Başbakan Ersan Saner’in “icraatları” sıralarken “Şantiye ülkesi olduk” ifadesi dikkat çekti, yıllardır tamamlanmayan projeleri akıllara getirdi.
Birden fazla yol ve hastanenin yanı sıra havalimanı ve yeni cezaevi yıllardır tamamlanamadı, açılmadı, yarım kaldı.
GİRNE HASTANESİ: İhale süreçlerinde tıkandı, bir türlü ilerleyemedi, atıl kaldı.
GÜZELYURT HASTANESİ: İnşaat halde kaldı, ara ara gündeme gelse de adım atılmadı.
YENİ CEZAEVİ: Açıldı açılacak dendi, bazı eksiklikler yüzünden açılamadı.
ALSANCAK ÇEVRE YOLU: Yarım kaldı, belediyelerin ısrarına rağmen inşaat ilerleyemedi
GÜZELYURT – LEFKE ÇİFT ŞERİT YOL: Adım adım yapıldı, büyük kısmı atıl kaldı.
GİRNE – DEĞİRMENLİK DAĞYOLU: Onlarca cana mal olan yolda ufak tefek dokunuşlar dışında hiçbir adım atılmadı.
ERCAN HAVALİMANI: Yılardır açıldı açılacak dendi ancak inşaat çok yavaş ilerledi, kimse açılış tarihini bilmiyor
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Başbakan Ersan Saner, “Şantiye ülkesi olduk” açıklamalarını yapsa da, birçok projenin yıllardan beridir tamamlanmaması dikkat çekiyor. Birçok yol ve hastanenin aynı sıra, yıllardır projeleri süren havalimanı ve cezaevi dahi tamamlanamazken, son dönemde yeni külliye ve meclis binası yapımının da gündemden düşmemesi düşündürüyor.
YENİDÜZEN’e değerlendirme yapan ilgili kesimler, yarım kalan projelerin ülkenin kalkınması açısından son derece önemli olduğunu vurguluyor.
Eski Sağlık Bakanı Filiz Besim Girne ve Güzelyurt hastanelerinin tamamlanamamasını “üzücü” olarak nitelendirirken, iki bölgenin de hastane ihtiyacına dikkat çekti.
Eski Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan da değerlendirmesinde, Başbakan Ersan Saner’in “Şantiye” benzetmesinin yanlış olduğunu söylerken, tamamlanan projelerin bir önceki hükümet tarafından yapıldığını, tamamlanması gereken birçok projenin de bulunduğunu dile getirdi.
Değerlendirmelerde bulunan CTP Milletvekili Erkut Şahali ise, ülkede tamamlanamayan birçok proje olduğunu söyleyerek, “Başbakan Ersan Saner tüm projeleri kendininmiş gibi atfediyor” dedi.
Yollar, hastaneler, cezaevi, havalimanı…
İçerisinde hastanelerin, yolların, havalimanı ve cezaevinin olduğu birçok proje yarım kalmış vaziyette.
Yarım kalan projeler ve yaşanan süreçler şöyle:
GİRNE HASTANESİ:
Karaoğlanoğlu’ndaki 24,5 dönüm büyüklüğündeki içerisinde karkas halinde inşaat bulunan arazi
Girne Amerikan Üniversitesi’nin (GAÜ) borçlarına karşılık 28 Şubat 2020 tarihinde Maliye Bakanlığı tarafından devralınmış, 10 Temmuz 2020’de Vakıflar İdaresi tarafından Sağlık Bakanlığı’na devredilmişti. O günden bugüne, inşaat alanında ihale süreçlerinde sonuç alınamamasından dolayı yapılması planlanan hastanede bir çivinin bile çakılamaması dikkat çekiyor.
Çöken ihale süreci ve yeni ihale
Tüm bu gelişmelerin ışığında 24 Mart 2021 tarihinde “Yeni Girne Hastanesi Tadilat İşleri İçin” ihaleye çıkılsa da, 1 Nisan 2021’de “Proje Bütçesi” iptal edildi ve ihale süreci çöktü. Geçtiğimiz günlerde yeni bir ihale için yeniden harekete geçildi ve hastane için yeniden ihaleye çıkıldı.
Dönemin Sağlık Bakanı Pilli, “Kısa sürede tamamlanacak” demişti…
10 Temmuz 2020’de Vakıflar İdaresi tarafından Sağlık Bakanlığı’na devredilen söz konusu yer için imzalanan protokolde açıklamalarda bulunan dönemin Sağlık Bakanı Ali Pilli, “Proje kısa sürede tamamlanacak” açıklamasını yapmış, hastanenin iç donanımını 8 Milyon TL’lik yardımla yapılacağını ve kendi fonlarında bulunan parayı da inşaatın tamamlanmasında kullanacaklarını belirtmişti.
GÜZELYURT HASTANESİ:
Güzelyurt ilçesinde yapılan ve yıllardır inşaat halinde olan Güzelyurt Hastanesi, bitmeyen projeler arasında. Süreç başından sonuna kadar sancılı geçti, 4 buçuk yıl geride kalmasına rağmen bugün bile inşaat halinde…
Lefkeliler eylem yapmıştı
Güzelyurt ilçesine yeni bir hastane yapılma kararı çıktıktan sonra Lefke bölgesinde yaşayan bazı vatandaşlar ve bölgedeki Sivil Toplum Örgütleri Cengiz Topel Hastanesi’nin “kapanacağını” iddia ederek, Cengiz Topel Hastanesi önünde birkaç kez eylem yapmıştı. O dönemki hükümet yetkilileri, eylemcilere Cengiz Topel Hastanesi konusunda sözler vermişti.
Sancılı geçen ihale süreci…
Güzelyurt Hastanesi’nin ihale süreci de sancılı geçti. 28 Aralık 2016’da proje için ihaleye çıkan Merkezi İhale Komisyonu, kısa süre sonra “ihalenin hukuka aykırı olduğu” gerekçesiyle iptal etti, İhalenin iptal kararının iptali için dava açıldı ve idare adına savcılık, ihalenin iptal kararının hukuka aykırı olduğunu söyleyerek ihalenin iptal edilmesinin iptali için mahkemeye hüküm yazdırdı.
4 buçuk yıl, 4 hükümet…
Tüm bu yaşananların ışığında 22 Şubat 2017’de Güzelyurt Hastanesi’nin temeli atıldı. O günden bu güne 4 buçuk yıl geçmesine rağmen hastane inşaat halinde bulunuyor. Kıbrıs’ın kuzeyinde 22 Şubat 2017’den bugüne dek 4 hükümet değişti.
YENİ CEZAEVİ
Haspolat’ta Ocak 2018 yılında yapımına başlanan 700’e aşkın kişilik Yeni Cezaevi’nde çalışmaların büyük bir bölümü tamamlansa da, yeni cezaevine taşınma henüz gerçekleşmedi.
Mahkumlar fazla, taşınma olmadı
Ocak 2018 - Mayıs 2019 tarihleri arasındaki 16 aylık dönem içerisinde tamamlanması planlanan inşaat işlemleri kaynak sıkıntısı çekilmesinden dolayı tamamlanamadı. 2021 yılının son çeyreğine girdiğimiz bugünde bile Yeni Cezaevi’ne ne zaman taşınılacağı merak konusu.
Mahkumların oldukça fazla olmasından dolayı eski cezaevinin yetersizliği bakımından yeni cezaevi büyük önem taşıyor.
ALSANCAK ÇEVRE YOLU
Alsancak ve Lapta sakinlerinin yıllardır istediği ve bir türlü tamamlanamayan Lapta-Alsancak Çevre Yolu tamamlanamayan bir diğer proje… Söz konusu yolda geçtiğimiz günlerde ölümlü kaza meydana gelmiş, 57 yaşındaki Leyla Watt yaşamını yitirmişti.
10 yıl gecikmeyle başladı, tamamlanamadı
Söz konusu yol için 2010 UBP’nin tek başına hükümette olduğu dönemde ihaleye çıkılmış, ancak bu ihale daha sonra iptal edilmişti. 2020 yılında 10 milyon TL’lik kaynak ile yeniden gündeme gelen yol için ihaleye çıkılmış, sonuçlanmış ve ihaleyi alan firma çalışmalara başlamıştı.
Ancak 2020 yılında başlayan çalışmalar, ‘Bütçe yetersizliği’ nedeniyle yine yarım kaldı. Bu süre içerisinde 8 farklı hükümet değişmesine rağmen yol tamamlanamadı.
Yoğun trafik, eylemler, ölümlü kaza…
Gerek ihale aşamasında, gerekse inşaat aşamasında bir türlü tamamlanamayan yol bölgedeki trafiği çileye döndürdü. Özellikle işe gidiş ve çıkış saatlerinde trafiğin yoğunlaşmasıyla çile haline gelen yol için bölge halkı eylemler yapmış, hem Lapta, hem de Alsancak belediye başkanları defalarca yolun tamamlanması gerektiğini ifade etmişti.
Söz konusu yolda geçtiğimiz günlerde ölümlü kaza meydana gelmiş, 57 yaşındaki Leyla Watt yaşamını yitirmişti.
GÜZELYURT – LEFKE ÇİFT ŞERİT YOL
Yıllardır bir türlü bitemeyen projeler arasında Güzelyurt – Lefke çift şerit yol da var. 2014 yılında başlayan söz konusu yolun bir bölümü 2018 yılında tamamlanmıştı.
2016’da tamamı açılacaktı, 2018’de bir bölümü açıldı
İlgili yolun inşaatına 2014 yılında başlanılırken, çeşitli sorunlar nedeniyle bir uzun bir süre durdu. Uzun bir aradan sonra yeniden başlanan çalışmalar ışığında UBP-DP dönemindeki Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Kemal Dürüst yolun 15 Kasım 2016’da tamamlayacağını açıklasa da, 17 km’lik yolun 13’ü 2018 yılında trafiğe aktarılabildi.
Doğancı’dan sonrası yok…
2018 yılında yolun 13 km’lik kısmı trafiğe açılsa da, yol henüz Lefke’ye ulaşamadı. Doğrudan Lefke’ye ulaşması gereken yol şu anda Doğancı çemberinde bitiyor, bu yolu kullanan sürücüler, eski olan tek şeritten yoldan Lefke’ye gidiyor.
Lefke’de yaşayan vatandaşlar, kısa süre önce yolun tamamlanması açısından ilgili noktada eylem yapmıştı.
Mandıra ve zeytin ağaçları yolun bitimini engelledi
Kısa süre önce bölgeyi ziyaret eden Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Resmiye Canaltay, o bölgede sorunun kalmadığını ve yolun ihale aşamasına geldiğini açıklamıştı.
Canaltay, yolun bitimine engel olan mandıra ve yaklaşık 60 zeytin ağacının başka yere aktarılacağını ifade etmişti.
GİRNE – DEĞİRMENLİK DAĞYOLU:
Dağyolu olarak da bilinen Girne – Değirmenlik yolunun tek şerit olması ve taşocakları nedeniyle sürekli olarak ağır vasıtalı araçların kullanması sebebiyle bu yol her zaman için tehlike arz etti. Bu yolda küçük yaşta kayıplarımız bile olmasına rağmen, bir çivinin bile çakılmış olmaması dikkat çeken bir durum.
Ölümler oldu, çalışmalar bitemedi
2016 yılında bir sabah çocukları okula götüren bir minibüs, söz konusu yolda bir TIR ile çarpışmış, meydana gelen bu feci trafik kazasında 3 kişi yaşamını yitirmişti. Bu kaza ülkemiz gündemini uzun süre meşgul ederken, ihaleye çıkıldı ve çalışmalar başladı. Ancak yüklenici TC kaynaklı ödememesini almaması nedeniyle bir süre sonra yapılan çalışmalar durdu.
ERCAN HAVALİMANI
Yapımına 2015 yılında başlanan Ercan Havalimanı’nın yeni terminal binası 6 yıl geçmesine rağmen henüz bitmiş değil… Son dönemde hükümet yetkililerinin yeni terminal binasının açılışının önce 2022 yılının başında, sonra da 15 Kasım 2021’de yapılacağını açıklaması da dikkat çekti.
6 yılda bitmedi
2015 yılında başlayan ve yapımı henüz tamamlanamayan Ercan’daki yeni terminal binasında çalışmalar bugün de devam ediyor. Bugüne kadar birçok hükümet değişmesine rağmen bitmeyen proje bir süre durmuştu.
Önce 2022 başı, sonra 15 Kasım 2021…
Başbakan Ersan Saner geçtiğimiz Mayıs ayında ilgili terminal binasında incelemelerde bulunmuş, yeni terminal binasının en geç Ocak 2022’de açılacağını duyurmuştu. Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Resmiye Canaltay ise kısa bir süre önce ilgili binanın açılışının 15 Kasım 2021’de yapılacağını söylemesi dikkat çekti.
İlgili kesimler ne dedi?
Eski Sağlık Bakanı Filiz Besim:
“Hem Güzelyurt, hem Girne’nin yeni hastaneye ihtiyacı var”
Eski Sağlık Bakanı Filiz Besim hem Güzelyurt, hem de Girne’nin acil olarak yeni bir hastaneye ihtiyacı olduğuna vurgu yaparak, her iki bölgede de binaların bitmemesinin “üzücü” olduğunu söyledi, “Sağlık alanında birçok sıkıntımız var, sağlık beklemez” dedi. Filiz Besim şu noktalara değindi: “Güzelyurt Hastanesi çok uzun bir süreden beri durmuş vaziyette. Orada pek istenilmeyen bir görüntü var. Geceleri orada ne olduğu bile belli değil. Aynı şekilde Girne’deki bina da o durumda. Bu açıkçası üzücü bir durum... Hem Güzelyurt, hem de Girne Hastanesi için çok uğraşmıştık. Her iki bölgenin de yeni bir hastaneye ihtiyacı var. Ama maalesef salgına sadece odaklandık. Binaların yanında, meclisten sağlık konusunda geçmesi gereken yasalar da var. Sağlık alanında birçok sıkıntımız var, sağlık beklemez.”
Eski Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan:
“Dile dolanan “Şantiye” benzetmesi mevcut hükümetin çabası ile değil, hazır bulduklarıdır”
Eski Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, UBP-DP-YDP Azınlık Hükümeti’nin birçok projeyi hazır bulduğunu aktardı ve bu projelerin birçoğunun tamamlanmadığını söyleyerek, “Şantiye” benzetmesinin yanlış olduğunu ifade etti. Atakan şöyle konuştu: “Açıkçası Sn. Başbakan’ın “Şantiye” benzetmesi gerçek durumu pek yansıtmıyor. Şu an itibariyle ülkede süren işlerin tamamı ama istisnasız tamamı bir önceki hükümet döneminde başlatılan projelendirilen işler. Örneğin açılışı yapılan okulların hemen hepsi mevcut hükümetin projesi değil, hayırseverlerin bağışları. Bu bağışların tamamı bir önceki hükümet dönemi yapıldı. Yine bu hükümet dönemi açılışı yapılan Kuzey Lefkoşa Çevreyolu bir önceki hükümet döneminde ara emir sorunları çözülen ve yapımına başlanılan bir yol. Kısacası bu hükümet dönemindeki dile dolanan “Şantiye” benzetmesi mevcut hükümetin çabası ile değil, hazır bulduklarıdır. Aslında hazır olan, yapılan, son aşamaya gelen projeleri devam ettirme başarısı gösterebilmiş olsalar biraz dolu olacaktı. Devam eden birçok proje bitirilmedi. Önlerinde hazır bulduklarını dahi ileriye götüremeyen, bağışçıların yaptığı okulları kendi yapmış gibi övünen, TC hibeleri ile kendi dönemlerinde başlamayan yolları açıp kendileri yapmış gibi sevinen bir hükümetten bahsediyoruz.”
CTP Milletvekili Erkut Şahali:
“Tamamlanamayan birçok proje en kısa sürede tamamlanmalı”
Cumhuriyetçi Türk Partisi milletvekili Erkut Şahali, ülkede tamamlanamayan birçok proje olduğunu söyleyerek, “Başbakan Ersan Saner tüm projeleri kendininmiş gibi atfediyor” dedi.
Şahali şöyle konuştu: “Ülkedeki birçok önemli ve tamamlanması elzem olan proje var. Bu projelerin tümü de Türkiye Cumhuriyeti Elçiliği tarafından yürütüldüğünü hepimiz de biliyoruz. Tamamlanamayan birçok proje en kısa sürede tamamlanmalı. Başbakan bu projelerde sıradan bir yurttaş gibi izleyici konumunda. Ancak Başbakan Ersan Saner tüm projeleri kendininmiş gibi atfediyor. Bu doğru bir yaklaşım değil. Bu bile aslında bir Başbakan olamayışının bize göstergesi. Tamamlanmayan projeler sadece partisinin yaptıklarıymış gibi gösterilmesi çok yanlıştır.”
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer:
“Bir kalkınma programı olmadığı sürece daha birçok proje yarıda kalır”
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer, ülkede yarım kalmış birçok proje dururken külliye konusunda çalışmalar yapılmasını eleştirdi, proje devamlılığı için bir kalkınma programına ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Gürcafer şunarı söyledi: “Ülkemizde tamamlanması gereken birçok proje yarım kalmışken, Başbakanımız Ankara’ya gidip tek eksiğimiz oymuş gibi külliye meselesini konuşuyor, diğer taraftan yol ihalelerimiz bizim müteahhitlerimiz değil de başka ülkenin firmalarına veriliyor. Ben artık onurumuzun ve gururumuzun ayaklar altına alındığını düşünüyorum. Bu olanlar yapılmaması gerekiyor. Hukuk ve yasalar resmen hiçe sayılıyor. Açıkçası benim bir beklentim yok. Tek beklentim, ülkemizde bir erken seçimin olması ve yeni gelecek bir hükümet ile bir kalkınma programı hayata geçirilmeli. Bir kalkınma programı olmadığı sürece daha birçok proje yarıda kalır.”
Kıbrıs Türk İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu:
“Çarpık işleyişin düzelmesi lazım”
Kıbrıs Türk İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu, ülkede birçok projenin yarıda kaldığını hatırlatarak, projenin başından, sonuna kadar yönetsel bir eksikliğin olduğunu belirtti. Yapıcıoğlu değerlendirmelerde bulundu: “Özellikle trafik konusunda yıllardan beridir kayıplarımız var. Başlattığımız yollar yarıda kalıyor, tamamlanan yollar da bir şekilde eksik. Belli ki projelenmiş kısımdan, anahtar teslim dediğimiz sürece kadar idare konusunda bir sıkıntı var ve bu sıkıntı ciddi bir sıkıntı. Bazı projelerde Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bile tamamen devre dışı kalıyor. Taşıma iş gücüyle yapılmaya çalışılan ancak bu noktaya kadar olur. Çoğu projede ihaleye çıkış konusunda da sıkıntılar yaşanıyor, çoğu dokümanlar eksik kalıyor. Bu çarpık işleyişin düzelmesi lazım.”