Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, bakanlık döneminde gurur verici icraatlar yaptıklarını dile getirerek, özellikle sigorta çalışanlarına gerçek maaş üzerinden yatırım yapılması konusunda resen kayıt ve işlem yapılmasının önünü açtıklarını vurguladı.
Çeler, toplumda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın önemini, bilincini ve farkındalığını artırdıklarına dikkat çekerek, özellikle bakanlığa bağlı dairelerin personel sayısını artırarak, işleyişi daha etkin hale getirdiklerini kaydetti.
Bakanlık döneminde Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından yapılan ödemeleri de kalem kalem anlatan Çeler, özellikle Sosyal Sigortalar ve Sosyal Güvenlik Yasası’nda yapılan değişiklikle, sigortalı çalışanların sigorta yatırımlarının gerçek maaş üzerinden yatırılmasının önemini vurguladıklarını söyledi.
Çeler, sigortalı çalışanlara çağrıda bulunarak, çalışanların yatırımlarının gerçek maaş üzerinden yapılmaması halinde haklarında ciddi mağduriyet yaşayacaklarını vurguladı ve bu tür uygulamalara maruz kalanların derhal Sigortalar Dairesi’ne bildirim yapmasını istedi.
İşverenlerin kendisine kızdığını da dile getiren Çeler, sigortalı çalışanların haklarını korumak adına kararlı bir duruş sergilediklerini ve çalışanın gerçek yatırımının yapılmasının da önemine vurgu yaptı.
Çeler ayrıca, 1990’lı yıllardan beri revize edilmeyen Sigorta İlaç Listesi’nin revize edildiğini de dile getirerek, en fazla talep edilen 50 ilacın Sosyal Sigortalar Dairesi ilaç listesine eklendiğini vurguladı.
“İş Sağlığı ve Güvenliği” tüzüklerinin de revize edilmesinin önemli icraatlardan olduğunu kaydeden Çeler, Aile İçi Şiddetle Mücadele Koordinasyon Mekanizması’nın kurulmasının da önemine değindi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler bugün bakanlıkta basın toplantısı düzenleyerek, 15 aylık hükümet dönemine ilişkin icraatlarını anlattı. Basın toplantısında Çeler’e müsteşar ve müdürleri eşlik etti.
- Çalışanların gözünü açtık. Bu ülkede yaşayan herkes bizim vatandaşımız. 10-15 sene sonrasını düşünerek, görev yapmak zorundaydık. Emekçilerin haklarını zamanında almaları bizim için önemlidir.
- Sosyal Sigortalar’da ilaç alımlarıyla ilgili adım attık. Geçmişte gerekli özen gösterilmemişti, sistem olmadığı için vatandaş ciddi şekilde mağdur ediliyordu. 1 Eylül’den itibaren sigortalardan geriye dönük alacakları ödendi, otomasyon sistemine geçilerek vatandaşların eczanelerde ödedikleri paranın yüzde 80’i otomatik olarak ödenmeye başladı.
- Sosyal Sigortalar Dairesi’ne gitmeden sağlık karnesini uzatmadan, hastanelerde hizmet alabilecekler. 1990’dan beri revize edilmeyen sigorta ilaç listesini de revize ettik, en fazla talep edilen 50 ilaç daha listeye eklendi.
- Eczaneleri batıracak borç bırakılmıştı. Benzer sistem eczacılarla uygulandı, ödemelerinin her ay sonunda yapılmasına yönelik çalışmalar tamamlanmıştı.
- Asgari ücrete 1 yılda yüzde 36 artış yapıldı. Kayıt dışılıkla mücadele, etkin denetim konusunda ilgili kuruluşlar tarafından ortak denetimler yapıldı.
- Son 5 ayda yapılan denetimlerde 245 işyeri teftiş edildi, 815 çalışanla görüşüldü, 167 kayıt dışı işçi saptandı.
- Son dönemde yapılan denetimlerde özellikle kafe ve restoranlar kayıt dışı işçi önümüze çıktı. Kafe ve restoranlar kayıt dışı olduğunda, sağlık karneleri de yapılmıyor. Bu kişinin sunduğu hizmette, bunun önünü açmak vicdansızlık, kendi insanına hakarettir. Son güne kadar denetimlere devam edeceğiz. Bizden sonra gelenlerin de denetimleri sürdürmesini istiyorum.
- İş sağlığı ve güvenliği açısından 411 inşaat denetlendi, birçok iş yeri kapatıldı, cezaya çarptırıldı.
- Geçmişte 7-24 çalışan inşaatlara sınırlama getirildi, Pazar günü belli başlı elzem noktalar dışında çalışma yasaklandı.
- Öğrenci çalışma izinlere yeni düzenleme getirildi.
- Basın sektöründe çalışanlar destekten yararlandı, sendikalaştı.
- Bazı hedeflerimiz vardı, bunlar henüz hayata geçmemişti, çalışmalar yapıyorduk.
- Yaptığımız işe karışmaya başlayanlar oldu, bazı kişiler saldırmaya başladı.
- Ek maaş desteği konusunda bazı kesimlerin ciddi duruşu vardı. Bunun da en büyük nedeni sendikalaşmaydı. Tüzük hazır, Bakanlar Kurulu’nda duruyor. Sürdürebilir olduğu ekonomistler tarafından raporlandı.
- İş Bulma Merkezi’ni hayata geçirmek için son aşamadaydık.
- Çalışma Affını hayata geçirmek için İçişleri Bakanı ile ciddi çalışma içerisindeydik.
“GÖREVDEN AYRILIRKEN ALNIM AÇIK”
Toplantının ardından çalışma ekibine özverili çalışmalarından dolayı teşekkür eden Çeler, “Görevden ayrılırken alnım açık, önümü görerek, ne yaptığımı bilerek, benden sonra da gelecek arkadaşlara da birkaç tane iyi proje bırakarak ayrılıyorum. Bundan sonra buraya gelecek arkadaşlara da şimdiden başarılar diliyorum” ifadelerini kullandı.
Çeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nı ve hizmet verdiği kesimleri özellikle çalışma hayatında, sosyal hizmetler alanında, sosyal güvenlik alanında topluma daha çok anlatarak, bakanlığın faaliyet alanı konusunda kamuoyunda bir farkındalık yarattıklarını belirtti.
Zeki Çeler, insanların artık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın her yaştan her kesime ve insan ömrünün her döneminde hizmet veren bir bakanlık olduğu bilincine vardığını ifade etti.
“ÇALIŞMA DAİRESİ’NE 14 MÜFETTİŞ KAZANDIRILDI”
Çeler, yıllardır tamamen boş durumda bulunan ve bir önceki hükümet döneminde 3 kişilik yetki alınabilen 14 kişilik III. Derece Çalışma Müfettişi kadrosu ilanı yapılarak, Çalışma Dairesi’ne 14 müfettiş kazandırıldığını dile getirdi. Çeler, “Söz konusu personel 1 ay süreyle hizmet içi eğitim ve Polis Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde soruşturma memurluğu eğitimi alarak alana kazandırıldı” dedi.
Çeler şöyle devam etti:
“2018 yılında, Sosyal Hizmetler Dairesi kadrosuna 13 yeni sosyal hizmet memuru istihdam edildi. Ayrıca Sosyal Hizmetler Dairesi’ne süpervizör olarak hizmet verecek 1 sözleşmeli uzman istihdam edildi. Sosyal Sigortalar Dairesi’ne 4 yeni memur kadrolu olarak istihdam edildi, 4 geçici memur kadrolandı”
SOSYAL SİGORTALAR DAİRESİ TARAFINDAN YAPILAN ÖDEMELER
Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından özel eczanelere 2017’de 5 milyon 602 bin 851 TL; 2018’de 6 milyon 954 bin 135 TL ve Nisan 2019’a kadar 3 milyon 735 bin 561 TL ödeme yapıldığını anlatanÇeler şöyle devam etti:
“Hastanede bulunmayan ilaçlar için 2017’de 2 milyon 444 bin TL; 2018’de 4 milyon 664 bin 684 TL ve Nisan 2019’a kadar 1 milyon 975 bin 430 TL; kan çubukları için 2017’de 192 bin 838 TL; 2018’de 191 bin 438 TL ve Nisan 2019’a kadar 86 bin 1480 TL ödenmiştir. Protez araç gereç iyileştirme vasıtaları için, 2017’de 303 bin 651 TL; 2018’de 467 bin 963 TL ve 2019 yılında Nisan ayına kadar 105 bin TL ödenmiştir. Toplamda, 2017 yılında 8 milyon 543 bin 349 TL; 2018 yılında 12 milyon 278 bin 221 TL ve 2019 yılında Nisan ayına kadar 5 milyon 902 bin 140 TL ödenmiştir. 2019 yılı Nisan ayı itibariyle, 38 bin 30 kişiye malullük, yaşlılık, ölüm aylığı verilmiştir. Aktif sigortalı sayısı 111 bin 626’dır”
AKTİF PASİF ORANI YÜKSELDİ
2017’de 2 bin 858 olan aktif pasif oranının 2018’de 2 bin 981’e yükseldiğini belirten Çeler şunları kaydetti:
“2017’de pasif sigortalı sayısı 36 bin 16, aktif sigortalı sayısı 102 bin 944 iken; 2018 yılında pasif sigortalı sayısı 37 bin 452; aktif sigortalı sayısı ise 111 bin 626 olmuştur”.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR İÇİN SANAL POS CİHAZIYLA ÖDEME UYGULAMASI
Kişilerin isteğe bağlı sigortalı olmaları ve Sosyal Sigortalar Dairesi’ne gitmeden, dünyanın herhangi bir yerinden sanal pos cihazı ile sigorta yatırımı ödemelerine imkân tanıyan uygulama hazırlandığını dile getiren Çeler isteğe bağlı sigortalı olarak emekli olmanın önünün açıldığını da belirtti. Çeler Vakıflar Bankası ile bu konuda anlaşma yapıldığını da kaydetti.
VATANDAŞA ÇAĞDAŞ VE HIZLI HİZMET
Vatandaşa daha iyi hizmet sunmak amacıyla, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin kötü durumda olan Lefkoşa Bölge Amirliği Hizmet Binası’nın tadilatın yapıldığını ve numaratör takıldığını belirten Çeler “Sosyal Sigortalar Dairesi’ne bağlı tüm bölge amirliklerine ve İhtiyat Sandığı Dairesi’ne post cihazı takılarak, vatandaşa kredi kartı ile ödeme yapma imkanı ve kolaylığı tanınmıştır” dedi.
Zeki Çeler, Sosyal Sigortalar Dairesi ve daireye bağlı bölge amirliklerinde veznedar olarak görev yapan personele, yasa değişikliği yapılarak kasa tazminatı verilmesinin sağlandığını da anlattı.
SİGORTA İŞLEMLERİNDE RESEN KAYIT UYGULAMASI
Yasal mevzuat kapsamında, Sosyal Sigortalar Yasası ile Sosyal Güvenlik Yasası’nda değişiklik yapıldığını, iki yasadan doğan anomalilerin ortadan kaldırılmasının sağlandığını kaydeden Çeler şöyle devam etti:
“Sosyal Sigortalar ve Sosyal Güvenlik Yasası'nda yapılan değişiklikle, sigortalı olmayı sağlamak ve çalışanların sigorta yatırımlarının gerçek maaş üzerinden yatırılmasına imkan tanımak amacıyla, Sosyal Sigortalar Dairesi’nce resen kayıt ve işlem yapılmasının önü açılmıştır”
SOSYAL SİGORTALARDA İLAÇ ÖDEMELERİNDE YENİ UYGULAMA
“Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından başlatılan yeni uygulama ile Sosyal Sigortalar Dairesi’nden aylık ve gelir alanlar ile aktif sigortalıların ilaç ve kan çubuğu ödemeleri 1 Eylül 2018 tarihinden itibaren sigortalıların banka hesaplarına ödenmeye başlanmıştır” diyen Çeler şöyle devam etti:
“Bu uygulama ile sigortalıların, Sosyal Sigortalar Dairesi’ne gitmeden ve sıra beklemeden ödeneklerini alabilmesine imkân tanınmıştır. İlaç yardımı için Sosyal Sigortalar Dairesi’ne başvuran sigortalılar, son 2 yıldır ilaç ödemelerini almak için 8-9 aylık bir bekleme yaşamak zorunda kalıyordu. Temmuz 2018 itibari ile ilaç ödemeleri Sosyal Sigortalar tarafından güncellenerek; sigortalıların yaşadığı mağduriyet ortadan kaldırıldı. İlaç yardımı almak için Sosyal Sigortalar Dairesi’ne başvuran sigortalılarımıza ilaç ödemeleri; 15 gün ile en fazla bir ay içerisinde gerçekleştirilmektedir.
Serbest çalışan hekimlerin, Sosyal Sigortalar Dairesi ile imzaladıkları sözleşmeye bağlı olarak Daire’den edindikleri reçetelere yazdıkları ilaçların özel eczaneler tarafından ödenmesi 8 ay geriden geliyor, eczaneler mağdur oluyordu.
Bakanlığımız tarafından Eczanelerle Daire arasındaki, güncelliğini yitirmiş olan sözleşme revize edilerek 1 Kasım 2018 tarihinden itibaren otomasyon sistemine geçilmiştir. Otomasyon sistemi ile eczanelerden gelen belgeler ve taleplere Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından 30 iş günü içerisinde ödeme yapılabilmektedir.
Sigortalılarımız, Sosyal Sigortalar Dairesi’ne gitmek ve sağlık karnesini uzatmak zorunda kalmadan eczanelerine başvurabilmektedir. 1990’lı yıllardan beri revize edilmeyen Sigorta İlaç Listesi, Ağustos ayında revize edildi. Piyasadan kalkmış, güncelliğini yitirmiş ve üretimi durdurulmuş ilaçlar listeden çıkarılarak en fazla talep edilen 50 ilaç Sosyal Sigortalar Dairesi ilaç listesine eklenmiştir.”
ÇALIŞMA YAŞAMI… ASGARİ ÜCRETE ARTIŞ YAPILDI
Konuşmasında çalışma yaşamından da bahseden Çeler, “Son 1 yılda Asgari Ücret Saptama Komisyonu, asgari ücreti belirlemek için üç kez toplanmıştır. Mart 2018’de asgari ücrete 190 TL, Eylül 2018’de 255 TL ve Şubat 2019’da 530 TL olmak üzere brüt toplam 975 TL artış yapılmıştır” dedi.
KAYIT DIŞILIKLA MÜCADELEDE ETKİN DENETİM VE KURUMLAR ARASI İŞBİRLİĞİ
Kayıt dışı yaşamla mücadele kapsamında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Çalışma Dairesi, Sosyal Sigortalar Dairesi, İhtiyat Sandığı Dairesi ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Trafik Dairesi, İzin Kurulu ve Polis Genel Müdürlüğü ekiplerince ülke genelinde ortak denetimler yapıldığını dile getiren Çeler, şöyle devam etti:
“Altı ilçede farklı günlerde ve saatlerde yapılan denetimlerde; Polis tarafından durdurulan otobüs, minibüs vb yolcu taşımacılığı yapan araçlarla kamyon, kamyonet vb iş araçlarına ait evrak kontrolü yapılırken, sürücülerle çalışanların, çalışma izinleri ve sosyal güvenlik yatırımları Çalışma Dairesi, Sosyal Sigortalar Dairesi müfettişleri tarafından kontrol edilmiştir”
2018’DE KAYIT DIŞI İŞÇİ SUÇUNA 1,3 MİLYON TL CEZA
2018 yılında, Çalışma Dairesi tarafından ülke genelinde yapılan kayıt dışı işçi denetimlerinde, bin 209 işyerinin teftiş edildiğini dile getiren Çeler, 2 bin 200 çalışan denetlenerek 450 kayıt dışı işçi tespit edildiğini anlattı. Çeler bu denetimler sonucu 1 milyon 328 bin 566 TL tutarında idari para cezası kesildiğini dile getirdi.
Çeler, “İnşaat sektöründe yapılan kayıt dışı işçi denetimlerde 157 inşaat teftiş edilmiş; 448 çalışan denetlenirken 102 kayıt dışı işçi tespit edilerek 268 bin 170 TL tutarında para cezası kesilmiştir” dedi.
“1 Ocak- 2 Mayıs 2019 tarihleri arasında Çalışma Dairesi tarafından ülke genelinde yapılan denetimlerde; 245 işyeri teftiş edildi” diyen Çeler “818 çalışan tespit edildi, 167 kayıt dışı işçi saptanarak 639 bin 830 TL idari para cezası kesildi” dedi.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DENETİMLERİ
Son 1 yılda Çalışma Dairesi tarafından ülke genelinde 411 inşaatın iş sağlığı ve güvenliği açısından denetlendiğini anlatan Çeler şunları kaydetti:
“İnşaat denetimlerinin daha sağlıklı yürütülmesi ve özel sektörde işe başlama saatlerinin yeniden düzenlenmesi amacıyla ‘İşyeri veya İşlerin Açılış ve Kapanış Gün ve Saatleri’ Bakanlar Kurulu kararı tadil ederek yeniden düzenlenmiştir. Bakanlığımız tarafından yapılan değişiklik ile 1 Mart 2018 tarihinden itibaren, inşaat sektöründe faaliyette bulunma; Pazar hariç hafta içi günlerde sabah saat 07.00’den akşam 21.00’e kadar olacak şekilde sınırlandırılmıştır. İlgili karara uymayan inşaatların denetimi için Polis Genel Müdürlüğü ile Belediyelerden destek alınmıştır”
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA İZİNLERİNDE YENİ DÜZENLEME
KKTC üniversitelerinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin inşaat sektöründe faaliyet gösteren işyerlerine öğrenci çalışma izni için başvurularını durdurduklarını anımsatan Çeler “Ayrıca öğrenci çalışma izni almak için Bakanlığa başvuruda bulunan yabancı uyruklu öğrenciler için; Yabancı Çalışma İzinleri Tüzüğü’nün 23. Maddesinde yer alan koşullar dışında; öğrenim gördükleri üniversitede öğrenim gördükleri üniversiteden alacakları 1.sınıfı bitirmiş olma ve 2.sınıfa devam etmekte olduğunu gösteren belgenin de ilgili birime sunulması koşulu getirmiştir” dedi.
TEŞHİR VE UTANDIRMA UYGULAMASI
Çeler şöyle devam etti:
“Bakanlığımız, Çalışma Dairesi tarafından ülke genelinde yapılan iş sağlığı ve güvenliği denetimlerini, kayıt dışı işçi denetimleri ve Pazar günleri çalışma yasağına uymayan inşaatların isimlerini teşhir etme; yasal yükümlülüklerini yerine getiren örnek işverenlerin de ismini kamuoyu ile paylaşma kararını uygulamaya koymuştur”.
DENİZ VE HAVALİMANI GİRİŞ KAPILARINDA KKTC’DEKİ ÇALIŞMA YAŞAMINA İLİŞKİN BİLGİLENDİRME
Çeler, deniz ve havalimanı giriş kapılarında, KKTC’de çalışma yaşamına ilişkin, kayıt dışılığı önlemek ve mağduriyetleri gidermek adına Türkçe ve İngilizce bilgilendirme broşürleri dağıttıklarını, billboardlarla vatandaşları bilgilendirdiklerini de anlattı.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ TÜZÜKLER REVİZE EDİLDİ
İş Sağlığı ve güvenliği alanında , "İnşaat İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü" ve "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Veren Kişilerin Sertifikalandırılması ve Kuruluşların Yetkilendirilmesi Tüzüğü"nün günün şartlarına göre yeniden düzenlenerek Başsavcılığa aktarıldığını söyleyen Çeler şöyle devam etti:
“İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi Esasları Tüzüğü ve İşyerlerinin Kısmen veya Tamamen Durdurulması Tüzüğü ile ilgili çalışmalarda sona gelinmiştir. İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almayan ve insan hayatını tehlikeye sokan işyerlerine yönelik olarak yapılan iş durdurma işlemlerinde; Bakanlık tarafından mühür ve güvenlik şeridi uygulamasına geçildi”
İŞ YASASI DEĞİŞİKLİK ÇALIŞMALARI
22/1992 Sayılı İş Yasası’nın AB Müktesebatına uyum çerçevesinde yapılan değişiklikleri Bakanlık tarafından yeniden gözden geçirilerek günün şartlarına uygun olarak revize edildiğini kaydeden Çeler bu kapsamda, işyerlerinde puantaj defteri zorunluluğu, ödemelerde tek tip bordro sistemine geçilmesi, maaşların çalışanların banka hesabına yatırılması zorunluluğu ve çalışanların izin haklarında iyileştirmeler gibi konularda düzenlemeler yapıldığını dile getirdi.
SOSYAL HİZMETLER DAİRESİ FAALİYETLERİ…
Konuşmasında Sosyal Hizmetler Dairesi vakaları hakkında da bilgi veren Çeler şunları kaydetti:
“2018-2019 yılları arasında 14 çocuk, Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından himaye altına alındı. 27 çocuk Lefkoşa Çocuk Yuvası’nda devletin koruması altındadır. SOS Çocuk Köyü’nde ve SOS Gençlik Evi’nde 106 çocuk ve genç koruma altında tutulurken, 27 çocuk 24 koruyucu ailenin yanında bakılmaktadır. 10 çocuk ise Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından evlatlık verilmiştir.
Mağusa’da 42, Girne’de 7, Erenköy’de 2, Akdoğan’da 14, Lefkoşa’da 1, Güzelyurt’ta 32 olmak üzere ülke genelinde toplam 98 aile-ergen meselesi Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından takibe alınmıştır.
Kıbrıs Türk Barolar Birliği ile imzalanan protokol kapsamında, Sosyal Hizmetler Dairesi’ne başvuran şiddet mağduru kadınların hukuki destek alması sağlandı. 2014 yılında TOCED Yasası kapsamında yürürlüğe giren Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eski Hizmet Binası’nda Aralık 2018’den itibaren aktif olarak hizmet vermeye başladı.
TOCED Yasası kapsamında, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı Cinsiyet odak noktalarında görev yapacak personeller belirlenerek cinsiyet odak noktaları oluşturulmuştur”.
AİLE İÇİ ŞİDDETLE MÜCADELE KOORDİNASYON MEKANİZMASI KURULDU
Çeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Polis Genel Müdürlüğü, Lefkoşa Türk Belediyesi ve SOS Çocuk Köyü Derneği arasında; kadınlara yönelik şiddet ve ev içi şiddetin önlenmesi amacıyla, veri toplama ve eğitim konusunda iş birliği protokolü imzaladığını anımsattı. Çeler şunları kaydetti:
“Protokolle, toplanan aile veya ev içi şiddetle ilgili bilgilerin, en geç 24 saat içerisinde online sistemde paylaşılması, veri tabanı oluşturulması ve verilerin taraflarla paylaşılması amaçlanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Sosyal Hizmetler Dairesi Gençlik Aile Destek ve Eğitim Merkezi koordinatörlüğünde, Çocuk ve Gençlik Merkezi, Strateji Geliştirme Bölümü, Sağlık Bakanlığı, Başbakanlık Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu ve Barolar Birliği işbirliği ile ülke genelinde ‘Aile Eğitim Programları’ hayata geçirilmiştir. Aile Eğitim Programı Uygulama Projesi kapsamında ilk eğitim Surlariçi bölgesinde uygulanmaya başlanmıştır”
Sosyal Hizmetler Dairesi personeline Mayıs 2018’de 80 kişinin katılımıyla motivasyon arttırmak amacıyla eğitim semineri verildiğini kaydeden Çeler, 2018 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürlüğü tarafından ülke genelinde 52 kreş ve 6 özel yaşlı bakım evinin denetlendiğini de kaydetti.
İHTİYAT SANDIĞI’NDA ONLINE DÖNEM
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İhtiyat Sandığı Dairesi’nin, müstahdemlerin İhtiyat Sandığı Dairesi’ndeki tüm işlemlerini online yöntemlerle görüp takip edebilecekleri yeni uygulamayı 11 Şubat 2019 tarihinden itibaren uygulamaya koyduğunu ve İhtiyat Sandığı web sayfasında “işgörenportalı” oluşturulduğunu belirten Çeler şöyle devam etti:
“Bu portal üzerinden İhtiyat Sandığı kapsamındaki çalışanlara kendilerine ait işlemleri takip edebilme imkanı tanındı. İhtiyat Sandığı Dairesi Müdürlüğü’ne post cihazı takılarak, vatandaşa kredi kartı ile ödeme yapma imkanı ve kolaylığı tanınmıştır”
YEREL İŞGÜCÜ İSTİHDAMININ DESTEKLENMESİ
Yerel İşgücünün İstihdamının Desteklenmesi Tüzüğü kapsamında 28 bin 586 kişiye İstihdam Destek Merkezi Fonu’ndan sosyal güvenlik desteği sağlandığını kaydeden Çeler, şunları şöyledi:
“Yerel İşgücü İstihdamının Desteklenmesi Tüzüğü’nde yapılan değişiklikle, basın sektöründe çalışanlara sosyal güvenlik desteği verilmesi yönünde düzenleme yapıldı. Destek kapsamında; basın sektöründe çalışanlara 36 ay süreyle, başvuru tarihinden itibaren sosyal güvenlik yatırımlarının tamamı iade edilmektedir. Bu destekten son 1 yıl içinde 420 basın çalışanı faydalandı, 7 basın kuruluşunda toplu iş sözleşmesi imzalandı.
Yerel İşgücü İstihdamının Desteklenmesi (Değişiklik) Tüzüğü kapsamında sanatçılara yönelik sosyal güvenlik desteğini içeren düzenlemeyle, güzel sanatlar alanında faaliyet gösteren ve Sosyal Sigortalar Dairesi’ne kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan veya işveren kaydı bulunan sanatçılara 60 ay süreyle sosyal güvenlik desteği verilmektedir. Girne Gençlik Merkezi (GİGEM) tarafından düzenlenen Risk Altındaki Gençlere Meslek Kazandırma Eğitim Programı, Bakanlığımıza bağlı İstihdam Destek Merkezi (İDM) tarafından finanse edilerek hayata geçirildi.
Bakanlığımız, Milli Eğitim ve Kültür, İçişleri Bakanlıkları ile Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası işbirliğinde, Merkezi Cezaevi’ndeki mahkumların topluma kazandırılması ve meslek sahibi olması amacıyla 9 farklı alanda kurs başlatılmıştır.
Bakanlığımız, Sağlık Bakanlığı ile K.T. Ortopedik Özürlüler Derneği işbirliğinde hayata geçirilen İstihdam Güvenceli Hasta Refakatçisi Eğitim Projesi kapsamında, Yerel İşgücü İstihdamının Desteklenmesi Tüzüğü çerçevesinde, hasta ve engelli bireyler için istihdam güvenceli refakatçi eğitimi başlatılmıştır"
HEDEFLER… ÇALIŞANLARA EK MAAŞ DESTEĞİ
Zeki Çeler, başlatılan ancak henüz sonlandırılamayan hedeflerden de bahsetti ve kendisinden sonraki bakanın bu çalışmaları tamamlaması temennisinde bulundu.
Çeler, “KKTC’de basın, sanayi, turizm, market, kafe-bar, restoran, sağlık, tarım ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren ve Toplu İş Sözleşmesi yapan işverenlerin mevcut ve yeni istihdam edeceği çalışanlarına 24 ay süre ile yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde 20’si oranında ücret desteği verilmesi amacıyla, Yerel İşgücü İstihdamının Desteklenmesi Tüzüğü’nde Ücret Desteği Teşvik Uygulaması değişikliği yapılması hedeflenmiştir” dedi.
Zeki Çeler, şöyle devam etti:
“Yerel İşgücü İstihdamının Desteklemesi Tüzüğü’nde yapılan ve hukuki incelenmesi yapılması için KKTC Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’a gönderilen değişiklik ile Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası kapsamında engelli personel istihdam eden işverenlere her engelli çalışanı için 48 ay süre ile tam sosyal güvenlik yatırım desteği verilmesi öngörülmüştür. Böylece 48 ay süre ile işverenlerin bu kişiler için Sosyal Sigortalar Dairesi ve İhtiyat Sandığı Dairesi'ne yatırılan tüm sosyal güvenlik yatırım miktarları kadar teşvik almasının önü açılmıştır. İşverene verilen tam sosyal güvenlik yatırım desteğinin yanında bu kapsamda istihdam edilen her engelli çalışana 48 ay süre ile yürürlükteki brüt asgari ücretin ¾’ü oranında ücret desteği verilmesi öngörülmüştür. Ayrıca yapılan düzenlemeler ile işverene verilen tam sosyal güvenlik yatırım desteğinden ve çalışana verilen ücret desteğinden yeni istihdam edilen engelli çalışanlar yanında bu değişiklikten önce istihdam edilen ve halen çalışan mevcut engelli çalışanların da yararlanması sağlamıştır.
Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Milli Eğitim Ve Kültür Bakanlığı, Turizm Ve Çevre Bakanlığı ile Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Arasında imzalanacak protokolle, turizm sektöründe ihtiyaç duyulan alanlarda nitelikli eleman yetiştirilmesi ve eğitimini tamamlayanların istihdamının sağlanarak iş gücü piyasasına kazandırılması hedeflenmekteydi. Yerel iş gücünün, işgücü piyasasına katılımını artırmak ve dolayısıyla yabancı işgücü ihtiyacını asgari düzeye indirebilmek için, sektörlerin taleplerine yönelik işgücü sertifika programları üniversiteler ve ilgili meslek örgütleriyle işbirliği yapılmak suretiyle düzenlenecektir.
İş Bulma Merkezi’nin etkin olarak hizmet vermesi, iş arayanlarla işverenlerin bir araya gelmesi amacıyla, otomasyon sistemi hayata geçirilecektir. Yabancılar ve Muhaceret Yasası’nda değişiklik yapılarak ülkemize çalışma maçıyla gelip çalışma izni çıkarılmayan ya da yenilenmeyerek cezaya düşen ve mağdur olan kişilerin kayıt altına alınması amacıyla yasal düzenlemelerin yapılması planlanmıştır.
Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı çalışması tamamlandı. Yasanın öngördüğü sağlık hizmetlerinin finansmanın yaratılması açısından gerekli olan maliyet projeksiyonları yapıldı.
Hedeflenen: yasanın öngördüğü tüzüklerin hazırlanması ve yazılımların hazırlanarak hayata geçirilmesiydi, çalışmalar devam etmekteydi.
Serbest çalışan hekimlerin de otomasyon sistemine dahil edilmesi için Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından yapılan çalışmalarda son aşamaya gelindi. Hastanelerde provizyon sistemine geçilmesini ( hastanelerde tedavi görecek olan sigortalıların ve geçindirmekle yükümlü olan yakınlarının tedavi hizmeti için sağlık karnesine ihtiyaç duymadan sistemden elektronik onay vermesini) öngören çalışma tamamlandı, hayata geçme aşamasındaydı.
Eczanelerde artık özel sağlık karnesine ihtiyaç duyulmadan elektronik onayla işlem yapılıyor. Tüm bu çalışmalar; vatandaşlarımıza, günün koşullarına yanıt veren hızlı, kaliteli ve eşit hizmet sunmak amacıyla yapılmıştı”
KADIN EMEĞİNİN EKONOMİYE KAZANDIRILMASI İLE KÜMELENME PROJESİ
Zeki Çeler, Kıbrıs Türk Sanayi Odası ve Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı ile işbirliğinde "Mesleki Teknik Okul Öğrencileri ve Mezunlarının Sanayi Sektörüne Kazandırılması Projesi "hayata geçirilerek meslek lisesi öğrencilerini ve mezunlarını sanayi sektörüne kazandırarak sektörde istihdam edilmesine imkan yaratılması ve İDM Fonu’ndan maddi destek sağlanmasının hedeflendiğini belirtti.
Çeler, şöyle devam etti:
“Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İş Kadınları Derneği tarafından hayata geçirilecek projede; başta kırsal kesim bölgesindeki kadınlar olmak üzere, kadınların ekonomiye kazandırılması ve kadın istihdamının teşvik edilmesi öngörülmekteydi. Eski Huzurevi arazisinin üzerine 200 kişi kapasiteli gerekli alt yapı ve donanıma sahip yani bir huzurevi inşa edilmesi hedeflenmiştir.
Yaşlılarımızın hayattan kopmayıp topluma entegre olmalarını sağlayacak ve 60 yaş üstü yetişkinlerin çeşitli spor, sanat ve kültür aktiviteleri ile sosyalleşmesine imkan tanıyacak gündüz yaşlı bakım merkezlerinin Mağusa ve Lefkoşa bölgelerinde hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.
Kapasitesi dolan Lefkoşa Çocuk Yuvası’nın Sevgi Köyü Projesi’ne dönüştürülerek, farklı yaştaki çocuklara ev ortamında yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla Sosyal Hizmetler Dairesi tarafından çalışmaları yürütülmektedir. Engelsiz Yaşam Evi’nin 2. Etabının keşif raporu çıkarılmış, ancak finansmanında sıkıntı yaşandığından dolayı ihaleye çıkılamamıştır.
Çalışan annelerin iş yaşamında daha rahat yer almalarının desteklenmesi amacıyla, çocuklarını gündüz rahatça bırakabilecekleri Lefkoşa ve Mağusa bölgesinde Sosyal Hizmetler Dairesi’ne bağlı iki kreşin açılması hedeflenmekteydi”