Fayka Arseven KİŞİ
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Maliye’nin iç piyasadan alacağının yaklaşık 440 milyon olduğunu açıkladı.
Amcaoğlu, “28 kumarhane işletmesinden 65 milyonluk güncel alacağımız var” ifadesinde bulunarak, “Anamızın ak sütü gibi helal. Ercan Devlet Havalimanı’nın özelleştirilmesinden kaynaklanan alacaklarımız da var” vurgusunda bulundu.
211 kişinin de 100 bin ve üzerinde vergisi çıkıp ödemediğini aktaran Amcaoğlu, “Bunun rakamı da 247 milyondur" dedi.
Amcaoğlu, Maliye tüm alacaklarını alırsa bu rakamın yaklaşık 440 milyon olduğunu söyledi.
Amcaoğlu ayrıca, Türkiye ile imzalanan Ekonomik ve İşbirliği Protokolü gereği 450 milyon TL’nin bu hafta aktarılmasını beklediklerini açıkladı.
Hayat Pahalığında yapılan kesintinin de Mahkeme kararı sonrası maaşlara yansıtılacağını ifade eden Amcaoğlu, geriye dönük kesintilerin de ödeneceğini ifade etti.
Bu hafta Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu ile gündemdeki mali konuları konuştuk.
“Hem TC hem de bizim tarafımızdan süreç tamamlandı. Geçen hafta resmi gazetede yayınlandı. Talimat verilip, kaynak aktarılacak. Benim görüşüm bu hafta ilk dilim olan 450 milyon gelecek.”
- YENİDÜZEN: Türkiye ile protokol imzalandı. Para akışı ne zaman başlıyor?
- Olgun AMCAOĞLU: Hem TC hem de bizim tarafımızdan süreç tamamlandı. Geçen hafta resmi gazetede yayınlandı. Talimat verilip, kaynak aktarılacak. Benim görüşüm bu hafta ilk dilim olan 450 milyon gelecek. Ama o gelse de gelmese de biz yapacaklarımızı, ev ödevlerimizi öteleyemeyiz.
Bir önceki hükümet çeşitli gerekçelerle protokolü imzalamadı. Tufan Erhürman bir başbakan olarak 2019 bütçesini imzalarken, 695 milyon hibeler, 575 milyon krediler başlığı altındaki rakamların detayları anlaşılmamış olsa bile vardı. 851 milyon 500 bin TL de bütçede açık vardı. Ekonomik İşbirliği Protokolü ile bu rakamların buraya gelmesi gerektiğine inanıyorsa neden imzalamadı?
Önemli olan hükümetin başı ve bakanları sıkıntıları aşabilecek hareketleri gününde yapmalıdır. Hep enerji konuşulur. Bütün dünya bilir ki 2030’da dizel santraller ortadan kalkacak. Kükürt içeren hiçbir yakıt AB sularından geçemeyecek. O zaman alternatif üretim modelleri üzerine yatırım yapacaksın. Peki ne yapacaksın? Kabloyla ilgili elektriği güncelleştireceksin, Elektrik Kurumu’nu fizbıl hale getirebilmek için muhasebesini, üretim ve iletim hatta yönetiminin muhasebesini ayrıştıracaksın. Orada bir yerde sıkıntı var. Bu protokolde o da var. Bir önceki hükümet bunu bahane ederek, protokolü imzalamamıştı.
- YENİDÜZEN: Siz protokolü imzaladınız. Önünüzde de protokolü gerçekleştirmek için 2.5 ay kaldı. Yapabilecek misiniz?
- Olgun AMCAOĞLU: Birçok şey yapılacak. DAÜ konusu 19 yıldır çözümsüzdü, çözdük. KIB-TEK’in mahsuplaşmasını bitirdik. Gündüzlü geceli çalışarak gerçek anlamda mahsuplaşma sağlandı. ‘Senin bana borcun vardı, benim senden alacağım vardı’ hikayesini çözdük. Geçen hafta EL-SEN Başkanı Kubilay Özkıraç gerçek rakamları bilmeden bir şeyler söyledi ama biz zaten o konuları bitirmiştik. 202 gün sonra imzalandı Ekonomik İşbirliği Protokolü ve biz göreve geldiğimiz ilk 100 gün içerisinde birçok şey yaptık. Protokol gereklidir. Çünkü siz 2 milyon turist sayısına, 30 bin yatak kapasitesine ulaşırken, gittiğiniz orta vadeli programlarda finansman kaynağı yetersizdir. Turizm teşviği noktasında 120 milyonun yüzde 30’nu yerel kaynaklardan 70’nin de bu teşviklerden geleceğini biliyorsanız ve turizm sizin için lokomotif sektör ise bunu yapmanın gerekleri Ekonomik ve Mali İşbirliği Protokolü’nde vardır. Siz de bunu koydunuz ve bu teşvikler de onun içerisindeydi. Siz bunu öngörmezseniz 1. 8 milyar dolarlık dış ticaret açığınızı nasıl kapatacaksınız? Bunlar sizi bumerang gibi vurmayacak mı? Vurmaya başladı. Amacım birilerini suçlamak değil ama bunlar gerçeklerdir. 2009’da aynı şeyler yaşandı, 736 milyon cari açık bırakıldı. 2016’da 185 milyon… 2019’da elektrik bahane edildi 225 milyon cari açık…
Sadece kamu çalışanını düşünemeyiz. 38 bin kişiye maaş ödemekle görevini yerine getirmezsin. Özel sektörde kayıtlı 113 bin kişi var. Peki ben senin verdiğin hizmetin bedelini işletmelerine ödemezsem, sen maaşını almazsan olur mu? Sen bu devletin vatandaşı değil misin? Özel sektörü düşünebilmenin gerekleridir o 225 milyonluk cari açığı kapatmak. Ve burada oturan her kimse bunu düşünerek hareket edecek.
Geçen yıl sağlığa ve ilaca ayrılan kalem 86 milyondu. Bugüne kadar ödenen 133 milyon. 17 milyon medikal ürünlere, toplam 150 milyon.
“28 kumarhane işletmesi var ki imtiyazları, makine ve masa başına ödemeleri gereken stopajları ödememişler, 65 milyonluk güncel alacağımız var. Anamızın ak sütü gibi helal. Ercan Devlet Havalimanı’nın özelleştirilmesinden kaynaklanan alacaklarımız var.”
28 kumarhaneden alacak 65 milyon
- YENİDÜZEN: Maliye’de para var o zaman…
- Olgun AMCAOĞLU: Yaratıyoruz. Dikkat ederseniz tahsilat konusunda hep Ercan Havaalanı ön planda ama değil. 28 kumarhane işletmesi var ki imtiyazları, makine ve masa başına ödemeleri gereken stopajları ödememişler, 65 milyonluk güncel alacağımız var. Anamızın ak sütü gibi helal. Ercan Devlet Havalimanı’nın özelleştirilmesinden kaynaklanan alacaklarımız var.
“211 kişi var. Beyana dayalı 100 bin ve üzerinde vergi çıkıp da ödemeyen. Bunun rakamı 247 milyon”
- YENİDÜZEN: Aldınız mı peki?
- Olgun AMCAOĞLU: Süreci devam ettiriyoruz. Kavga etmeden, ilgili işletmelerdeki yapılan yatırımları da bilerek istişare ediyoruz. Kamu alacaklarının usulü ile alakalı ne gerekiyorsa onları o mevzuatın süreçlerine göre adım adım yapıyoruz. Bunun devamında 211 kişi var. Beyana dayalı 100 bin ve üzerinde vergi çıkıp da ödemeyen. Bunun rakamı 247 milyon. Yani geldi ilgili işletme veya şahıs dedi ki; benim bu yıl bu kadar net kazancım var.’ Beyanını imzaladı, 100 bin vergisi çıktı, ödemedi. Ben bunları alırsam, Ercan’dan güncel alacaklarımı alırsam, kumarhane işletmelerinden güncel alacaklarımı alırsam bu rakam yaklaşık 440 milyondur. Yarısını alırsam eksik kalan noktalar var ya hepsini güle oynaya öderim.
“Yasaları güncellemezseniz ‘bu da suçtur’ diyerek tanımlamanız mümkün değil. Ama sanal bet konusu çok konuşulur. Bizim net söyleyeyim sanal bet ile alakalı çalışmamız yok. Herkes bir şeyler söylüyor. Biz ne olduğunu biliyoruz ama ilk önce şans oyunları yasası güncellenmelidir.”
- YENİDÜZEN: Sanal bet, tutuklananlar, kara para aklamalar… Maliye’nin bu konuda çalışmaları tespitleri oldu mu?
- Olgun AMCAOĞLU: Suç gelirlerinin aklanması ile ilgili bütün fiiliyatlar Para Kambiyo Dairesi’nin ilgili yönetimi tarafından takip edilir. Yasanın güncellenmesi komitededir. Suç gelirlerinin aklanmasıyla ilgili yasanın içerisine AB’nin kriterleri var, o çalışmalar başladı. Kamu mali yönetiminin son görüşmesi kaldı. Kamu mali yönetim ve kontrol yasası bittikten sonra suç gelirleriyle ilgili yasal çalışmaya başlandı. Bunların tamamlanmasından sonra elbette ki bazı şeyleri daha net değerlendirme şansı elde edilecek.
Yasaları güncellemezseniz ‘bu da suçtur’ diyerek tanımlamanız mümkün değil. Ama sanal bet konusu çok konuşulur. Bizim net söyleyeyim sanal bet ile alakalı çalışmamız yok. Herkes bir şeyler söylüyor. Biz ne olduğunu biliyoruz ama ilk önce şans oyunları yasası güncellenmelidir.
- YENİDÜZEN: Yasal boşluk mu var yani?
- Olgun AMCAOĞLU: Yasal boşluk değil, alt yapıda bir eksiklik var. Hangi konuyla ilgili faaliyet yapmayı düşünürseniz ilk önce bunun regülasyonunu sağlamalısınız. Himayesi ve idaresi sizin elinizin altında olmalıdır. Bu ister sanal bet ister başka bir şey olur. Herhangi bir konuda siz yasal boşluk oluşturursanız, denetim mekanizmasını oluşturamazsanız ‘evet biz bunu yaparız’ diye yola çıkarsanız yolda kalırsınız. Biz bunun yasal mevzuatını hazırladıktan sonra o yasal mevzuata dayalı bu konularla ilgili düzenlemenin ne olacağına karar vereceğiz. Bu yolda ekstra izin verilecek mi ya da verilmeyecek mi, verilmeyecekse mevcut durumla alakalı neler gerektiğini tartışacağız. Yani bunun kontrolsüz şekilde devamı bizim için de doğru değil. Çünkü bizim için bu ülkede yapılan her türlü faaliyet verginin kapsamındadır. Yasa dışı bile olsa yasa size o hakkı verir. İlk önce ilgili vergisini tahsil eder ardından yasalar nezdinde gerekli işlemleri yapar.
“HP geriye dönük de verilecek”
- YENİDÜZEN: HP ve HP kesintisi çok tartışıldı. Mahkeme kararı var. Neye bağlandı sorun?
Olgun AMCAOĞLU: Yargıya saygım sonsuzdur. Maliye, mahkemenin kararının gereklerini yapacak. Bize mahkeme kararının da tebligatı yapıldı. Onun tebligatından sonra tekabül eden aylara yüzde 2’lik ödenekler bu aydan başlamak kaydıyla yapılacak. Geriye dönükler de ödenecek. Ama şunu söylerim ki fazla ödenen bir rakamdır. Uzun yıllardır maliyenin içerisindeyim. Gerçekleşen 29.6 ödenen 31. 99. 2.03 fazla ödeme yapıldı. Bunu ben söylemiyorum, Sayın Serdar Denktaş, ‘evet biz fazla ödedik çünkü ekonomik sıkıntılar söz konusuydu’ dedi. Ben de şunu söylüyorum; devlet idare edilirken siz maaş ödemek için birinden avans alamazsınız. Neden bunu söylerim? Siz HP uygulaması ile yasada öngörüldüğü şekilde gerçekleşen HP’yi bypass edip daha sonra devleti gerçekleşen rakamlar üzerinden ödeme noktasında zorunlu bırakamazsınız. Çünkü sizin yaptığınız yanlış fiilden dolayı kamu maliyesinde yıllık 80-85 milyon açığa sebep olursunuz. Bunun karşılığında o 80-85 milyon ile 8 tane 250 kişilik ilkokul yaparsınız, Güzelyurt Hastanesi’ni bitirirsiniz. Karayolların tadilatlarını yaparsınız. Alt yapılarınızı güncel yaşanacak noktaya getirirsiniz. İhtiyaçlarınızı karşılarsınız.
Bireysel fayda yerine toplumsal faydayı ön plana çıkarmalıyız. Hastaneye gittiğimizde doğru, kaliteli, yakışır bir hizmeti almak istiyorsak bunu yapmamız gerekmez mi? Çocuğumuzu okula yazdırırken torpil kullanmamak için okulların inşa edilmesini sağlamamız gerekmez mi? Seyrüsefere ödediğimiz paranın karşılığını alabiliyor muyuz? Hayır. Buraya geldiğimde attığım ilk imza 4 milyon TL’lik kitap basımı ile ilgili bloke. İkincisi Ciklos mevkiindeki o ucube görüntüyü ortadan kaldırmak. 9 milyon TL harcandı. Püsküllü’deki okul için de 10.5 milyon verdim. Nereden? Mahalli gelirlerden buldum.
Daha önce yüzde 96’lardaydı 2009’da personel ve cari harcamalar ile birlikte yatırımların oranı. Bunları biz yüzde 74’lere çekmiştik. Fakat geldik gördük ki yine 86’larda. Bütçede 180 milyon TL yatırım başlığı ile hangi yolu tamir edeceksiniz? Hangi hastaneyi inşa edeceksiniz?
Yüksek Mahkeme Başkanı Narin hanıma çok teşekkür ederim. Bir mesaj verdi ve adli yıl açılışını yapmak yerine ‘dikkatli harcayın’ mesajını verdi. Biz kendisine ‘hiçbir sıkıntı yaşamazsınız gerekli kaynağı aktarırız’ dememize rağmen ‘Olgun bey biz kendi içimizdeki bütçeden bu aktarımı yaparak adli yıl açılışını yapmasak da olur’ dedi ve tasarruf moduna girilmesi noktasında mesaj verdi.
Geliri elde ederken değil, harcama noktasında tasarruf noktasına girmezseniz kazandığınız 1’i ikiye katlayamazsanız kazandığınız 1’in hiçbir anlamı yoktur.
“Kıbrıs Türk Kooperatif Bankası ile protokol imzalıyoruz. Protokol, 3 milyar 9 milyon 318 bin TL olan iç borcun ödenmesiyle alakalı. İlk kez Banka’nın bilançolarında önemli bir sıkıntı olarak duran devletten olan alacağının ödenmesine başlıyoruz. Bunların başlaması ne demek, bu ülkedeki faizlerin reel anlamda yerine oturması demektir.”
- YENİDÜZEN: Kooperatif Merkez Bankası ile bir protokol gündemde… Nedir ayrıntısı?
- Olgun AMCAOĞLU: Kıbrıs Türk Kooperatif Bankası ile protokol imzalıyoruz. 3 milyar 9 milyon 318 bin TL olan iç borcun ödenmesiyle alakalı. İlk kez bankanın bilançolarında önemli bir sıkıntı olarak duran devletten olan alacağının ödenmesine başlıyoruz. Bunların başlaması ne demektir? Bu ülkedeki faizlerin reel anlamda yerine oturması demektir. Her ay bankaya yapılacak olan nakit ödemeler noktasında ve onun Vergi Dairesi’ne olan borçlarının mahsuplaşmasıyla alakalı bilançosundaki değerler daha gerçek rakamlarla ifade edilecek. Bundan sonraki süreçte de herkes bilecek ki bu protokol borç bitene kadar devam edecek. Ülkede artık birilerinin yapmış olduğu yanlışlardan dolayı faizler olması gereken noktadan daha yüksek seviyelerde gerçekleşmeyecek.