Başbakan Hüseyin Özgürgün’ün “Artık TC-KKTC uçuşlarında iç hatlardan seyahat edilecek” mealindeki açıklamasının yarattığı bilgi kirliği kısmen devam ededursun, darbe girişimi sonrası ülke turizminin daha da sıkışmaması için hiçbir adım atılmış değil.
Dün TV programında sohbet ettiğimiz Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun detaylarıyla anlattı.
Özgürgün’ün ‘iç hattan uçuş’ dediği mevzu, aslında bizim turizmcilerin ‘darbenin olumsuz etkilerini en aza indirme’ye dönük önerilerinden biriydi. Lakin Başbakan’ın anlattığı gibi değil!
Konu sadece ‘vergi’ bağlamında yolculara ‘iç hat’ muamelesi yapmaktan ibaret. TC iç hatlarındaki kadar vergi uygulanırsa eğer, bilet fiyatları düşecek. Bu da giden ve gelen yolcu sayısını artıracak.
Yani bilet fiyatları dışında TC-KKTC uçuşlarında herhangi bir değişiklik olmayacaktı.
Turizmcilerin önerdiği buydu, ama Başbakan’ın söyledikleriyle konu bambaşka mecralara savruldu.
***
‘İç hat’ meselesinin tartışma yaratan boyutu bu…
Tartışılmayan esas tarafı ise çok daha enteresan…
Madem maksat bilet fiyatlarını aşağıya çekmek, bunu TC’nin ‘iç hat muamelesi’ kararı olmadan da yapmak mümkün. KKTC kanadı bugün karar alsa, biletler yarın sabah ucuzlar.
Çünkü ‘iç hat’ uygulamasında öngörülen vergi indiriminin bir bacağı Türkiye havaalanları ise, diğeri de Ercan’dır.
Tolun’un verdiği bilgiye göre Ercan-Atatürk uçuşlarında biletlere yaklaşık 120 TL’lik bir vergi yansıtılıyor. Ve bunun en az yarısı, hatta fazlası KKTC’de alınıyor!
Yani TC vergi bakımında ‘iç hat’ uygulamasına geçmese bile, KKTC hükümeti ‘turizme nefes aldırmak’ adına Ercan’daki vergileri kaldırabilir.
Ve ertesi sabah bilet başına 60-70 TL’lik indirim sağlanır!
Yani bu konuda illa Türkiye’nin de onayına gerek yok.
Ha, eğer Türkiye de ‘OK’ derse, indirim miktarı 100-120 TL’ye kadar çıkabilir.
Ama konu acilse ve durum kritikse, en azından KKTC tarafı kendi tedbirlerini alabilir.
***
Bunlar yapılabilir pekala… Lakin konu yıllık 15 milyon Euro civarında olduğu söylenen ve uçak biletlerinden elde edilen ‘toprak bastı’ gibi vergiler ve diğer fonlardan feragat edilmesinin yaratacağı eksiklik nasıl giderilecek?
Bu sorunun muhatabı hükümet, özellikle de Maliye Bakanlığı…
Orhan Tolun’un verdiği bilgiye göre Ercan’da her bilet eklenen 15 Euro’luk vergi esas büyük meblağı teşkil ediyor ve bu parayı da işletmeci, yani T&T şirketi alıyor.
İlginçtir, dünyanın her yerine ve her yerinden her gün yüzlerce uçuşun yapıldığı İstanbul Atatürk Havaalanı’nda aynı vergi 15 Dolar’mış. Yani bizim Ercan’dan daha ucuz!
Orhan Tolun gırgır geçiyor bu durumla haklı olarak: “Öyle ya” diyor, “Ercan’daki hizmetler Atatürk’ten çok daha kaliteli. O yüzden daha pahalı!..”
***
Türkiye’de önce terör, sonra darbe oldu, başta uçuşlar olmak üzere büyük ölçüde Türkiye’ye bağımlı haldeki turizm sektörünün sıkıntılarına bir yenisi eklendi.
“Turist sayısı azaldı, ama asıl tehlike önümüzdeki sezonda” diyor Tolun…
Tedbir alınmazsa, kriz derinleşecek gibi görünüyor.
Dolayısıyla ‘iç hat’ meselesini de doğru anladıysak eğer, Ercan’dan uçmayı ucuzlatmak dahil alınması gereken acil tedbirlerde daha fazla gecikmemekte fayda var.