Devrim DEMİR
Geçen yıl piyasada tükenerek krize neden olan patates üretimi bu kez fazla verdi. Patates Üreticileri Birliği fazla üretimin 2500 ton olduğunu açıkladı. Mayıs-Haziran ayında yapılan patates hasadının bir kısmı halen soğuk hava depolarında bekletiliyor.
Patatesin yurt dışına çıkmaması durumunda çöpe döküleceğini ifade eden Elyeli üreticiler, yetkililerin bir an önce çözüm bulmasını istedi.
Patatesin ay sonu tarladan çıkacağını söyleyen Doğancı (Elye) üreticileri, halen yetkili makamların dışa yönelik ihracat için gereken önlemlerin alınmadığını ifade etti.
Yüksek rekolte nedeniyle 2500 ton ürün fazlalığı olduğunu aktaran Patates Üreticiler Birliği Başkanı Engin Halkseven, patatesin yurt dışına ithal edilmemesi durumunda, fiyatların dibe batacağını kaydetti.
Geçen yıl patatesin 8 TL’ye kadar çıktığını ve patatesin karaborsaya dönüştüğünü söyleyen üreticiler, bu yıl bölgede çok fazla ekim yapıldığını aktardı.
YENİDÜZEN’e konuşan Doğancı(Elye) üreticileri, üreticilerin yavaş yavaş yok olduğunu bu yıl patates ekimin de azalacağına dikkati çekti.
Halkseven: “Hala bir talep yok”
YENİDÜZEN’e konuşan Patates Üreticiler Birliği Başkanı Engin Halkseven, üretilen patatesin bu yıl bir kısmının yeşil hat tüzüğünden bir kısmını da Türkiye’ye satmak ümidi içinde olduklarını kaydetti.
Halkseven, “Bu sene yıllık ürün oldukça yüksek. Yaklaşık iki bin 500 ton fazlalık var. Ümit ediyoruz ki bir kısmını yeşil hat tüzüğünden bir kısmını da Türkiye’ye satabiliriz. Hala talep yok, satamazsak fiyatlar çok aşağıya çekilerek, dibe batacak.”
“İhracata yönelik arayış içindeyiz”
Engin Halkseven, ambargolar altında üreticinin ezilerek mahkûm olduğuna değindi. Halkseven, iç piyasa fazlalığını dile getirerek, Patates Üreticiler Birliği olarak ihracata yönelik arayış içinde olduklarını söyledi.
Halkseven, “Birlik olarak ihracata yönelik bir arayış içindeyiz. 1 kilo patatesin 2.40 TL maliyeti var. Biz patatesi 2 TL’ye veriyoruz. Maliyetin altında. Eğer bu yıl da dışa ihracat olmazsa, toplanan patatesin büyük kısmı çöpe gidecek. Birlik olarak yurt dışına ihracat içinde arayış içindeyiz” dedi.
Üreticinin gözü ihracatta
Hüseyin Çiner: “Patatesin yurt dışına çıkması gerek”
“Kıbrıslı Türkler, 22 Aralık 1963’ten bu yana açık hava hapishanesinde. Ambargolar altında eziliyoruz. 1990’lı yıllarda Yeşil Hat Tüzüğü çıkardılar üreticinin karşısına, o tüzük de tam manası ile uygulanmıyor. Patates, narenciye, zeytin, zeytinyağı üretiyoruz ancak üreticinin eline geçen bir şey yok. Türkiye’de piyasa düşük, işçilik düşük, girdi maliyetlerimiz hep ithal olduğu için maliyetimizde yüksek. Bu yıl patates için Kıbrıslı Rum paketleme tesis sahibi geldi bizimle görüştü. Londra’dan Türk tüccar geldi görüştük ancak maliyetler astronomik. Patatesin parası nakliye ve paketlemeye gidecek, üreticinin eline hiçbir şey geçmeyecek. İhracat olmazsa, dışa ürün satılıp adaya para gelmezse üretmenin hiçbir anlamı kalmadı. Geçen sene toprak ürünü ambarlarında patates olmayışından dolayı karaborsa yaşandı ve 8 TL’ye kadar satıldı. Bu sene depolarda hala patates var, filizlendiler ve çöpe dökülecekler. Özel sektörün soğuk hava deposunda, bugün 40 tona yakın patates var ve çöpe gidecek. Patates 4 ayda üretilir, bunun yanında işçilik, nakliye var. Üreticinin eline 3 TL geçmesi gerekirken, iç piyasaya satılan patatesin karşılığında elimize geçen 1.80 kuruş ya geçer ya geçmez. Patatesi Türkiye’ye götürmek isterler, isteme sebepleri fiyatın düşük olması. Aşırı ekim oldu, insanlar malı satamadı, soğuk hava deposunda bekledi. 10 dönüm ekecek olan, 50 dönüm ekti. İş başka ülkelerde bu raddeye geldiğinde, yetkililer yurt dışına çıkar çare arar biz bu malı para kazanmak için ektik. Tarım Bakanı Doğancı köyüne ayak basmadı, ne narenciye ne de patates için. Doğancı köyünden şehre bin çeşit mal gider, her yer üretici doluyken bugün köyde üretici sayılı kaldı. Üreticinin de sonu geldi, bu yıl patates ekimi de azalacak bizim istediğimiz yalnız yürümek değil arkamızda bir yetkili hissederek yürümek.”
Recep Tozanlı: “Patates bu yıl tarlada kalacak”
“Patates’te bu yıl fazlalık var. Bu fazlalığı iç piyasa kaldırmaz. Pazar bulunması gerekir, yurt dışına ithal edilmesi gerekir. İki yıl önce patates tarlada kalmıştı, bu yılda aynısı olacak. Geçen sene patates üretimi iyiydi, yıllık ürün düşüktü. Sular azdı ekemediler, bir kriz yaşanmıştı. Bu yıl sular çok, üretim fazla. Patates sökümüne ay sonu tam teşekküllü başlanacak, ancak yurt dışına ihracat için her hangi bir girişim yapılmadı.”
Yusuf Yönet: “Rekolte bu sene fazla”
“Geçen yıla oranla patates’te yıllık ürün bu sene fazla. Yurt dışına ihracat olmadığı takdirde, patates çöpe gidecek. Geçen yıl kıtlık yaşandı, fiyatlar yükseldi bu yıl ürün arttı. İhracat olmadığı takdirde, fiyatlar dibe vuracak.”
Patatesin yurt dışına çıkmaması durumunda çöpe döküleceğini ifade eden Elyeli üreticiler, yetkililerin bir an önce çözüm bulmasını istedi
Geçen yıl piyasada tükenerek krize neden olan patates üretimi bu kez fazla verdi.