“Hellimin haraç mezat satıldığını ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin lütfu ile KKTC’nin ekonomik açıdan güçlendirildiğini” iddia eden Kıbrıslı Rum büyükbaş hayvan besicileri rahatsız.
Fileleftheros’un haberine göre büyükbaş hayvan besicileri, AB tarafından Kıbrıslı Türklere, büyük bölümü hellim üretimi ve ticaretine aktarılmak üzere 39,5 milyon euroluk yeni mali destek verileceği yolundaki haberler ve Kıbrıs Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı’nın, 2029’a kadar üretimde kullanılan küçükbaş hayvan sütü miktarını yüzde 51’in üzerine çıkarmayı hedeflediği yolundaki açıklaması üzerine alarma geçti.
Olağanüstü toplanan büyükbaş hayvan besicileri “son gelişmeleri masaya yatırmak ve karar almak üzere 18 Eylül'de Kiracıköy’de, siyasi parti, örgüt ve diğer kurum temsilcilerinin de davet edileceği genel bir toplantı düzenlemeye kararı aldı.
Gazete, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Menşe İsmi Korumalı ürün standardına uygun hellim üretimi için yakın zamanda, Avrupa tüzüğüne uygun olarak üretimde kullanılan küçükbaş hayvan sütünü yüzde 50’nin üzerine çıkarmak için AB’den yeni 5 yıllık (2029’a kadar) uzatma aldığını hatırlattı.
Habere göre, 1 Eylül 'e kadar hellim üretiminde kullanılan inek sütü oranı yüzde 25 iken 1 Eylül’den 31 Ocak 2025’e kadar inek sütü oranı yüzde 15 olarak belirlendi. Kıbrıs Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı’nın ilgili emirnamesi gereği 1 Şubat 2025’ten itibaren üretimde kullanılacak asgari küçükbaş hayvan sütü oranının yüzde 30’e yükseltilmesi gerekiyor.
Kıbrıslı Rum Sığır Besicileri Eşgüdüm Komitesi, hem Kıbrıs Cumhuriyeti olarak ‘KKTC’ye mali destek verilmesini kabul ettiklerinin, hem de Rum tarafındaki büyükbaş hayvan besiciliğinin 2029’a kadar “imha edilmeye çalışıldığının” artık bariz olduğuna inanıyor. Komite, ‘KKTC’ye mali desteğin Rum ekonomisini zedelediği, Rum büyükbaş hayvan besiciliğinin imhası ile “haksız yere” KKTC’deki hellim üretimin lehine olduğu görüşünde.
Kıbrıslı Rum Sığır Besicileri Eşgüdüm Komitesi “bu eylemlerin, gerek Kıbrıs Cumhuriyeti gerekse Avrupa Birliği tarafından KKTC’deki hellim üreticilerine, resmi ya da gayrı resmi olarak verilen üçüncü ülkelere küçükbaş hayvan ve inek sütü oran kısıtlaması olmadan hellim ürünü ihraç etme hakkının “doruk noktasını oluşturduğu” görüşünde.
Güneydeki üreticilere ise AB’ye mi yoksa üçüncü ülkelere mi gönderileceğine bakılmaksızın hellim üretiminde kullanılacak süt oranıyla ilgili katı kurallar dayatıldığını savunan Komite, bu durumun üretim maliyetini artırarak “haksız rekabet koşulları yarattığını” iddia ediyor.
Komite hellimi Menşe İsmi Korumalı ürün olarak tescil eden 591/2021 sayılı Avrupa tüzüğünün KKTC de dahil Ada’nın tamamında geçerli olduğuna işaret ederek, KKTC’nin Rum ve Avrupa vatandaşlarının paralarıyla ekonomik açıdan desteklenmesini, buna karşılık Kıbrıs Cumhuriyeti ekonomisinin en başarılı sektörlerinden biri olan hellim sektörünün zayıflatılmasını kabul edemeyeceklerine vurgu yaptı.
Kıbrıs Cumhuriyeti, ‘KKTC’yi, Kıbrıs sorununa çözüm bulma çabaları çerçevesinde finanse etmek istiyorsa, bunu yapabileceğini ancak kuzeydeki hellim sektörünün lehine olacak şekilde güney hellim sektörü peynir imalatçılığını zayıflatacak önlemler alınmasına dayanamayacaklarını belirten Komite, Kıbrıs Cumhuriyeti'nden ve AB’den iki tarafın hellim sektörlerine “eşit muamele” istedi.
Komite, “Hükümet işgal bölgelerine mali destekler aracılığıyla Kıbrıs sorununu çözmek istiyorsa, kesin çözüm bulunana kadar aynı şartları her iki tarafa da uygulamalı.” vurgusunu yaptı.