Didem MENTEŞ
Lefkoşa Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde hizmete giren triaj (aciliyet sıralaması) uygulaması daha çok hayat kurtarılması için yeni bir dönem başlattı.
Trafik kazası, kalp krizi, beyin kanaması, pıhtı atma gibi şikayetlerle “Acil Servis”e başvuranlara öncelik veriliyor.
Yeni sistemde sıra numarası alınmasından sonra “triaj odası”nda hemşireler tarafından ilk tetkikler yapılıyor. Hasta, sağlık durumuna göre aciliyet sırlamasına konuluyor. Şikayeti yazılı olarak doktora iletilen hastaya hem daha iyi hem de daha hızlı müdahalede bulunabiliyor.
Triaj uygulaması yoğunluğun az yaşandığı gündüz saatlerinde çok daha etkin şekilde sürdürülürken, akşam saatlerinde artan kalabalık ile yavaşlıyor.
Buna rağmen hastalar geçmişe göre oldukça memnun… Yeni sistemde hastaların hem bekleme süreleri azalıyor, hem de acılarına daha erken müdahale edilebiliyor. Doktorlar ve hemşireler de triaj uygulamasıyla hastaya daha hızlı ulaşabilmenin memnuniyetini yaşıyor.
Triaj (aciliyet sıralaması) uygulaması 26 Haziran’da Lefkoşa, 2 Temmuz’da Girne hastanesinde başlatıldı. Bu yeni sistemde hasta sağlık durumuna göre aciliyet sırlamasına konuluyor.
Triaj uygulaması 5 koddan oluşuyor
Triaj sitemi yani aciliyet sıralaması 5 ana koddan oluşuyor. T1 ila T5 olarak kodlanan acil vakalar, bu gruplara ayrılarak müdahale ediliyor. T1; kalp krizi, kalbi durmuş ya da nöbet geçiren acil müdahale gerektiren hastaları kapsıyor. Bu hastalar hiç beklemeden kırmızı oda denilen acil müdahale odasına alınıyor. T1 hastaları için ‘hemen’ ibaresiyle ‘kırmızı’ renk kodlama yapılıyor.
‘Çok acil’ olan ve ‘turuncu’ renk kodlama yapılan T2 hastalarını ise beyinde pıhtı atması, yüksek tansiyon gibi hastalar oluşturuyor. Çok şiddetli karın ağrısı gibi ağrılarla gelen T3 türündeki hastalar ise ‘sarı’ renkteki ‘acil’ vaka olarak kayıtlara geçiyor. T4 grubu ise ‘az acil’ olan ‘yeşil’ kodlu hastaları kapsıyor. Bu hastalar boğaz ağrısı gibi hastalıkları içeriyor. T5 türü ‘mavi’ renkli hastalar ise acil olmayan vakaları içeriyor.
T1; kalp krizi, kalbi durmuş ya da nöbet geçiren acil müdahale gerektiren hastaları kapsıyor. Bu hastalar hiç beklemeden kırmızı oda denilen acil müdahale odasına alınıyor. T1 hastaları için ‘hemen’ ibaresiyle ‘kırmızı’ renk kodlama yapılıyor.
Triajdan hastalar memnun, bazı hastalar bihaber
Triaj sisteminde ilk önce sıra numarası alınarak triaj odasında hemşireler tarafından ilk tetkikler yapılıyor. Hasta sağlık durumuna göre aciliyet sırlamasına konuluyor. Şikayeti yazılı olarak doktora iletilen hastaya hem daha iyi hem de daha hızlı müdahalede bulunabiliyor.
Özellikle gündüzleri etkin bir şekilde yürütülen triaj sistemi, akşam saatlerinde az da olsa yavaşlıyor.
Gündüz saatlerinde acile gelen vakalar hızla tedaviye alınıyor. Sıra numarasını alır alamaz triaj odasına giren hastalar hızlıca teşhisinin konulmasından oldukça memnun. Akşam saatlerinde ise yaşanan yoğunluk kimi zaman bazı hastaları gerebiliyor. Hastaların aciliyet sırasına göre alınmasına uygulamadan habersiz olan bazı hastalar tepki gösterebiliyor. Ancak triaj uygulaması gerek doktoru gerek hemşiresi gerek görevli memuru gerekse de güvenlik görevlisi ile en iyi şekilde yerine getirilmeye çalışılıyor.
Otomatik kapın sistemi gerekiyor
Acil serviste hastalar “elektronik kapı”nın da devreye girmesini arzuluyor. Triaj odasından çıkan hastanın koduna göre güvenlik görevlisi tarafından çağrılması yerine, bunun elektronik ortama taşınması, güvenlik görevlisi ile hastalar arasında kimi zaman çıkan tartışmaları engelleyebilir. Çünkü hastalar triaj uygulamasına rağmen güvenlik görevlilerine kendilerini geç çağırdığı gerekçesiyle tepki gösterebiliyor.
Kimi hasta farklı isimlerle kayıt yaptırıyor!
Acil serviste geçen sürede bir takım farklı olaylar ise göze çarpıyor. Acil servise başvuran bazı hastaların sigorta yatırımları ve sağlık kartları bulunmazken, isim ve soy ismi farklı olup, adını kayıtlara farklı yazdıran kişiler de söz konusu oldu. Ülkede çalışma izni ile bulunan ve eşi rahatsızlanan bir hasta, eşinin sağlık kartı olmayıp ücret talep edildiği için tepki gösterirken, üçüncü ülkeden gelen kimi yabancı işçi ise sosyal yatırımları olmadığı için ücretli olarak bakındı. Bir hasta ise kimliğinde farklı isim ve soyadı taşımasına rağmen sıra numarası alırken daha önce farklı isimde kaydını yaptırdığı görüldü.
Acil servise her gün farklı farklı olaylarla çeştli vakalar geliyor.
Triaj odasında yapılan ilk tetkik ardından hastalar aciliyete göre müdahale odasına alınıyor
Acil serviste doktor ve hemşiresiyle iyi bir ekip söz konusu
Hastalar önce sıra numarası alıp triaj odasına giriyor, triaj odasında hastalar bekleme salonunda kameralardan takip ediliyor
T1 kodlu hemen acil müdahaleye gelen bir hasta…
Triaj sırası kapıya asılan tabloya göre güvenlik görevlisi tarafından çağırılıyor
Yoğunluk yaşanan acil serviste DR. Ziba Yücel hastalarla yakından ilgileniyor