Didem MENTEŞ
Sivil Havacılık Dairesi’nde kontrolör hizmeti dışında görevler de bulunuyor. Bunlardan biri de meydan işletme memurluğu… Hava kontrolü kadar yer kontrolünün de önemli görevleri bulunuyor. Pisti, apronu, meydanda yapılan her işi her çalışmayı denetlemek gerekiyor. Gözden kaçacak küçücük bir hata terminalde meydana gelecek büyük felaketlere yola açabiliyor. Emniyetli, dikkatli ve uyanık olunması gereken bir iş işletme memurluğu…
Fatma Dilek Baytunç…
YENİDÜZEN, ‘İŞİN ZORU’ yazı dizisiyle bu kez Sivil Havacılık Dairesi’ne bağlı meydan işletme memurluğunu kaleme aldı. Bir uçağın emniyetli şekilde kalkması ya da inmesini kontrol etmek, pistte ve apronda araçla gezerek herhangi bir olumsuzluğu tespit etmek ya da meydanda çalışan kişilerin çalışmalarını takip etmenin önemini meydan işletme memuru Fatma Dilek Baytunç’tan dinledik.
Pistte denetime çıkıyoruz
Sivil Havacılık Dairesi’nde ne gibi çalışmalar ve hangi branşlarda hizmet verildiğini yakından takip etmek için Fehime Alasya ile birlikte Ercan Havaalanı’nın yolunu tuttuk. Ziyaretimizde önce iki kontrolör arkadaşla sohbetimizi gerçekleştirdik daha sonra ise havalana girdik. Fatma Dilek Baytunç bizi kapıda karşıladı ve birlikte aprona giriş yaptık. Yolcu dışında ilk kez apronu farklı bir gözle inceledik. Önce sohbetimizi gerçekleştirdik ardından da apronda gezerek, terminalde denetime çıktık. Büyük bir dikkat ve özveriyle alandaki çalışmaları takip ettik.
“Alandaki her çalışmayı denetliyoruz”
Sivil Havacılık Dairesi’ne bağlı meydan işletme memuru olarak bir buçuk yıldır çalışıyor Fatma Dilek Baytunç… Pistteki kontrol işlerini yürüten, denetleyen memurlardan biri... Sıra dışı bir meslek dediği işini şöyle anlatıyor… “Pist, apron ve taksi yollarındaki uçakların her hareketlerini güvenli, emniyetli bir şekilde diğer kamu kurum kuruluşlarla yer hizmetleriyle, özel işletmelerle eş güdümlü bir şekilde yerdeki hareketleri ve hizmetleri kontrol ediyoruz. Sivil Havacılık Örgütünün kuralları bazı alınıyor, yerel mevzuatlara da uygun bir şekilde talimatlar çıkartıyoruz. Bunların uygulanmasını sağlıyoruz ve denetliyoruz. Kural koyucu Sivil Havacılık Dairesi’dir, denetleyici de biziz”
“Sıra dışı, zevkli bir meslek”
Tarih mezunu olmasına rağmen hiç ilgisi olmayan bu işe yöneliyor Dilek Baytunç. Münhal açılınca başvurup, sınava giriyor. Ankara’da kursa giderek, eğitim görüyor. İlk önce hava trafik kontrolörü olarak başladığını daha sonra bölümünü değiştirdiğini anlatıyor… “Ben memurluk istemezdim, bana sıra dışa bir meslek gibi geliyor. Hareketli ve enteraktif bir iştir. Vardiyalı olması hem kadın olarak hem de evli biri olarak zordur. Yılbaşı, bayram mevsufu kalmıyor. Ama yine de zevkli…”
“Arada bomba ihbarı gibi ekstrem durumlarda oluyor”
Bir gününün nasıl geçtiğini, neler yaptıklarını anlatıyor Baytunç… “24 saatlik vardiyada görevi devralıyoruz. Ne olmuş ne bitmiş onları öğreniyoruz. Rapor defterlerini okuyup, kontrol ediyoruz. Genel olarak aprona ve piste, aracımızla çıkıp kontrol ediyoruz. En önemlisi de uçakların Ercan’dan kontrolsüz kalkmaması gerekir bu nedenle muhaceret ve gümrük kontrollerinin yapılmış mı diye denetliyoruz. Rutinimiz bu ama arada farklı durumlarla da karşılaşıyoruz. Bomba ihbarı gibi ekstrem durumlarda oluyor.”
“Emniyetli ve hızlı hareket edilmesi gerekiyor”
İşi püf noktalarını dile getiriyor… “İşin zoru vardiyalı olmasıdır… Uyanık ve dikkatli olmanız gerekiyor. Baktığınız zaman nerede hata olduğunu görmeniz gerekiyor. Kuralları iyi bilmeniz, mevzuatları sürekli takip etmeniz gerekiyor. Çünkü sivil havacılık sürekli yenileniyor. Emniyetli ve hızlı hareket edilmesi gerekiyor. Uçak izlenmeli, yakıtı verilmeli bu nedenle hızlı hareket edilmelidir. Mesele Hindistan’da bir olay oldu, uçak motoru yer hizmetleri görevlisini içene çekti ve bir saniyeden kısa bir sürede arkadan paramparça çıktı. Bu nedenle emniyet çok önemlidir. Buradaki araçların nasıl yaklaşacağı, ayrı bir kuralı var. Bu kurallara uyulup uyulmadığı, personelin alkollü gelip gelmediğini, sigara içilip içilmediğini kontrol etmek durumundayız. Araçta cep telefonu kullanması bile bizim için sakıncalı. Biz bunların hepsini görmek zorundayız.”
“Yer hizmetleri firmasındaki bir görevli nedeniyle bir kaza yaşandı”
Dilek Baytunç, yaşadıkları bir olayı da şöyle anımsıyor… “Bir trafik kazası yaşadık. Yer hizmetleri firmasındaki görevlinin kurala uymaması nedeniyle yaşanan bir kazaydı. Araçla uygunsuz şekilde dönüş yapmıştı. Buradaki araçlar normal trafikteki araçlar gibi değil. Daha ekstra eğitimleri olan araçlardır. Bavulları taşıyan birbirine bağlı 6 tane bagaj çeker aracı, virajı alırken çok dikkatli dönmesi gerekirdi. Dikkat etmeden dönünce park halindeki başka bir araca çarptı. Hemen kartını almak durumunda kaldık. Çünkü çok tehlikeli bir hareketti. Tekrarlamasın diye böyle yaptırımlarımız var. Apronda çok dikkatli olmaları gerekiyor. Biz de böyle hata görürsek buna yaptırım uygulamamız gerekiyor ki tekrarı olmasın. Çünkü uçağa çarpabilir, yakıt tankerlerine çarpabilir ve büyük kazalara neden olabilir. Mecburen ceza kesiyoruz. Çünkü oldukça riskli…”
“Yolcuların uyması gereken kurallar da var”
Yolcuların ise uçaktan indiği zaman dikkatli olmaları gerektiğini söylüyor Dilek Baytunç. Özellikle yolcuların aprona iner inmez sigara yakmaya çalıştığını ya da fotoğraf çekmeye çalıştıklarını, bunların yanlış olduğunu ifade ediyor. Uçakların statik elektrikle çevrili olduğu için sigaranın yangına neden olabileceğini vurguluyor. Bu nedenle insanları uyarmak zorunda kaldıklarını, insanların da anlayışlı olduğunu, kendi emniyetlerini düşünerek sigarı yakmaktan vazgeçtiklerini ifade ediyor.
Dilek Baytunç, son olarak bu işi yapmak isteyenlerin işini sevmesi gerektiğini söylüyor. İşe başlandığı zaman sıradan bir meslek olmadığını, çok sevilecek bir iş olduğuna işaret ediyor. Zevkli bir iş olduğunu, sürekli gezerek birçok insanla tanışma şansı olan bir meslek olduğuna da vurgu yapıyor.
Dilek Baytunç ile aprona çıkıp denetim yaptık. Uçakların iniş ve kalkışlarında yapılan çalışmaları takip ettik
FOTOĞRAFLAR: Fehime ALASYA