Fehime ALASYA
Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi İmar Planı’yla ilgili süreç işliyor. Şimdi gözler erteleme süresi 15 Temmuz’da dolacak İmar Planı’na yönelik yeni sürece çevrildi.
Bölge belediye başkanları ve sektör temsilcileri, “planın bir an önce yürürlüğe girmesi gerektiğini” ifade ederken, geçen süre zarfında hiçbir adım atılmadığını belirtti.
Uzun süre tartışılan ve tam olarak bir uzlaşıya varılmamasına rağmen Bakanlar Kurulu onayına sunulan Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi İmar Planı, Başbakan Ersin Tatar’dan onay alamamış, hükümet ortakları arasında gerginliğe neden olmuştu. Bu nedenle de Resmi Gazete’de yayınlanmayarak yürürlüğe de giremeyen İmar Planı, Müteahhitler Birliği’ne de verilen ‘acil komite, hemen sonuç’ sözüne karşın, sürüncemede kalmıştı.
Bakanlar Kurulu, 14 Ocak’ta aldığı uzatma kararı uyarınca emirname 6 ay süreyle, 15 Temmuz’a kadar geçerli olacağını duyurmuştu. Bu uygulama, sorunu çözmeye değil, ötelemeye yönelik bir adım olarak ifade edilmişti.
Bu sürecin sonunda, ülkesel fizik plan hedef, strateji ve politikaları kapsamında hazırlanan ancak hükümet ortakları arasında görüş ayrılığı bulunan İmar Planı’nın yürürlüğe konması hedeflenmişti.
Belediyelerin sancılı bekleyişi…
Mağusa, İskele ve Yeniboğaziçi İmar Planı ile ilgili YENİDÜZEN’e konuşan 3 bölgenin belediye başkanları ise imar planının bir an önce hayata geçmesi gerektiği konusunda hemfikir olduklarını belirtti. Sürecin gidişatı ve atılacak olan adımlara dair resmi bir bildirim almadığını ifade eden ilgili belediye başkanları, 6 ay öncesinde bırakılan noktadan bu yana hiçbir yol kat edilmediğini anlattı.
Fasıl 96’ya dönülmemesi gerektiğinin altını çizen başkanlar, gözünü Başbakanlıktan çıkacak olan onaya çevirdi…
İlgili çevreler tepkili: “Bir an önce yürürlüğe girmeli”
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, planın bir an önce tartışmasız sonuca bağlanması gerektiğini dile getirerek, hiçbir baskı altında olmadan, bilimsel temelde yürürlüğe girmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Seran Aysal ise planın siyasi çekişme gölgesinde kaldığını işaret ederek, “Bu ertelenmenin de esas sebebi Cumhurbaşkanlığı seçimleriydi ama yine bu seçim öncesinde kaldı” dedi.
BÖLGELİ BELEDİYE BAŞKANLARI NE DEDİ?
Mağusa Belediye Başkanı İsmail Arter:
“Planın yeniden uzatılması veya son rötuşlarla yeniden yapılandırılarak hayata geçmesi gerek”
15 Temmuz’dan önce imar planına yönelik adım atılacağı konusunda ümitli olduğunu dile getiren Mağusa Belediye Başkanı İsmail Arter, planın yeniden uzatılması veya son rötuşlarla yeniden yapılandırılarak hayata geçmesi gerektiğini kaydetti.
Arter, “Pandemi sürecinde projelerimiz çok birikti. Geçen hafta 3 başkan görüştük, öncesinde bakan ile de görüştük, bir şekilde projenin ilerlemesi gerek. Burada İçişleri Bakanlığı'nın rolü önemli ama en önemlisi Başbakanlık'ın onayı ve Resmi Gazete'de yayımlanmasıdır. Verilen süre de doluyor. Yeniden uzatılması veya düzenlenerek, son rötuşlarla yeniden yapılandırılarak hayata geçmesi gerek. Bu ülkenin, bölgenin buna ihtiyacı var. Tarih yaklaşınca yeniden ilgili bakanlıkla görüşeceğiz, uygun bir noktada buluşabileceğimize ümitliyim.” dedi.
Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar:
“Birçok vatandaşımız geri ülkesine gelmek istiyor ama biz bölgede bir çivi çakamıyoruz”
“Başkanlar olarak bakanımızla iki hafta önce görüntülü görüştük. Yeniden bir araya gelip bunu neticelendirmek istiyoruz. Genel kanı birtakım sıkıntılar var, çözülmesi gerek yönündeydi. Birtakım siyasi sıkıntılar var, bunlar imar planında da vardı. İki hükümet ortağı arasında kriz yaşanmıştı.
1 Temmuz’a dek imzalanmazsa yeniden toplanacağız, iki yıldır bölgemiz çok yıprandı. Daha planlı şehirleşme, daha yaşanabilir kent ortaya koyalım diye 2 yıldır bekliyoruz. Planlı yaşamak istiyoruz ama yıllardır bölgemizin kapalı kalması kabul edilir değil.
Bu durumda belediyeler, esnaf, tüm sektör etkilendi. Emirnamenin sürmesini kesinlikle istemiyoruz. Fasıl 96’ya geçilmesi noktasında ise yanlış olan, yetersiz olan birçok şey var, düzeltilmesi gerek.
Birkaç gün içinde adım atılmazsa yeniden bölgede toplanıp ne yapacağımıza karar vereceğiz.
Birçok vatandaşımız geri ülkesine gelmek istiyor ama biz bölgede bir çivi çakamıyoruz. Arsa, tarla soranlara bu imar planı engel oluyor. Bu alanda da mağduriyet yaşıyoruz.”
İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu:
“Mevcut şekli ile onaylanabileceğini söyledi ama bırakıldığı günden bu güne en ufak bir yol kat edilmedi”
“Bırakıldığı günden bu güne en ufak bir yol kat edilmedi. Geçen gün İçişleri Bakanı ile görüştük. Gelinen noktada bu plan sunuldu ve hala Başbakanlık tarafından onaylanması gerekiyordu, araya farklı gündemler girince bununla ilgili adım atılmadı.
Herhangi bir tarihte uzlaşı sağlanmadı. Bakan, mevcut şekli ile onaylanabileceğini söyledi ama hala onaylanmadı.
1 Temmuz’a kadar onaylanmaması durumunda Fasıl 96’ya geçmesini kesinlikle kabul etmiyoruz. Konunun takipçisiyiz.”
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer:
“Bir an önce bu plan tartışmasız son bulmalı, hiçbir baskı altında olmadan, bilimsel temelde yürürlüğe girmelidir”
Fasıl 96’ya dönülmemesi gerektiğini ifade eden Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, bir an önce planın hızlandırılıp yürürlüğe konması gerektiğinin altını çizdi.
Gürcafer, konuyla ilgili “Biz en baştan beridir istikrar istedik. Ya planı imzalayın yürürlüğe sokun ya da Fasıl 96’ya dönün. Ama bu ilkenin bir ucundan diğer ucuna imar planına ihtiyaç var. İstikrarsızlık hem ekonomik hem de çevresel açıdan büyük zarar. İmar planı yoksa ekonomiyi de planlamanın mümkün değil. Belli sektörlerin zora girmesi, arz talebin çoğalması, gereğinden fazla market veya berber açılması gibi birçok sektörü etkiler. Bu sadece kat yüksekliği veya alçaklığı değildir.
Hükümet ortakları arasında uzlaşmazlık olmuştu, bunu bekliyorduk. Zaten ülke ekonomisinde sıkıntılar var, bu çıkmazdan bir an önce kurtulalım diyoruz ama gelir getirici bazı konularda da ileri adım atamıyoruz.
Ben Fasıl 96’ya dönülmesini istemiyorum. Bir an önce tüm imar planları hızlandırılıp yürürlüğe konmalı.
Salgın döneminde birçok emekli küçük bir ülke bulup orada güvende yaşamak istiyor, güvenilir bir ülke olarak görülüyoruz, bunun için de üzerimize düşenleri yapmalıyız.
Doğadan, sağlığa, demokratik yapıdan inşaat kalitesine, güvenilirliğe pek çok etken buna katkı sağlar ama imar planı da buna destektir. Bir an önce yürürlüğe girmelidir. İmar planı sadece katlarla sınırlı bir çalışma değil, birçok noktayı etkileyen bir yapılaşmadır. Bizim bu bağlamda da imar planında yukarıya çıkalım ama sosyal alanlarımız kısılmasın, doğayı koruyarak yüksek katlı yapıların önünü açalım görüşümüzü de paylaşmak isterim.
Bir an önce bu plan tartışmasız son bulmalı, hiçbir baskı altında olmadan, bilimsel temelde yürürlüğe girmelidir.” dedi.
Şehir Plancıları Odası Başkanı Merter Refikoğlu:
“Rant çevreleri bunu erteledi”
“Planın aralık ayı sonunda iyisiyle kötüsüyle, doğrusuyla yanlışıyla yayımlanıp yürürlüğe girmesi gerekiyordu fakat rant çevreleri bunu erteledi, amaç bazı arazileri peşkeş çekmekti. Sanırım bu süreçte onu bile yapmayı beceremediler. Bu 6 aylık süreçte bir çalışma yapılıp yapılmadığına dair bize bilgi gelmedi. Yapılmış bir çalışma varsa ve biz içinde yer almadık bu daha da büyük ayıp…
6 aylık süreye karşı çıkmıştık, bu süre de 15 Temmuz’da son buluyor, yine beraberinde birçok tartışma gelecek. Hükümet varsa eğer nasıl bir çalışma yapacak bilemiyoruz. Eğer aldığımız ara emrini düşürmeye çalışırlarsa davamızı hazırladık, biz davamıza hazırız. Biz halkın faydası için olacak olan plan dışında başka bir şeyi kabul etmiyoruz.
Biz 15 Temmuz’da yine dava için hazırlandık. Mahkeme bize 2 kez ara emri verdi, süt beyazdır dedi ama hükümet bunun dışında çalışmalar yapıyor. Haksız bir şekilde kazanılmış hakların bölgeye büyük zarar vereceğine dair karar almıştık. Plan, uzmanlar tarafından çalışılmış şeklinin yürürlüğe girmesidir. Bunun mücadelesini vereceğiz.
Mevcut nüfusa göre toplu taşıma, okul, ulaşım gibi birçok eksiklik var. Bunları, altyapıları, sosyal yapıların önünün açılmasının altyapısı hazır olmadan yapılmasının da yanlış olduğunu sürekli söylemiştik.
Süreç içinde bir gecede plan değiştirilmiş, kurulan komite bunu tamamıyla iptal etmişti, sonra yine bir komite kurulmuştu, 6 aydır kurulan bu komite ne yaptı çok merak ediyoruz. Bu konuda biz de cevap bekliyoruz. İşin özeti bazı çıkarlar, bazı çevrelere sağlanacak haklardı, daha iyi bir plan değildi.”
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Seran Aysal:
“Bu ertelenmenin de esas sebebi Cumhurbaşkanlığı seçimleriydi ama yine bu seçim öncesinde kaldı”
İmar Planında hala tartışılması gereken bazı noktaların olmasına rağmen planın bir an önce yürürlüğe girmesi gerektiğini ifade eden Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Seran Aysal ise uzatılan 6 aylık sürenin 15 Temmuz’da dolacağını anımsattı.
Siyasi anlaşmazlık nedeniyle yapılan 6 aylık uzatmayı işaret eden Aysal, “Bu ertelenmenin de esas sebebi Cumhurbaşkanlığı seçimleriydi ama yine bu seçim öncesinde kaldı” dedi.
Aysal, açıklamasında özetle şunları ifade etti:
“15 Temmuz’a kadar ertelendi, eski emirnamenin yürürlükte olması kararı alınmıştı. Akabinde imar planı yürürlüğe girecek diye konuşmuştuk. Bu tarihten sonra da Fasıl 96’nın devreye girmesi hiç mümkün değil, zaten bu bölgeleri daha da kaosa sürükler.
Henüz bize gelmiş bir resmi bilgi yok. Ara ara başka ana toplantıların gölgesinde gündeme geliyor.
31 Aralık’ta tekrar uzatılan bir emirname süreciydi, 6 aya ihtiyaç var denilmiş, 15 Temmuz’a dek süre konmuştu.
Bu süreçte herhangi bir çalışma yapılmadı, gelin görüşelim diye bize ulaşan bilgi de olmadı.
Bu ertelenmenin de esas sebebi Cumhurbaşkanlığı seçimleriydi ama yine bu seçim öncesinde kaldı.
Biz 6 ay kaybettik, bu sürede çok ciddi çalışmalar yapılabilirdi. Bu plan bir an önce yürürlüğe girmeli. Zaten planları her 5 yılda bir gözden geçirme imkânımız var, kapalı olan bir alanı sınırlayabilir, sınırlıları açabilirsiniz. Hayat ne getirir bilemiyoruz. Bu gün gelinen salgın neticesi bize ‘üretimin’ önemini bir kez daha gösterdi. Bu bağlamda bu plan bile yeniden ele alınabilir. Bu nedenle artık zaman kaybetmemek gerek. Özüne dokunmadan ihtiyaca bağlı bazı planlamalar yapılabilir ve hemen yürürlüğe girebilir. 20 yıl sonrasını değil, günümüzü ve birkaç yıllık süreci düşünebilir, artık önümüze bakabiliriz. Bu plan 100’de yüz iyidir demiyorum ama büyük ölçüde uzlaşı sağlandı. Daha fazla yeşil alan olmalıydı gibi bazı kusurları var, ortak noktaya gelebildik ama artık yeter ki imzalansın, artık imzalansın ve geleceğe bakalım.”
Neler yaşanmıştı?
Hükümet ortaklarının uzlaşı sağlayamaması nedeniyle İmar Planının 15 Temmuz tarihine ertelendiği açıklanmıştı. Söz konusu erteleme, birçok kişi tarafından imar planı konusunda hükümet ortakları arasında yaşanan çelişkilerin ‘Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonraya ötelenmesi’ olarak dillendirilmişti.
“Gazimağusa, İskele, Yeniboğaziçi Bölgesi Geçiş Süreci 2 Emirnamesi”, Resmi Gazete’nin 14 Ocak 2020 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
6 ay süreyle ertelenen imar planının 15 Temmuz’a kadar geçerli olacağı belirtilmişti. Emirname'nin 6 ay daha uzatıldığı duyurulmuş, 15 Temmuz’a kadar imar planı konusunda sonuç alınamaması halinde de emirnamenin ortadan kalkmış olacağını açıklamıştı.
Şehir Plancıları Odası, 6 aylık erteleme kararı ardından 17 Ocak 2020 Cuma günü “Gazimağusa, İskele ve Yeniboğaziçi Bölgesi Geçiş Süreci Emirnamesi 2”ye karşı dava dosyalamış ve ara emri başvurusu yapmıştı.
Yüksek İdare Mahkemesi, 14 Ocak 2020 tarihli Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi 2. Emirnamesi’nin 27.(A) ve 27.(B) maddeleri ve halihazırda bu maddeler tahtında yapılan tüm işlemler için yürütmeyi durdurma emri vermişti.
“Bir rant meselesi vardır” demişti
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, bu süreçte imar planı konusunda; İçişleri Bakanlığı, Şehir Planlama Dairesi ve 3 belediye olarak görevlerini yerine getirdiklerini ifade ederek, Başbakan’a sitem etmişti.
Baybarsa, “UBP, 6 ayın sonunda görevini yerine getirmezse, toplum içerisinde kabul gören, konsensüs sağlanan İmar Planı hayata geçecektir” demişti.
Başbakan Ersin Tatar ise İmar Planı’nda ‘fikir ayrılığı’ olduğunu belirtmiş, “Tekrar bakılabilir, birkaç ayda ne olur ki… Belli ki burada fikir ayrılığı, bir tartışma vardır, bir rant meselesi vardır” demişti.
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği, “Gazimağusa- İskele-Yeniboğaziçi İmar Planı’nın yayınlanmamasıyla, Emirnamenin devam etmesi ve bu çerçevede imarla ilgili belirsiz ortamın sürmesinden” dolayı üyelerinin ve bölge halkının mağdur edildiği gerekçesiyle 6 Şubat’ta Lefkoşa’da araçlı eylem yapmıştı.
Gürcafer, 7 Şubat’ta Başbakanlık’ta katıldığı toplantıda “İmar Planı’nın hızlıca görüşülüp tadilat edilerek yürürlüğe gireceği” konusunda uzlaşıya varıldığını kaydetmişti. Toplantıya İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars da katılmıştı.
Baybars “İmar Planı'nın yürürlüğe girmesi tarafındayım” demişti…
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars 10 Şubat’ta Meclis Genel Kurulu’nda kürsüye çıkarak, İmar Planı'nda duruşunu koruduğunu belirtmiş, "Başbakan yayınlamadığı için plan yürürlüğe girmemiştir" diye konuşmuştu.
Baybars, Gazimağusa İskele Yeniboğaziçi İmar Planı’nın yürürlüğe girmemesinin sebebinin Resmi Gazete’de yayınlanmaması olduğunu söyleyerek, Başbakan’ın 6 ay veya daha kısa sürede değerlendirme yapacağını belirttiğini hatırlatmıştı.
"İmar Planı'nın yürürlüğe girmesi tarafındayım, bu plan bütün paydaşların katkısı ile hazırlanmıştır" diyen Baybars, "İçişleri Bakanı olarak geçmiş söylemlerinden farklı bir yerde değilim" sözlerini kullanmıştı.
Baybars ayrıca "Başbakan, Ulusal Birlik Partisi içerisinde bütünlüğü sağlamak amacıyla bir komite kuracağını söylemişti, Müteahhitler Birliği'nin eylemi sonrasında, bu komitenin, varsa onların da önerilerini değerlendireceğini söyledi" diye konuşmuştu.
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars'ın konuşması sırasında UBP Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu'nun araya girerek, "Müteahhitlerle toplantı Başbakan Ersin Tatar ve Başbakan Yardımcısı Kudret Özersay'ın da katılımıyla yapılmıştır, tam bir mutabakat vardır" sözlerini yüksek sesle dile getirmesi dikkat çekmişti.