Fehime ALASYA
‘Temel’ sayılabilecek giderlerde son 3 yıldaki fiyat farkı, ‘enflasyonun resmi’ni çiziyor… Gıda, ulaştırma, sağlık, haberleşme, yıllık harçlar gibi bazı ana giderlerin hepsinde ciddi fiyat artışı olurken, bazı kalemlerde fiyatlar ‘iki katına’ çıktı.
YENİDÜZEN, bir evin ana giderlerinden oluşan bazı ürünlerin son üç yıl içindeki fiyat değişimlerini araştırdı.
Aylardır gündemden düşmeyen et ücretleri YENİDÜZEN’in araştırması sonucu ortaya çıkan üç yıllık tabloya da yansıdı. 2018 yılında 11 TL olan tavuğun kilosu 2019’da 14,74, 2020’de ise 16,25’e çıktı.
Kuzu pirzolanın fiyatı ise aynı dönemlerde 2018’de 45 TL, 2019’da 65 TL ve 2020’de 85 TL’ye ulaştı.
Dana kıyma da 37 TL’den 50 TL’ye, çıkarken, günümüzde 65 ile 75 TL arası tüketicinin cebini yakan seviyelere vardı.
Kurşunsuz 97 oktan benzinin litresi 2018 yılında 4,04 TL iken bu rakam günümüzde 1,42 TL artarak 5,46 TL’ye ulaştı. Geçtiğimiz yıl ise bu rakam 5,16 TL idi…
Yine önemli bir gider olan ev tipi 10 TL’lik tüp gazlarda 2018 yılında 45,75 TL iken bu rakam 2019 yılında 67 TL oldu. Bugünlerde ise 73 TL’ye satılan tüp gazın üç yıllık seyrinde, 27,25 TL’lik artış yaşandı.
Market reyonlarında haftalardır dillerden düşmeyen salatalığın üç yıldaki fiyatı ise yedi kattan fazla arttı. 2018’de kilosu 2 TL olan salatalık 2020’de 15 TL’ye ulaştı.
Seyrüsefer, okul harcı, trafik sigortası, uçak ücreti gibi harçlarda da rakamlar yıllar içinde yükseldi. Özellikle üniversite harçlarında neredeyse iki katı fark görüldü.
2018 yılında okul harcı olarak yıllık 13 bin 346 TL ödeme yapan bir KKTC yurttaşı öğrenci, 2019’da 18 bin 732 TL, 2020’de ise 21 bin 859 TL öder oldu.
Elektrikte yaklaşık 2 katı fark
Önemli ölçüde tırmanan fiyatlar arasında elektrik de başı çekti. Konut tarifesinde 250 kws olan tüketimlerde her kilovat saat için 2018 yılında 52 kuruş ödenirken, bu rakam 2019 yılında 98 kuruşa çıktı. KIB-TEK ve AKSA üretimi sonucu fiyatlara yansıyan bu rakamlarda 2018’deki döviz krizi patlamasının etkisiyle büyük fark ortaya çıkmıştı.
Mobil ücretlerinde azar azar, düzenli çıkışlar…
Haberleşmede mobil operatörlerin yaptığı artışlar ise üç yılda düzenli olarak ve düşük seviyede seyretti. Haberleşme sektöründe de mobil sabit hat ücretlerinde ise 2018 yılında 4,80 TL olan tutarın, 2019’da 5 TL’ye, 2020’de ise 5,30 TL’ye çıkarıldığı görüldü.
Azami muayene ücretleri 55 TL’den 100 TL’ye…
Sağlık sektöründe ise 2018 yılı ile 2019 yılları arasındaki Tabipler Birliği’nin açıkladığı azami ve asgari sabit muayene ücretlerinde 55 TL ile 100 TL arası fark görüldü. 2018 yılında asgari muayene ücreti 70 TL iken bu rakam 2019’da 125 TL’ye çıkarıldı. İçinde bulunduğumuz yılda ise bu rakam hala 125 TL.
Belirlenen azami ödemelerde ise 2018’de 125 TL olan muayene ücreti, 2019’da 225 TL olarak saptandı.
İlaçlardaki fark
Bazı ilaç ücretlerinde de 2019 yılına kıyasla 2020’de hala fiyatların değişmediği görüldü. Buna karşın 2018 ile 2019 fiyatları arasında fiyat farkları göz aldı.
2018 yılında 12,91 TL olan kalpol 19,73 TL’ye çıktı. 26 TL olan şeker hapı 34 TL’ye, 5 TL olan panadol 7 TL’ye, 15 TL olan tansiyon hapı ise 20 TL’ye çıktı.
Harçlar da yükseldi…
Seyrüsefer, okul harcı, trafik sigortası, uçak ücreti gibi harçlarda da rakamlar yıllar içinde yükseldi. Özellikle üniversite harçlarında neredeyse iki katı fark görüldü.
2018 yılında okul harcı olarak yıllık 13 bin 346 TL ödeme yapan bir KKTC yurttaşı öğrenci, 2019’da 18 bin 732 TL, 2020’de ise 21 bin 859 TL öder oldu.
Seyrüsefer zamlarında da 2018’de 25 Kuruş olan 1-1016 kilo ağırlığındaki Motorlu Araçlar Kayıt ve Ruhsat Harçları, 2019’da 36 kuruşa çıkarken, bu rakam 2020’de 39 kuruşa yükseldi.
Salatalık 7 kat arttı
Market reyonlarındaki bazı meyve ve sebzelerde ise fiyatlar neredeyse üçe katlandı.
2018 yılında 4,80 TL olan domates 2020’de 8,40 TL’den tüketiciye ulaştı. Haftalarca konuşulan salatalığın üç yıldaki seyri de yedi kattan fazla arttı. 2018’de kilosu 2 TL olan salatalık 2020’de 15 TL’ye ulaştı.