Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Başkanı Dr. Özlem Gürkut, ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alan kanserle ilgili olarak ülkenin bir politikası olmadığını ve kanseri engellemeye yönelik yasaların uygulanmadığını belirtti.
Dünya Kanser Günü vesilesiyle yayınladığı bildiride Gürkut, “Hala güncel kanser verilerimizi oluşturacak, bu veriler ışığında ülkemize ait kanser politikaları geliştirecek, tarama programları yapacak, eğitimler verecek bir birim oluşturulamamıştır” dedi.
Gürkut, Cumhuriyet Meclisi’nden Kanserin Bildirimi Zorunluluğu Yasası geçmesine rağmen yasada atıfta bulunulan “Kanser İzleme Denetleme ve Eğitim Merkezi” için Sağlık Bakanlığının teşkilat yasasında düzenleme yapılmadığını bu nedenle kanser verilerinin güncellenmesi veya kanser politikası oluşturacak Merkezin faal olmadığını vurguladı.
SİGARA DENETİMİ DÜZENLİ YAPILMIYOR
Tütün ve Tütün Ürünlerinin Zararlarından Korunma Yasası yürürlükte olmasına rağmen uygulamada ciddi sorunlar yaşandığına dikkat çeken Gürkut, “Kapalı alanlarda tütün ve sigara kullanımına devam edilmekte, denetim ve yaptırım eksiklikleri yaşanmaktadır” dedi.
HAREKETLİ YAŞAM
Sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam tarzı edinme sadece kanserde değil kalp damar hastalıkları, diyabet gibi önemli diğer kronik hastalıkların azaltılmasında önemli olduğunu kaydeden Gürkut, bunun için toplumun tüm kesimlerinin işbirliği içinde çalışılması gerektiğini vurguladı.
Gıda güvenliğindeki eksikliğe de işaret eden Gürkut, “tarladan çatala” denetimin halen sağlanamadığını da vurguladı.
HEPATİT B VE HPV AŞISINA BAŞLANAMADI
Karaciğer kanserine neden olan Hepatit B Virüsüne karşı ve rahim ağzı kanserine neden olan Human Papilloma Virüsüne (HPV) karşı koruyucu aşı uygulamalarına bütün vaatlere rağmen henüz başlanamadığını belirten Gürkut, “Ülkemiz insanının özellikleri ve durumuna en uygun, bilimsel verilere dayalı erişkin aşılama programını oluşturulmuş, uygulamaya geçirmek üzere Sağlık Bakanlığı’na takdim etmesine rağmen uygulamaya geçirilmemiştir” dedi.
RİSK GRUBUNUN TARAMASI YAPILAMADI
Toplumdaki tüm risk grubunu oluşturan bireylerin taramasınahala daha başarılamadığını kaydeden Gürkut, “Kanser erken tanısına yönelik kullanılan cihazlarda yetersizlik veya yoğunluk nedeni ile tarama amaçlı başvuran bireylere ise ya hiç hizmet verilememekte veya çok uzun zaman sonraya randevu verilmektedir” dedi.
Gürkut, ayrıca dünyada ve Kuzey Kıbrıs’ta en sık görülen kanserlerden birisi olan akciğer kanserine yönelik, risk grubunu oluşturan kişilerin taranması için Sağlık Bakanlığı’nı çalışma yapmaya çağırdı.
ERKEN TANI CİHAZLARI İÇİN BAĞIŞ KAMPANYASI BAŞLATILDI
KTTB tarafından kanser erken tanısında ve tedavide kullanılan cihazların devlet hastanelerine alınması amacıyla bağış kampanyası başlatıldığını kaydeden Gürkut, geliri kampanyaya bırakılacak olan
Neriman Atai’nin“Hikayem” isimli kitabın tüm kitapçılarda satışta olduğunu; Dr. Gülsen Bozkurt ve Prof. Dr. Erol Baysal’ın Talasemi Sendromları isimli kitapları ve Mehmet Barışsever’in Kıbrıs’ta Sıtma Mücadelesi Mehmet Aziz ve Arkadaşları adlı kitabın da KTTB’de satışa olduğunu kaydetti.
Gürkut, Telsim ve Turkcell hatlarından YARDIM yazıp 5882’e SMS atarak bir defaya mahsus 10 ₺ bağışta bulunulabileceği; Kıbrıs Türk Kooperatif Merkez Bankası ve Türkiye İş Bankasında bağış hesaplarına da bağış yapılabileceği kaydedildi.
DÜNYADA KANSER
Kanser tüm dünyadaki ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer aldığını kaydeden Gürkut, “2018 yılında dünyada 9.6 milyon insan kanser nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Dünyada gerçekleşen her altı ölümden birisinin nedeni kanserdir. Kansere bağlı ölümlerin yüzde 70’i düşük-orta gelirli ülkelerde gerçekleşmiştir” dedi.
Dünyada görülen kanser vakalarının üçte birinin yaşam tarzındaki hatalara bağlı olduğuna işaret eden Gürkut bunların, fazla kilo, yetersiz meyve ve sebze tüketimi, yetersiz fiziksel aktivite, tütün kullanımı ve alkol kullanımı olduğunu ifade etti.
Gürkut, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sırasıyla en sık görülen kanser vakalarının, Akciğer kanseri (2.09 milyon vaka), meme kanseri (2.09 milyon vaka), kolorektal kanserler (1.8 milyon vaka), prostat kanseri (1.28 milyon vaka) ve mide kanseri (1.03 milyon vaka) olduğuna işaret etti.
TÜTÜN KULLANIMI EN ÖNEMLİ NEDEN
Tütün kullanımının en önemli kanser nedeni olduğunu, kansere bağlı ölümlerin yaklaşık olarak yüzde 22’sinden sorumlu olduğunu kaydeden Gürkut, “Yani kanser nedeniyle ölen her beş kişiden biri tütün kullanımına bağlı olarak hayatını kaybetmektedir” dedi.
Gürkut, kansere neden olan enfeksiyonlar (Hepatit, Human Papilloma Virüs yani HPV gibi) düşük ve orta gelirli ülkelerde görülen kanserlerin yüzde 25’inden (4 kanser vakasından 1’i) sorumlu olduğunu,
düşük ve orta gelirli ülkelerin her beş tanesinden sadece bir tanesinin kanser politikaları geliştirecek yeterli veriye mevcut olduğunu belirtti.