Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, tarımsal desteklerin her zaman tartışıldığını ve üretenle üretmeyenin, çalışanla çalışmayanın iş odaklı değil faaliyet odaklı desteklendiği bir durumunun söz konusu olduğunu ifade ederek, bu durumu ortadan kaldırabilmek için hükümet programında performans odaklılık önerisinin yer aldığını söyledi.
Şahali, Kıbrıs Genç TV’de “Merhaba Yeni Gün” programına katılarak, tarımsal destekler, kuraklık, hayvan varlığı ve orman alanlarıyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahali, üzerinde şu an en fazla yoğunlaşılan konunun entegre kayıt sistemine geçilmesi olduğunu söyledi.
Erkut Şahali, “Gerek çiftçi gerekse hayvan kayıt sisteminin biran önce tamamlanarak en azından kayıtlı bir zaman geçişi sağlamamız gerekiyor. Şuana kadar kayıt sistemi entegre olmadığı için birbiri ile teması olmayan pek çok bilgi farklı farklı noktalarda duruyor. Bunları bütünleşik hale getirerek, her bir üretim alanında ne gibi varlıklara sahibiz. O üretim faaliyeti ile ilgili ne gibi işlemler hangi zamanlarda yapılmalıdır ve yapılıyor mu? şeklindeki denetimi ve sayımı yapabileceğimiz dolayısıyla sahip olduğumuz sınırlı maddi kaynağı da çok daha isabetli noktalara sevk edebileceğimiz bir durumu yaratma konusunda gayret içerisindeyiz” dedi.
Şahali konuşmasında tarımsal destek konusuna da değinerek şu ifadeleri kullandı:
“Destekler doğru uygulamaların teşvik edilmesine yol açmıyor. Örneğin arpa- buğday ekilmiş arazilerde 35 TL dönüm başına destek söz konusu. Devlet bu konuda eken-biçenin yaptığı beyan doğrultusunda kontrollerini gerçekleştirir. Ektiğiniz için o hak ediş vardır ama gereken şekilde ektiniz mi. Tüm koşullar olumlu olduğu takdirde siz hedeflenen verimliliğe ulaşabilecek misiniz. Bunu denetleme şansımız şuanda yok.”
KURAKLIK TEHLİKESİ
Kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olunduğuna işaret eden Bakan Şahali, “Ülkenin belli bölgelerinde artık geri döndürülemez hale gelmiş kuraklık tespit edilmiştir. Ancak yağış miktarlarına bakarak kuraklığın olmadığını düşündüğümüz noktalarda da çok ciddi verim kaybı söz konusudur. Kurak olmadığını düşündüğümüz yerlerde yine kuraklık etkisini gözlemliyoruz. O zaman da şunu sormak gerek doğru yöntemlerle tarımsal faaliyetler yapılıyor mu? Bunu değerlendirmek için çok fazla insan kaynağı ile anlık denetimler yapmamız gerekiyor ya da bu işlemlerin üreticinin beyanı doğrultusunda denetlenmesini sağlayacak elektronik veri tabanı oluşturmak gerek” diye konuştu.
Bakan Şahali, hedeflerinin Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta olduğu gibi devletin sahip olduğu varlıklar ve çalışmalarla birlikte çiftçilerin beyanı ile bir mekanizma oluşturmak olduğunu belirtti.
Verimli üretim açısından tarlalarda ürün değişikliğini veya dinlendirmeyi bir performans kriter olarak öngöreceklerini de açıklayan Bakan Şahali, bir yıl arpa eken çiftçinin diğer yıl baklagil ürünlerini kaba yem ihtiyacını karşılanmasına dönük olarak tercih etmiş olmasını koşul haline getireceklerini ve desteklerin de hak ediş üzerinden sağlanacağını söyledi.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahali, “Ülkede illa ki arpa yetiştireceğiz şeklindeki koşullanma ile hareket etmek zorunda değiliz. Arpayı yurt dışından bulmak bir miktar maliyetli olsa da mümkündür. Ancak saman, sano, silaj yani hayvancılığın daha fazla ihtiyaç duyduğu ürünleri bu ülkeye getirmek her zaman kolay olmuyor. Bizim daha uygun maliyetle daha uygun ürünleri yetiştirmemiz artık şarttır. Ürün değişikliği son derece önemli. Kuraklıktan daha az etkilenen ama yine yem bitkisi olarak verimli ürünler söz konusudur” dedi.
Haziran ayı itibarıyla önümüzdeki yıl için öngörülecek uygulama ve denetim esaslarının ilan edileceğini de açıklayan Bakan Şahali, tarım kesiminin de yeni açıklanacak koşullara uyarlaması açısından da yeterli bir zamanı olacağını söyledi.
HAYVANCILIK SEKTÖRÜ
Bakan Şahali, bir soru üzerine ülkede hayvancılık sektörünün süt üretimine endeksli olduğunu ve et temini açısından hayvan yetiştiriciliği yapan işletme sayısının yok denecek kadar az olduğunu ifade etti.
Şahali, “Hükümet programında yer alan ve vizyon olarak da önümüzde duran çiftliklerin sadece süt üreten değil et üretimi ile de faaliyet gösteren çiftlikler oluşturulması ihtiyacı söz konusudur ve bunu için ortaya ciddi bir gayret konacaktır. Öncülüğünü de devlet yapacak ise buna hazırız” dedi.
ORMAN VARLIĞINDA CİDDİ ZARAR
Yazılı basında kaçak ağaç kesimiyle ağaçların katledildiği yönünde çıkan habere ilişkin de açıklamada bulunan Bakan Şahali, gerek kuraklık, gerekse denetim eksikliğine bağlı olarak talan nedeniyle ülkenin orman varlığının ciddi anlamda zarar gördüğünü söyledi.
Orman varlığının çam kese böceği ile çok ciddi tehdit altında olduğuna da dikkati çeken Bakan Şahali, “Ülkede bir duyarlılık söz konusu. Bu duyarlılığın orman varlığının korunması açısından ciddi bir fırsat olduğunu da düşünüyorum. Çok sayıda kesim ihbarı alıyoruz. Bu ihbarlara ve yürütmemiz gereken denetim faaliyetine yeter miktarda insan kaynağına maalesef Orman Dairesinde sahip değiliz. Yürütmemiz gereken denetim ve geliştirme faaliyetinin çok azını yapabiliriz. Orman Dairesinin yaklaşık olarak yıllık 2 Milyon ağaç dikme faaliyeti söz konusu ancak ülkedeki kuraklık nedeniyle yüzde 10 verimle bu çalışma devam etmektedir. Dolayısıyla bizim sadece ağaç dikmek değil onları zaman zaman sulamak gibi de ödevimiz var. Ancak bunu yerine getiremiyoruz” diye konuştu.
Orman varlığına zarar verecek girişimlere karşı yaptırımların ağırlaştırılması gerektiğini belirten Bakan Şahali, orman alanlarındaki gözlem kulelerinin çok daha etkin bir şekilde kullanmasının önemine de işaret etti.
Şahali, “Gözlem kulelerindeki uzaktan kontrol ve denetim mekanizması çökertilmiş vaziyette. Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı katkılarla Yangın Gözlem Kulelerindeki kamera sistemi şuanda çalışmaz vaziyette olduğunu öğrendim. Kamera sisteminin yeniden aktive edilmesi için bir çalışma yürütüyoruz. Yurttaş duyarlılığı kamunun yürüteceği faaliyetin en önemli yardımcı unsurudur. Bu çerçevede vatandaşlara herhangi bir yerde kontrolsüz olacağını öngördükleri ağaç kesimlerini mutlak süratle ilgili makamlara bildirmeleri çağrısı yapıyorum” diye konuştu.