Ayşe GÜLER
Türk Lirası’nın değer kaybıyla birlikte rekor üstüne rekor kıran enflasyon, durdurulamayan pahalılığı da beraberinde getirdi.
Resmi verilere göre, Euro kullanılan güneyin yanı sıra ayni para birimini kullandığımız Türkiye’de hayat, kuzeye göre daha ucuz çıktı.
Örneğin, yıllık bazda güneydeki hayat pahalılığı yüzde 3,98 olurken, Türkiye için bu oran yüzde 58,94, Kıbrıs’ın kuzeyi için ise yüzde 80,90 şeklinde hesaplandı.
Kıbrıs’ın kuzeyi ile güneyi arasında ‘enflasyon’ farkı 20 kat olurken, bu rakam Türkiye’ye
kıyasla 1.5 kat oldu.
Ancak ülkemizde TL kullanılmasından dolayı güneyden kuzeye özellikle alışveriş ve akaryakıt alımları için yoğun ilgi var.
Temel tüketim maddeleri başta olmak üzere raflardaki fiyat artışı durdurulamazken, Ekonomist Mustafa Baturalp, Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle pahalılığın süreceğini söyledi.
En pahalı ay; kuzeyde Haziran, güneyde Ocak, Türkiye’de Temmuz…
Verilere göre; en pahalı ay kuzeyde Haziran oldu, bu ay için belirlenen enflasyon yüzde 11,44.
Türkiye’de ise en pahalı ay yüzde 9,49 oranla Temmuz oldu.
Güneyde ise ‘en pahalı’ ay yüzde 7,1 ile Ocak ayı…
Ekonomist Mustafa Baturalp:
“Pahalılık durdurulamaz”
Ekonomist Mustafa Baturalp, Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle yaşanan pahalılığın durdurulamayacağını söyledi.
Baturalp, 6 aydaki hayat pahalılığının yüzde 33’lere geldiğini, “Kamu görevlileri maaşı ve asgari ücret de bu oranda arttı. Hem üretici hem de ticari kesimler de artışı bu rakamlara çekti. Engellenmesi imkansız” değerlendirmesinde bulundu.
Bir süredir para birimi olarak Euro’ya geçisin dillendirildiğini de söyleyen Baturalp, özetle şöyle dedi: Basılacak para değerinde kıymetler, altın gibi garanti gösterilmesi gerekiyor. Garantisi olmayan bir para basılamaz.
Baturalp, Türkiye’de Ağustos ayı için açıklanan hayat pahalılığı rakamının gerçekçi olmadığını,
güney için belirlenen hayat pahalılığının gerçeği yansıttığını da sözlerine ekledi.
KTAMS: Asgari ücret 15 bin 750 TL /
Açlık sınırı: 16 bin 526 TL
KTAMS, net asgari ücretin 15 bin 750 TL olduğu ülkemizde açlık sınırının 16 bin 526 TL olduğunu açıkladı, Kıbrıs’ın kuzeyinin gıda enflasyonu ve pahalılıkta dünya 5’incisi olduğunu duyurdu.
KTAMS, net asgari ücretin 15 bin 750 TL olduğu ülkemizde açlık sınırının 16 bin 526 TL olduğunu açıkladı, Kıbrıs’ın kuzeyinin gıda enflasyonu ve pahalılıkta dünya 5’incisi olduğunu duyurdu.
Başbakanlık önünde açıklama yapan KTAMS Başkanı Güven Bengihan, İstatistik Kurumu tarafından hayat pahalılığı için kullanılan sepetin 2015 yılında belirlendiğini de hatırlatarak,“10 yıl önceki tüketim kalıpları kullanılıyor” şeklinde konuştu.
Bengihan, esas sorgulanması gerekenin piyasadaki pahalılık ve buna ‘dur’ demeyen Hükümet olduğunu da vurguladı.
“Yazıklar olsun…”
Kamuya ilkokul mezunu, 50 yaşında bir kişinin istihdama edildiğini belirten Bengihan, “Yazıklar olsun” dedi.
Bengihan, KIB-TEK’e yapılan sınavsız, münhalsiz yapılan istihdamları da eleştirdi.
“İyiye gitmiyoruz… Halk, bilinçli olarak yoksullaştırılıyor, açlığa itiliyor” diyen Bengihan, “Yurttaşlar ekonomik olarak tüketilecek, kendi canının derdine düşsün ki istedikleri filmleri çevirsinler. Bizler KTAMS olarak yapılan her türlü adaletsizliği deşifre edeceğiz” şeklinde konuştu.
“Asgari ücretli ölüme terk edilmiştir”
KTAMS, Başbakanlık önünde basın açıklaması yaptı. Sendika Yönetim Kurulu düzeyinde yapılan eylemde, “Bir mahkumun aylık yemek bedeli: 22.080 TL. Asgari Ücret: 15.750 TL. Açlık Sınırı 16.526 TL” yazılı pankart açıldı.
Eyleme ayrıca, 4 kişilik bir ailenin “açlık sınırındaki” günlük harcama tutarı olduğu belirtilen 550 TL’lik gıda ürünü ile doldurulan alışveriş arabası da getirildi.
KTAMS Başkanı Güven Bengihan konuşmasına, açılan pankartta konu edilen, cezaevindeki bir mahkumun aylık yemek bedeli 22 bin 80 TL ve açlık sınırı 16 bin 526 TL iken asgari ücretin 15 bin 750 TL olmasına ilişkin eleştiriler getirerek başladı. Cezaevindeki mahkumun sadece günde 3 öğün yemek giderinin aylık toplam 22 bin 80 TL olduğunu yineleyen ve bunun içinde kira, elektrik gibi masrafların bulunmadığını vurgulayan Bengihan, “Asgari ücrette 15 bin 750 TL’yi nasıl uygun buldunuz?” diye sordu.
Açlık sınırının 16 bin 526 TL olduğunu, açlık sınırında günlük harcama limitinin ise 550 TL olduğunu aktaran Bengihan, eyleme getirilen alışveriş arabasındaki ürünlerin fiyat tutarının da 550 TL olduğunu ancak bahse konu sepette et, tavuk, balık, tüp gaz gibi ürünlerin bulunmadığını anlattı. Asgari ücretin açlık sınırının da altında kaldığını yineleyen Güven Bengihan, “Asgari ücretli ölüme terk edilmiştir” diyerek, hükümete eleştirilerde bulundu.
“HP’nin belirlenmesinde kullanılan sepet güncellenmeli”
HP’nin belirlenmesinde kullanılan “sepetin” çalışmalarının 2013 yılında ve yürürlüğe girişinin ise 2015 yılında olduğunu kaydeden Bengihan, “Yani 10 yıl önceki tüketim kalıpları kullanılıyor” dedi ve sepetin günün ihtiyaçlarına göre güncellenmesi gerektiğini vurguladı.
Ülkede yüzde 55 olarak öngörülen yıllık enflasyonun yüzde 80 olduğu, 8 aylık enflasyonun yüzde 58,56 ve son iki aylık eşel mobilin ise yüzde 25,14 çıktığını, halkın “bilinçli” olarak açlığa terk edildiğini savunan Bengihan, “Gıda enflasyonunda ve pahalılıkta dünya beşincisiyiz” dedi. Bunun üzerine Sendika Yönetim Kurulu üyeleri Başbakanlığı alkışlayarak protesto etti.
Kamuya nitelikli ve liyakata dayalı istihdam yapılmasının önemine de vurgu yapan Bengihan, 2023 yılı içinde 92 geçici işçi istihdam edildiğini savundu. Bengihan, Kıb-Tek’e de sınavsız istihdamlar yapıldığı iddiasıyla eleştiriler yöneltti.
“Asgari ücrete de HP yansıtılması elzemdir”
HP’nin yansıtılma sıklığı ile ilgili bir soru sorulması üzerine Bengihan, Başbakan’ın HP’nin 2024 yılında 4 ayda bir ödenmesine yönelik sendikalarla hemfikir olduğu ve bu amaçla gerekli yasal değişikliğin yapılacağını ifade ettiğini kaydetti. Asgari ücrete de kamuya uygulanan sıklık ve oranla HP yansıtılmasının elzem olduğunu vurgulayan Bengihan, şu anki hükümetin bazı bakanlarının bu yönde verilmiş sözleri olduğunu söyledi. (TAK)