaçlı olarak yürüttüğünü açıklayan Moderna, geliştirilmekte olan Covid-19 aşıları arasında en pahalı olanı. Moderna iki doz aşı için 50-60 dolar (yaklaşık 380-450 tl) arası bir fiyat belirlemesi bekleniyor.
Pfizer'ın iki doz aşısı halen ABD'de yaklaşık 40 dolara (yaklaşık 310 tl) satılıyor. Denemelerde son aşamaya gelen diğer aşılardan biri olan Oxford Üniversitesi-Astra Zeneca tarafından geliştirilmekte olan aşının bir dozunun 3 sterlin (yaklaşık 30 tl), Johnson&Johnson ve ayrıca Sanofi-GSK tarafından geliştirmekte olan aşıların bir dozunun ise yaklaşık 10 dolardan (yaklaşık 80 tl) satışa sunulması bekleniyor.
Hangi ülkeler ilgileniyor?
Moderna öncelikle ABD pazarını hedefliyor. ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ve ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı tarafından federal düzeyde fonlanan aşı çalışmalarında şirket ABD hükümetinden yaklaşık 2 buçuk milyar dolar destek aldı. Moderna, ABD Başkanı Donald Trump'ın aşı programı Operation Warp Speed'in en büyük umudu olarak görülen bu aşının 20 milyon dozunu 2020 yılı sonu itibariyle yalnızca ABD'de piyasaya sürmeyi hedefliyor.
Yoksul ülkeler Moderna'nın aşısına nasıl erişebilecek?
Hem fiyatının yüksekliği, hem de ABD hükümetiyle bağlantısı sebebiyle Moderna'nın geliştirdiği aşının dünya çapında kullanıma sunulması için henüz beklemek gerekiyor.
Moderna'nın satış için planladığı fiyatın yüksekliği, Birleşmiş Millletler'in Covid-19 aşılarının yoksul ülkelere erişimini kolaylaştırmak adına başlatığı Covax destek programı kapsamında desteklenmesini zorlaştırıyor.
Aşıya erişimin zorluğu karşısında Moderna pandemi bitene kadar aşının patent hakları ile ilgili dayatmada bulunmayacağını açıkladı. Bu sayede aşının Çin ya da Hindistan gibi üretici ülkelerde daha düşük fiyata üretilmesinin önünün açılabileceği belirtiliyor.