Fehime ALASYA
Ülkede artan ‘adli’ suçlar, toplumda son yıllarda endişe ve tedirginliği tırmandırdı. Her geçen gün yükselen suç oranları, ülkeye giriş ve çıkışlardaki denetimi yeniden gündeme taşıdı. YENİDÜZEN, “daha güvenli ve huzurlu bir toplumsal yaşam için atılması gereken adımlar nelerdir” sorusuna yanıt aradı. Pek çok farkı kesim, ülkeye giriş çıkışlarda etkin denetimi öne çıkarıyor.
Genç siyasetçiler ve hukukçular, sanat camiası ve sivil toplum örgütü temsilcileri, ülkeye girişlerde ve ikamette etkin denetim yapılması, kimlikle giriş çıkışların yeniden gözden geçirilmesi noktalarında birleşti.
Tahkikat ve yargı sürecinin hızlı çalışması, Adalet Bakanlığı’nın gündeme alınması, bürokrasinin günümüz şartlarına uyarlanması, yasaların düzenlenmesi ve güncellenmesi, MOBESE kamera sistemi ve dıştan göç alımının kontrollü olunması gibi öneriler de dikkat çekti.
Daha güvenli bir toplumsal yaşam için atılması gereken adımlar
1- Tahkikat ve yargı sürecinin hızlı çalışmalı,
2- Adalet Bakanlığı’nın gündeme alınmalı,
3- Bürokrasinin günümüz şartlarına uyarlanmalı,
4- Yasaların düzenlenmeli ve güncellenmeli,
5- Ülkeye giriş çıkışların kontrol altına alınmalı
6- MOBESE takılmalı,
7- Dıştan göç alımının daha kontrollü olunmalı.
UBP Lefkoşa Gençlik Kolları Başkanı Ali Çaluda:
“Ticari mahkemeler kurulmalı, yargı kökten iyileştirilmeli, yasalar güncellenmeli”
“Polisimizin huzur operasyonu ve devriyelerini arttırması, MOBESE kameralarının takılması, ülkeye giriş çıkışların, dıştan göç alımının çok daha sıkı ve denetimli olmalı. Tahkikat ve yargı sürecinin hızlı çalışması gerek. Ayrı ticari mahkemeler kurulmalı, yargının kökten iyileştirilmesi, yasaların güncellenmesi, bilişim yasasının çıkası gerek.”
Toplumcu Demokrasi Partisi Gençlik Örgütü Başkanı Yusuf Osman:
“Polisteki çağ dışı kalan bürokrasinin günümüz şartlarına uyarlanması gerek”
“Siyasi olarak Adalet Bakanlığımız bile yok, büyük bir eksiklik. Hemen gerekli adımlar atılmalı. Polisin içindeki çağ dışı kalan bürokrasinin günümüz şartlarına uyarlanması gerek. Yasaların da düzenlenmesi ve güncellenmesi, günümüze göre hayat bulması gerek diye düşünüyorum.
Güven arttırırcı değil ama suç önleyici bir unsur olan MOBESE’ler, suç oranını etkiler, caydırıcı unsur olur ama bu çözüm değildir belki bir etkendir.
Yaşanan en son soygun örneğinde suçluların yurt dışına çıktığı söyleniyor, ülkeye giriş çıkışlarda farklı önlemler alınmalı, kimlikle giriş çıkışlar gündeme getirilmeli. Bu da ülkenin içinde olduğu durumu bire bir etkileyen faktördür.”
CTP Gençlik Örgütü Lefkoşa İlçe Başkanı Öykü Akcan:
“Ceza yasaların düzenlenmesi şart”
“İlk etapta polisin işleyişi güçlendirilmelidir. Ülkeye giriş çıkışların daha fazla kontrol altında olması gereklidir. Kimlikle giriş çıkışlar kaldırılmalı ya da muhaceret yasaları çok daha etkin uygulanmalıdır. Çok tartışılan MOBESE kamera sistemlerinin kurulması ve güvenli olarak işleyişi şarttır. Birçok suç bu şekilde ortaya çıkıyor. Tahkikat ve yargı sürecinin hızlanması, ceza yasaların düzenlenmesi ve çok acil güncellenmesi, bu konuda reform yapılması da önemlidir… Yargının ağır aksak ve hantal işleyişi bir an önce değişmelidir. Çok zaman alıyor, yıllar buluyor ve bu da bir rahatlığa sebep oluyor.”
KİM NE DÜŞÜNÜYOR?
PARTİLERİN GENÇLİK KOLLARI NE DEDİ?
- UBP Lefkoşa Gençlik Kolları Başkanı Ali Çaluda: “Ticari mahkemeler kurulmalı, yargı kökten iyileştirilmeli, yasalar güncellenmeli”
- Toplumcu Demokrasi Partisi Gençlik Örgütü Başkanı Yusuf Osman: “Polisteki çağ dışı kalan bürokrasinin günümüz şartlarına uyarlanması gerek”
- CTP Gençlik Örgütü Lefkoşa İlçe Başkanı Öykü Akcan: “Ceza yasaların düzenlenmesi şart”
İLGİLİ ÇEVRELER NE DÜŞÜNÜYOR?
- Barolar Birliği Başkanı Avukat Hasan Esendağlı: “… Devlet dediğimiz mekanizma varlık sebebini ciddi şekilde sorgulamalıdır”
- Kadından Yaşama Destek Derneği (KAYAD) Aktivisti Mine Atlı: “Kriminal olaylarda artış görülmesinin nedenleri araştırılmalı”
- Kıbrıs Türk Barolar Birliği Merkez Konseyi Asbaşkanı Av. Buğra Akter: “Tahkikatların hızlı yapılması ve sonuca hızlı ulaşılması toplumdaki güveni güçlendirecektir”
- Sanatçı Cahit Kutrafalı: “Dıştan göç alımı daha kontrollü olmalı”
- Emekli Başsavcı Yardımcı Muavini, Avukat Hakkı Celal Önen: “Yerleşik düzene aykırı olanların hemen hudut dışı edilmesi gerekiyor”
- Sanatçı Semra Bayhanlı: “Ülke sahipsiz kaldı, herkes burada cirit atıyor”
Barolar Birliği Başkanı Avukat Hasan Esendağlı:
“… Devlet dediğimiz mekanizma varlık sebebini ciddi şekilde sorgulamalıdır”
“Çok daha güvenli bir ülke için en önemlisi denetimdir! Örneğin, Surlariçi’ndeki saldırı üzerinden konuşacaksak, şu soruları sormak lazım; Bu adamlar kimdir? Adaya ne zaman geldiler? Giriş amaçları soruldu mu? Sorulduysa ne cevap verdiler? Nerede kaldılar? Kaldıkları yer, kalış süreleri ve burada kaldıkları sürede yaptıkları, giriş amaçlarına uygun muydu? Eşkalleri belirlenen bu kişilerin kimlikleri de tespit edilemez miydi? Kimlikleri tespit edilebilirse hava alanından çıkışları nasıl engellenemez? Bu sorulardan herhangi birinin cevabını veremiyorsa, devlet dediğimiz mekanizma varlık sebebini ciddi şekilde sorgulamalıdır.”
Kadından Yaşama Destek Derneği (KAYAD) Aktivisti Mine Atlı:
“Kriminal olaylarda artış görülmesinin nedenleri araştırılmalı”
“Kriminal olaylarda artış görülmesinin nedenleri iyi araştırılmalı, doğru tespitlerle, geniş çalışmalarla, polis teşkilatının da güçlendirilmesiyle çözüm üretilmelidir.”
Kıbrıs Türk Barolar Birliği Merkez Konseyi Asbaşkanı Av. Buğra Akter:
“Tahkikatların hızlı yapılması ve sonuca hızlı ulaşılması toplumdaki güveni güçlendirecektir”
“Birçok suçun seri olarak ortaya çıkabilmesi için polisin bireysel kamera kayıtlarına başvurduğunu gözlemliyoruz. Bu da bize özel hayatın gizliliğini korumak koşuluyla MOBESE kameralarının gündeme alması gerektiğini gösteriyor. Polisin buna ihtiyacı var, bu yönde bir çaba harcanabilir. Trafik alanında da öncelikle kamunun yollarının güvenliği denetlenmeli, eğitim ve kontrol mekanizması güçlendirilmeli, çeşitli konularda önemler alınmalı. Tahkikatların hızlı yapılması ve sonuca hızlı ulaşılması toplumdaki güveni güçlendirecektir.”
Sanatçı Cahit Kutrafalı:
“Dıştan göç alımı daha kontrollü olmalı”
“Öncelikle Türkiye ile işbirliği içinde giriş çıkışların veri tabanı oluşturulmalıdır. Ülkeye giriş çıkışlarda kimin girip çıktığı belli olmalı. Trafik suçlarının da önüne geçmeli. Bence bunun için ceza yerine eğitim şart. Ülkenin demografik yapısı değişti, çok dış göç aldık, polis de adli konularda yeterli değil diye düşünüyorum. Polisin işleyişi daha da geliştirilmeli. Dıştan göç alımı daha kontrollü olmalı.”
Emekli Başsavcı Yardımcı Muavini, Avukat Hakkı Celal Önen:
“Yerleşik düzene aykırı olanların hemen hudut dışı edilmesi gerek”
“Bu son zamanlarda gelişen olaylar bizim alışık olmadığımız durumlar. Polisin çok ciddi tedbirler alması ve bu gibi kişileri anında yurt dışı yapması gerekiyor. Bir ülkeye gidiyorsanız, o ülkenin sosyal ve toplumsal yaşamına saygı göstermelisiniz. Kıbrıs’ın yerleşik düzenine aykırı olanların hemen hudut dışı edilmesi gerekiyor. Ülkeye giriş çıkışlar ciddiyetle ele alınmalı, etkin kontroller yapılmalıdır. Cebinde kendini idame ettirecek parası olamayanlara ülkeye giriş hakkı verilmemeli. İpini koparan ülke gelirse böyle üzücü şeyler olur. Polisin çalışma sisteminin kötü olduğunu söyleyemem ancak yetersiz personeli var. Sokak devriyelerinin çok az olduğunu söyleyebilirim. Polisin güçlenmesi ve devriyelerin çoğalması gerek. Mahkemeler de bu suç oranlarına yetişemez oldu. Nüfus hala eskiye göre fakat toplum iki, üç katı, aynı şey eğitim ve karayolları için de söz konusu…”
Sanatçı Semra Bayhanlı:
“Ülke sahipsiz kaldı, herkes burada cirit atıyor”
“Polisin yeterli gücü yok, adli konularda çok zayıflar. Sahipsiz gibi kaldık. Halk kendi haklarının farkında değil. Siyasiler de yalakalık yapacaklarına güçlü ve direkli dursalar çözüm çok kolay olurdu; ama artık ülke sahipsiz kaldı, herkes burada cirit atıyor. Ülkeye giriş çıkışlar, dıştan kontrolsüz göç alışı, kaçak yaşayan ve örgütlenerek yasaların üzerine hareket etmeye çalışanlar… Polis de siyasiler de bu alanda bana göre suçludur.”