“Herkesin yapabileceği birşey var. Planlamayı doğru yapmak için başvurular çok önemli. Üç yolla başvuru yapılabilir. Birincisi www.letsdoitnorthcyprus.com ve aynı isimle facebook ve twitterden de kayıt yaptırabilirler. Tabipler Birliği’ne de telefoniyen başvuru yapılabilir. Ayrıca her iki GSM operatöründen 5005’e isim-soyadı ve bulundukları bölgeyi yazıp SMS gönderip kaydolabilirler”
Ödül Aşık ÜLKER
Çevre Platformu’nun öncülüğünde 5 Haziran Çevre Günü’nde “5 Haziran’da 5 saatte” sloganıyla yapılacak “Let’s Do It North Cyprus” temizlik seferberliği için çalışmalar tüm hızıyla sürüyor.
Çevre Platformu üyesi, Biyologlar Derneği Başkanı Hasan Sarpten, çöp haritasının çıkarılmakta ve kampanyada görev almak isteyen gönüllülerin yoğun ilgisi olduğunu anlattı.
Sarpten, “Çöp haritası üzerinden, gönüllülük esasıyla 5 Haziran’da 5 saatte ülkemizde önemli bir temizlik seferberliği yapılacak. Bu temizlik seferberliğiyle hem mevcut çöplerin tek yasal çöplük olan Güngör çöplüğünde toplanması, hem bu konuda bir duyarlılık oluşturulması, hem de çevreye olan ilginin artırılması amaçlanıyor” diye konuştu.
“Herkesin yapabileceği birşey var” diyen Sarpten, gönüllülerin www.letsdoitnorthcyprus.com adresinden ve her iki GSM operatöründen 5005’e kısa mesaj atarak kayıt yaptırabileceğini belirtti.
• Soru: Let’s Do It’in tarihiyle ilgili bilgi verir misiniz?
• Sarpten: Bu geniş çaplı uluslararası çevre hareketine dair fikir 2008 yılında Estonya’da başladı. Önce 20 gönüllü bir araya geldi ve sonra sayı arttı. Bunu sanatçılar, siyasiler, devlet kurumları, belediyeler ve vatandaşlar hep birlikte kampanyaya dönüştürerek 3 Mayıs 2008’de ilk etkinlik yapıldı. 50.000 Estonyalı, yalnızca 5 saat içinde 10.000 ton atığı ortadan kaldırdı. Yasadışı şekilde atılmış olan aynı miktarda atığın temizlenmesi, normal koşullar altında Estonya hükümetinin 3 yılına ve 22.500.000 Euro’ya mal olacaktı. Eylemin video görüntüleri bir anda her yere yayıldı ve dünyanın birçok ülkesi ardı ardına bu harekete katılarak, kendi ülkelerinde de “Let’s Do It!” adı ve sloganı altında bir günde temizlik etkinlikleri düzenlediler. Let’s Do It! hareketinin en önemli amacı, gittikçe büyüyen atık sorununa ve hem bireylerin hem de iş kollarının arkalarında bıraktıkları çevresel ayak izine dikkat çekerek, bu konulara ilişkin toplum bilincini ve farkındalığı artırmaktır. Eylem şekliyse ülkeyi bir gün içinde temizlemektir. Hareketin vermek istediği ana mesaj, yerel halk topluluklarındaki bireyler gayretlerini birleştirir ve müşterek çalışlarsa, seslerini duyurabilecekleri ve fark yaratabilecekleri inancına dayanmaktadır. Bu girişimin en önemli özelliğiyse, beraberlik ve dayanışmayı teşvik ederek, toplulukları ve bireyleri daha güçlü olabilmeleri için bir araya getirmesidir. Son olarak bu yılki etkinlik Akdeniz’e kıyısı bulunan ülkelerde yapıldı. 10-11 Mayıs’ta Güney Kıbrıs ve Türkiye de kampanyaya katıldı.
• Soru: Kuzey Kıbrıs’ta yapılması nasıl gündeme geldi?
• Sarpten: Ülkemizde çevre sorunları artık öyle bir noktaya geldi ki sadece çevre örgütlerinin mücadele etmesiyle çözülebilecek konular değil. Artık ülkede çevrenin bütün kurumların, kuruluşların bir önceliği haline gelmesi gerektiği noktasından hareket ettik. Ülkede artık çevre sorunlarının diğer sorunların çok ötesine geçtiği ve öncelik haline dönüştüğü noktasından hareketle bütün örgütlere çağrı yaptık ve Çevre Platformu’nu daha da genişletmek için bir toplantı gerçekleştirdik. Çok geniş katılım oldu. O toplantıda birkaç arkadaşın önerisiyle bu konu gündeme geldi ve dünyada “let’s do it” diye bir hareketin olduğu, bizim de buna bir şekilde dahil olmamızla ilgili bir karar üretildi, bir komite oluşturuldu. Komite çalışmalarını yaptı, bazı temaslar yaptık. Hem daha iyi hazılanabilmek, hem de Çevre Günü olması nedeniyle “5 Haziran’da 5 saatte” bir temizlik seferberliği ile “Let’s Do It North Cyprus” olarak gerçekleştirmek istediğimizi söyledik. Başbakan konuya sıcak baktı, konu Bakanlar Kurulu’nda görüşüldü ve Çevre Platformu’nun getirdiği bu fikri hükümetin ve devlet organlarının destekleyeceği açıklandı. Böylece 5 Haziran’da temizlik seferberliğinin adımı atılmış oldu.
“Çöp haritası oluşturma aşamasındayız”
• Soru: Çalışmalar ne aşamada?
• Sarpten: Hali hazırda yasayla kurulmuş bir kriz komitesi var. Başbakan’ın talimatıyla bu komiteye Çevre Platformu’nun temsilcileri de dahil edildi. 1 ayı aşkın bir zamandır komite çalışmalarına devam ediyor. Önce paydaşların bulunmasıyla başlandı, paydaşlar çoğaldı, çeşitli kesimlerle toplantılar gerçekleştirildi. Üniversitelerden gazetecilere, odalardan birliklere, bankalara kadar ülkede çok geniş kesimlerle toplantılar yapıldı, destek istendi. Paydaşlar büyüdü, çoğaldı. Sonra yol haritası çıkarıldı. Önce ülkenin çöp haritasının oluşturulması gerekti. Şu anda çöp haritasının oluşturulması aşamasındayız. Önümüzdeki hafta bu da tamamlanmış olacak. Çöp haritası üzerinden, gönüllülük esasıyla 5 Haziran’da 5 saatte ülkemizde önemli bir temizlik seferberliği yapılacak. Bu temizlik seferberliğiyle hem mevcut çöplerin tek yasal çöplük olan Güngör çöplüğünde toplanması, hem bu konuda bir duyarlılık oluşturulması, hem de çevreye olan ilgilnin artırılması amaçlanıyor.
İhbarlar ALO 123 Çevre Hattı’na...
• Soru: Şu ana kadar kaç çöp noktası tespit edildi?
• Sarpten: Henüz tam net değil ama bine yakın farklı çöp noktası var. Şu anda yasal olan tek çöp alanı Güngör çöplüğüdür ancak onun dışında 28 belediye sınırında 70’in üzerinde, irili ufaklı çöp dökülen alanlar var. Kastettiğimiz, bunlar dışında vatandaşların, kurumların çeşitli yerlere gelişi güzel boşalttığı çöpler, yani hem çevre kirliliği, hem de görsel kirlilik yaratan bölgelerden bahsediyoruz. Bunlarla ilgili hem kaymakamlıklar nezdinde bir çalışma yapılıyor, tüm belediyelere bu alanların tespit edilmesiyle ilgili yazılar yazıldı, hem de vatandaşların da ihbar edebileceği ALO 123 Çevre Hattı var. Bununla birlikte akıllı telefonlarda bununla ilgili bir uygulama oluşturuldu. Böyle çöplerin bulunduğu bir yerin fotoğrafını çekip, “lets do it north cyprus” uygulamasına yüklenebiliyor ve söz konusu alan harita üzerine yerleştirilebiliyor. Bu çalışma yoğun bir şekilde yapılıyor. Birçok kurum kampanyaya destek veriyor. Bankalardan, 2 GSM operatöründen, işadamlarından, devlet kurumlarından destek geldi. Bu bir ilk, kamu ve özel, devlet ve sivil toplum ilk kez bir arada bir etkinlik gerçekleştirecek.
• Soru: Kaç ton çöp hedefliyorsunuz?
• Sarpten: Çöp haritası belirlendikten sonra tablo netleşecek. Bu konuda gönüllü sayısı da çok önemli.
• Soru: Kampanyanın yerel seçimler öncesi yapılması da bazı kesimler tarafından eleştirildi...
• Sarpten: Bu kampanya belli bir noktada yapılacak olsaydı, bu haklı bir eleştiri olabilirdi ama bu tüm bölgelerde yapılacak. Çevre Platformu bu etkinliğin esas yükünü çeken bir organizasyon olarak duruyor ama bu Çevre Platformu’nun bir etkinliği değil. Bu, etkinliğin içinde yer alan herkesin etkinliğidir.
“Önemli bir dönemeç”
• Soru: “5 saatte temizlenecek, peki sonra” soruları da var...
• Sarpten: Bizde ne yapılırsa yapılsın eleştirmek kolay geliyor. Bu etkinliğin amacı “biz 5 saatte bu ülkenin hiçbir yerinde çöp bırakmayalım ve bir daha da bu ülkede çöp sorunuyla ilgili hiçbirşey yapılmasın” değil. Amacı bu konuda seferberlik halinde bir çevresel duyarlılık oluşturmaktır. Elbette o gün önemli bir miktar çöpü toplayıp yasal bir çöplük alanına götürmek önemlidir. Bunu en üst düzeyde yapmak için uğraşacağız Ama bu orada kalacak birşey değildir. Bu esasında topyekün bir duyarlılık etkinliğidir. Herkesin kendi imkanları ölçüsünde, elini taşın altına koyarak, birşeyler yapmasıdır. Bu ülkede bugün çöp ve çevre sorunları en önemli sorunlardansa, bu ülkenin çevresinden, doğasından başka dünya ile rekabet edebileceği birşeyi yoksa, bunda hepimizin bir sorumluluğu vardır. Hepimiz bir katkı sağlamak durumundayız, unutulmaması gereken şey bu kampanya gönüllülük esasıyla gerçekleşiyor. Elbette buna katılmak istemeyenlere saygımız sonsuzdur ama bu ülkede birşeyler yapmak isteyenlerin kendi evinin önünü temizlemesi bile bu kampanyaya katkı sağlamaktır. Böyle bir organizasyon ve birçok kurumun katıldığı bu organizasyonun başarılması halinde devamlılığı da mutlaka gelecektir. Bu ülkede çevreyle ilgili yasaların uygulanmasıyla ilgili de sorunlar vardır. Bu ülkede tek yasal çöplük Güngör çöplüğünün işleyişiyle ilgili de çok ciddi sorunlar vardır. Bu birliktelik, bu duyarlılık bunların da çözüm bulması adına önemli bir katkı sağlayacaktır. Bunu önemli bir dönemeç olarak görüyoruz. Bu etkinlik güzel bir şekilde gerçekleştirilirse çevre sorunlarının çözümü için çok önemli bir motivasyon sağlayacaktır ve çok önemli bir duyarlılık da oluşturacaktır. O yüzden 5 Haziran’da hep birlikte yapacağımız çevre seferbirliği çok önemlidir. Bu etkinlik başarıyla gerçekleştirildiği zaman bunu başaran belli birileri olmayacak, bu tüm toplumun bir kazancı olacaktır.
Yoğun ilgi...
• Soru: Kampanyada gönüllülük esas. Ancak hafta arası yapılacak. Kamuda çalışanların idari izinli olacakları açıklandı. Özel sektörde durum nedir?
• Sarpten: Özelden gerçekten yoğun ilgi var. Bankalardan çok ilgi var, o gün belirli sayıda personeli kampanya için ayıracaklarını ve bizim yönlendireceğimiz bölgelere gönderip temizlik kampanyasına katılacaklarını belirttiler. Özel sektörde iş sahiplerinin ya da yöneticilerin bu etkinliğe katılmaması durumunda orada çalışan personelin bireysel katılımı anlamında sıkıntılar olabilir. Biz de zaten bunu aşmaya çalışıyoruz. Bu konuda özel sektörden iletişimde olduğumuz birçok özel sektör yöneticisi, temsilcisi buna destek vereceklerini beyan ediyor. Sanayi Odası, Ticaret Odası da destek vereceklerini söyledi. Bu anlamda çok büyük bir sorun yaşanmayacağını düşünüyoruz.
Okullarla da yazışmalar yapılıyor. Öğrenciler de gönülü ve istekli olmak koşuluyla öğretmenlerin eşliğinde kampanyaya katılacak. Üniversitelerle görüşüldü, özellikle ODTÜ ve DAÜ tam destek veriyor, sınav dönemlerini ona göre ayarlayacaklarını söylediler. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi de destek vereceğini söyledi.
Nasıl başvuru yapılabilir?
• Soru: Gönüllü olmak için başvurular nasıl yapılabilir?
• Sarpten: Herkesin yapabileceği birşey var. Planlamayı doğru yapmak için başvurular çok önemli. Üç yolla başvuru yapılabilir. Birincisi www.letsdoitnorthcyprus.com ve aynı isimle facebook ve twitterden de kayıt yaptırabilirler. Tabipler Birliği’ne de telefoniyen başvuru yapılabilir. Ayrıca her iki GSM operatöründen 5005’e isim-soyadı ve bulundukları bölgeyi yazıp SMS gönderip kaydolabilirler. Planlama yapıldıktan sonra herkes en uygun bölgeye yönlendirilecek. Herkes etkinlikten bir gün önce nerede görev yapacağını bilecek. 5 Haziran’da ülkenin birçok yerinde bu kampanyanın olması bu ülkede yapılmayan bir ilk ve önemli bir adım olacak. Çeşitli kesimlerin bir arada, işbirliği ile bu kampanyayı sahiplenmesi, birlikte başarma adına da önemli bir adım olacak. Tabi ki etraftaki çöplerin toplanabildiği ölçüde toplanması için de çok önemli bir adım olacak. Hedefimiz bu kampanyayı her yıl yapmak ve duyarlılığı artırmaktır.