Kıbrıs'ın güneyinde hellim piyasasında ciddi boşlukların gözlemlendiği ve ürünün dağıtım noktalarında yerinde denetimin yapılmadığı belirtildi.
Fileleftheros gazetesi “Hellimde Herhangi Bir Denetim Yok-Prototipe Uymayan Taklit Ürünler” başlıklı haberinde, Avrupa Komisyonu’nun hellimin (halloumi/hellim) “Menşe İsmi Korumalı Ürün” (P.O.P) olarak tescil edilmesiyle,1 Ekim 2021 itibarıyla piyasaya dağıtılan ürünlerin “P.O.P” ibaresini taşıması gerektiğini kaydetti. Buna karşın 1 Ekim 2021’den sonra üretilen ve piyasaya dağıtılan “hellim” isimli ürünlerin “P.O.P” ibaresini taşımadığını bir süpermarketin ziyaret edildiği zaman tespit edilebileceği bir durum haline geldiğine işaret edildi.
Hellimin, “menşe ismi korumalı ürün” listesine girmesinden sonra, taklit ürünlerin “hellim” ismini kullanmayı sonlandırması gerektiğini yazan gazete, denetim eksikliği nedeniyle tüketicilerin, nihayetinde yedikleri hellimin menşesinin ne olduğunu bilmediğini belirtti.
Tarım Bakanlığı’nın, denetimlerin kendisine geçmesi hedefine sahip olurken, hellim denetiminin bugün Kıbrıs Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı tarafından yerine getirildiğini belirten gazete bakanlığın müdahil taraflarla vardığı anlaşmada, bir “bölümler arası komite” oluşturulmasıyla, kontrollerin, ürün zincirinde yer alan herkese verilmesinin de dahil olduğunu yazdı.
Habere göre, POP patenti alan hellim standartlarının denetimi ise uluslararası kuruluş Bureau Veritas tarafından yapılacak.
Gazete haberinde, Tarım Bakanlığı’nın, keçi-koyun besicileri, inek besicileri, peynir üreticileri ve tarım örgütlerine hellim dosyasını değiştirecek öneri sunduğunu anımsattı.
Öneri içerisinde hellim dosyasından farklı olarak süt oranlarında da değişiklik sunduğunu hatırlatan gazete, keçi-koyun sütünün asgari oranını yüzde 20 olarak önerdiğini yazdı.
Tarım Bakanlığı'ndan açıklama
Gazete, Tarım Bakanlığı’nın dün basında konuyla ilgili yer alan haberlerin ardından ortaya çıkan tepkileri dağıtmak amacıyla bir açıklama yaptığını yazdı.
Habere göre, Tarım Bakanlığı açıklamasında bu önerinin, son haftalarda yapıcı bir ortamda yürütülen diyalog sırasında ele alınan çeşitli öneri varyantlarından biri olduğunu ifade etti.
Tarım Bakanlığı, çeşitli alternatif seçenekler üzerinde ayrıntılı bir görüşme yapıldığını ancak nihayetinde bunların seçilmediğini belirtirken, keçi-koyun süt asgari kotasını yüzde 35 olması yönünde öneride bulunulduğunu da ifade etti.
Tarım Bakanlığı açıklamasında ayrıca tüm müdahil taraflarla yürütülen diyalog gelişim halindeyken belirli bir öneriyi veya başka bir öneriyi yorumlamak istemediğini söyledi ve diyaloğa müdahil olan taraflara da, dikkatlerini görüşülmekte olan önerilerin değerlendirilmesine vermesi çağrısında bulundu.
Tarım Bakanlığına göre istişarelerin, AB süreçlerinin öngördüğü şekliyle, ürünün özellikleriyle ilgili olası değişiklikler konusunda olduğunu yazan gazete, görüşmelerin, ilk başta Tarım Bakanlığı’nın ortaya koyduğu ve müdahil tarafların kabul ettiği kriterler temelinde yürütüldüğünü de belirtti.
Gazete, parametrelerin ayrıca hellim stoklarından arındırılması sürecinin hükümet tarafından desteklenmesinin yanı sıra çözümün uygulanmasını sağlamak için tüm paydaşların katılımıyla bir kontrol denetim mekanizmasının şekillendirilmesiyle ilgili olduğunu yazdı.
Gazete, bu parametreleri şu şekilde sıraladı:
“Ürünün ününün sağlanması; Taklit ürünlerden patentinin korunmasının güçlendirilmesi; Bugün içinde bulundukları elverişsiz durum karşısında keçi-koyun besicilerinin sürdürülebilirliğinin garanti altına alınması; mevcut alıcıların, ihracatçıların ve ürün dinamiğinin korunması; Keçi-koyun ve inek sütü üretiminin tümünün değerlendirilmesi; hellimi üretildiği karşımdaki keçi-koyun ve inek sütü kotası ile ilgili olarak yapılacak olası bir değişikliğin Avrupa Birliği tarafından kabul edilebilir ve 2024’ten itibaren geçerli olması; tüm paydaşların katılımıyla denetim mekanizmasının oluşturulması aracılığıyla, üzerinde anlaşılan çözümün genel olarak kabul edilmesi ve katı bir şekilde uygulanması; sağlanacak anlaşmanın hükümet tarafından desteklenmesi”
Öte yandan Haravgi gazetesi ilgili haberinde keçi-koyun besicilerinin çaresizliklerini dile getirerek konuya tepki göstermeye devam ettiklerini yazdı.
Habere göre, keçi-koyun besicileri, Tarım Bakanlığının hellim standardını değiştirme niyetinin kendilerini tamamıyla felakete sürükleyeceği yönünde açıklama yaptı.