Avrupa Birliği liderlerinin aldığı son Türkiye kararı ne anlama geliyor?
Kıbrıs, en temel mesele olarak yine Türkiye’nin önüne geldi.
Avrupa Birliği süreçlerinin deneyimli gazetecilerinden Kayhan Karaca ile zirve sonucunu değerlendirdik.
Strazburg’da son buluşmamızda “Kıbrıs’taki yeni siyasetin Avrupa’da karşılığı yok” demişti Kayhan Karaca…
“Egemen eşitlik ve eşit egemen statü” olarak takdim edilen “iki devletli çözüm” siyasetini hiçbir Avrupa ülkesine kabul ettirmenin mümkün olmadığını anlatmış, “Bu siyaset karşılık bulursa dünyada yeni bir uluslararası hukuk yaratmış olursunuz” yorumunu yapmıştı.
Peki, en son zirvedeki sonuç bildirgesi neler anlatıyor?
“AB Konseyi zirvesinin açıklanan sonuç bildirgesinde Türkiye'yle ilişkilere iki paragraf ayrıldı. İlişkilerin iyileştirilmesinin istendiği vurgulanmakla birlikte bu paragraflarda Türkiye'nin ‘aday’ ya da kağıt üzerinde de olsa ‘AB ile üyelik müzakereleri yürüten’ bir ülke olduğuna dair hiçbir ibare yer almadı. İlişkilerin iyileştirilmesi de Kıbrıs sorunu ile ilintilendirildi.”
Avrupa yolunda yine Kıbrıs var Türkiye’nin önünde… Kıbrıslı Türkler de Avrupa’da bir geleceği önemsiyor. Unutulmasın, yüz binden fazla Kıbrıslı Türk de Kıbrıs Cumhuriyeti üzerinden Avrupa Birliği yurttaşlığını kullanıyor.
Kayhan Karaca’dan Kıbrıs başlığını biraz daha açmasını istiyorum.
”Kıbrıs sorunu, zirvenin sonuç bildirgesindeki Türkiye'yle ilgili ikinci paragrafta dile getirildi. Büyük ölçüde Kıbrıs Cumhuriyeti ve ona destek veren Fransa'nın girişimiyle hazırlanan bu paragrafta, AB'nin ‘Türkiye ile ilişkilerin daha da kuvvetlendirilmesi’ için sorunun çözümüne verdiği önem hatırlatılarak Birleşmiş Milletler çatısı altında ve BM Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde çözüm temennisi yinelendi.”
Türkiye, Avrupa Birliği yolunda ilerleyecekse Kıbrıs’ta yeniden “dünyanın kabul edeceği bir yola girmek zorunda…
"Doğu Akdeniz'de güvenli ve istikrarlı bir ortam"
Avrupa Konseyi’nin sonuç bildirgesinde "Doğu Akdeniz'de güvenli ve istikrarlı bir ortam"a dikkat çekiliyor…
Kayhan Karaca anlatıyor…
“AB liderleri, AB-Türkiye ilişkileri üzerine stratejik bir tartışma yaptı. Sonuç bildirgesinde bunu da görüyoruz. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell'in Kasım 2023'te AB Konseyi'ne yönelik Ortak Tebliğ belgesine atıfta bulunuldu. Bildirgede, ‘Doğu Akdeniz'de güvenli ve istikrarlı bir ortam’ ve ‘Türkiye ile iş birliği ve karşılıklı avantajlara dayalı ilişkiler oluşturmanın AB'nin stratejik çıkarına olduğu’ vurgulanıyor.”
“Sonuç bildirgesinde Türkiye ile ilişkilerin Ortak Tebliğ belgesinde yer alan tavsiyeler temelinde ilerletilmesi için kısaca COREPER olarak adlandırılan ve AB nezdindeki üye devletlerin büyükelçilerinden oluşan Konsey'e talimat verildi. Türkiye'nin bu çalışmalara yapıcı katılımının ilerleme için belirleyici olacağı not edildi.”
“Ortak Tebliğ metninde, hukukun üstünlüğü ve temel haklar konusundaki diyaloğun AB-Türkiye ilişkilerinin ayrılmaz bir parçası olmaya devam edeceği belirtilerek, özellikle de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyulması isteniyor. İnsan hakları ve hukukun üstünlüğüne ilişkin aşılması gereken pek çok engel bulunduğu anlatılıyor.”
Kayhan Karaca’ya “işin özü ne diyorum”, ne anlamamız gerekiyor?
“Aslında özetlemek gerekirse, Avrupa Birliği şimdilik Ankara ile ilişkileri ilerletmek niyetinde değil, Avrupa Parlamentosu seçimlerinin de bunda etkisi var tabii…”
Kosova, KKTC’ye örnek olur mu?
NTV Strasbourg Temsilcisi, Deutsche Welle yazarı Kayhan Karaca’ya gündemdeki Kosova meselesini de soruyorum.
"Kosova'nın Avrupa Konseyi'ne üyelik süreci Kıbrıs'la ilişkilendirilebilir mi? Kimi çevreler, KKTC'nin tanınmasını Kosova örneğiyle anlatıyor, bu gerçekçi bir kıyas mı?"
Kayhan Karaca görüşlerini aktarıyor…
“Kosova-Kıbrıs denklemini ben de burada defalarca sordum.
AKPM raportörü Dora Bakoyannis başta olmak üzere burada herkes ‘ikisi arasında bağ kurulamaz, ayrı konular’ diyor...
Ancak bu hukuki bir tartışma… Bugün olmasa da yarın mutlaka birileri Kosova örneğini KKTC, Katalonya, Korsika, Bask, İskoçya, Kuzey İtalya veya dünyanın başka coğrafyalarında kullanmayı deneyecektir...
Elbette, önce, Kosova'nın üyeliğine karar verecek olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin ne söyleyeceğine bakmak lazım…
Parlamenterler Meclisi yalnızca görüşünü sundu, nihai karar Avrupa Konseyi üyesi devletlerin Dışişleri bakanları tarafından verilecek.”