SYRİZA’nın Yunanistan’daki (beklenen) başarısına karşı takınılan tavırlara baktıkça, acı bir gülümseme takılıyor dudaklarıma…
Erişemediği ciğere PİS deme sendromuna takılanlar mı istersin; “gerçekleştiremeyecekleri hedeflerle şişirdikleri umutları tüketecekler” diye burun kıvıranlar mı istersin; beyinlerine “ekonomik akıl çipi” yerleştirilenlerin “başaramayacaklar!” söylemleri mi istersin; “bu bir devrim değil!” (olmadığını zaten herkes biliyor) diye kötüleyen ertelemeciler” mi istersin… Beğen de beğendiğini…
SYRİZA’nın hedef ve politikalarını, tüketimi körükleyen, orta ve alt gelirlileri borç batağına saplayıp; ondan sonra da özveri bekleyen kafaların anlamasını beklemek elbette olası değil…
Ne de, doğaya ve yaşama karşı (gereksiz) yatırımları “Sürdürülebilir Kalkınma” diye bize yutturmaya çalışanlar anlayabilir bunu…
Belki de onlara verilebilecek en güzel yanıt, yeni Maliye Bakanı, ekonomi profesörü Yanis Varoufakis’in şu sözleri olacaktır..
Varoufakis, SYRIZA hükümetine iktidara gelmesiyle sert uyarılarda bulunan AB bürokratlarına (ve yukarıda sözünü ettiğim dar kafalılara) bloğundan şu anlamlı cevabı veriyor:
“Duydum ki ya söyleneni yapacakmışız ya da susacakmışız. Bense bu tarz tavsiyelere kafa tutmayı planlıyorum,” (…) “Şundan şüphe duymayın: Bugün başlayan Avrupalı partnerlerimizle bir müzakere sürecidir. Müstakbel Maliye Bakanı olarak, size sadece Yunanlar için iyi ve İrlandalı, Slovak, Alman, Fransız ve İtalyan vergi mükellefleri için kötü çözümler arayışında olmayacağım”…
Şimdi samimi olalım ve SYRİZA’nın “manifestosu niteliğindeki” aşağıdaki hedeflerine teker teker bakalım… Bunların kaçını canı gönülden destekliyoruz?
Kendini SOL’da sayanların, bu hedeflerin çoğuna (yukarıda kimilerini özetlediğim nedenlerle) burun kıvıracağına eminim… Ben (bu manifestoda değinilmemiş pek çok konu olmasına karşın) bu hedeflerin tümüne gönül rahatlığıyla imza atabilirim… (Bunu Kıbrıs’ta imzaya açsak, kaç kişinin imzalayacağını doğrusu merak ediyorum.)
1. Ekonomi canlanana kadar kamu borcuna denetim getirilecek ve faizler konusunda yeniden anlaşma yapılacak.
2. AB’den kamu yatırımı programını finanse edecek şekilde Merkez Bankası’nın rolünü değiştirmesi talep edilecek.
3. 500 bin Avro üzeri geliri olan herkes için gelir vergisi yüzde 75’e çıkarılacak.
4. Seçim yasası Nispi Temsil Sistemi’ne çevrilecek. Azınlık veya farklı düşünce taraflarının, mecliste temsili sağlanacak.
5. Avrupa ortalamasına göre büyük şirketlere konan vergiler artırılacak.
6. Lüks tüketime özel vergi konulacak.
7. Kiliseye ve gemi inşa sanayisine sağlanan ayrıcalıklar kaldırılacak.
8. Bankaların gizli önemleri ve yurtdışındaki sermayeleriyle savaşılacak.
9. Askeri harcamalar kesilecek.
10. Asgari ücret 750 avro olacak.
11. Hükümet, banka ve kiliseye ait binalar evsizler için kullanılacak.
12. Devlet okullarında çocuklara ücretsiz kahvaltı ve öğle yemeği verilecek.
13. İşsizlere, evsizlere ve düşük ücretlilere bedava sağlık hizmeti verilecek.
14. Mortgage kredi ödemelerini karşılayamayan yoksul ailelere yüzde 30’u kadar sübvansiyon verilecek.
15. İşsizler için ödenekler arttırılacak.
16. Bankalar millileştirilecek.
17. Stratejik önemdeki eski kamu kuruluşları (demiryolları, havaalanları, posta ve su hizmetleri) yeniden millileştirilecek.
18. Yenilenebilir enerji tercih edilecek ve çevrenin korunması sağlanacak.
19. Güvencesiz işe alımlar ve belirsiz süreli sözleşmeler sınırlanacak.
20. Toplu iş sözleşmeleri yenilenecek.
21.. Kilise ile devletin ayrılmasını sağlayacak anayasal reformlar yapılacak.
22. Avrupa ile yapılan anlaşmalar referanduma götürülecek.
23. Milletvekillerinin ayrıcalıkları kaldırılacak. Yargının hükümet mensuplarını soruşturabilmesinin yolu açılacak.
24. Halk protestoları sırasında polisin maske takması ve ateşli silah kullanması yasaklanacak.
25.. Göçmen toplama merkezlerinde insan haklarını garanti altına alınacak.
26. Göçmen ailelerin bir araya gelmeleri kolaylaştırılacak.
27. Uyuşturucu ticaretiyle mücadele kapsamında uyuşturucu tüketimine konan ceza kaldırılacak. Uyuşturucu rehabilitasyon merkezleri için kaynak artırılacak.
28. Yasa tasarısında olan vicdani ret hakkını düzenlenecek.
29. Kamu sağlık hizmeti için kaynaklar Avrupa seviyesine çıkarılacak (Avrupa seviyesi GSYİH’nin yüzde 6’sı kadar; Yunanistan’da yüzde 3)
30. Milli sağlık hizmetleri için vatandaşların para ödemelerine son verilecek.
31. Özel hastaneler millileştirilecek. Ulusal sağlık sistemi için özel katkı payı kaldırılacak.
32. Yunan askeri birlikler Afganistan ve Balkanlardan çekilecek. Kendi sınırlarımız dışında hiçbir yerde Yunan askeri kalmayacak.
33. İsrail ile askeri işbirliği kaldırılacak. 1967 sınırları içindeki Filistin devletinin kurulması için destek verilecek.
34. Türkiye ile istikrarlı anlaşmalar için müzakere yapılacak.
35. Yunanistan’daki tüm yabancı askeri üsler kapatılacak ve NATO’dan çıkılacak.
Bu hedeflerin ne kadarı başarılabilecek, bunu göreceğiz; ama önemli olan “ne kadarının başarılabileceğinden” çok, bu hedeflerin konması ve onlara ulaşmak için verilen kavgadır… Sonuç “hüsran da olsa, bu deneyimin beyinlere kazıyacağı bir gerçek vardır: Başka bir dünya, başka bir sistem mümkündür…
Demokrasi ve İnsan haklarının bu günkü aşamaya ulaşmasında, her deneyimin; her devrimin ciddi bir katkısı olduğunu kim inkar edebilir ki?… Amerikalı işçilerin kanla boğulan 888 kavgasını düşünün; bir de bugünün çalışma koşullarını… Bir de, o kıvılcım bir ateşi tutuşturmasaydı, ne olacağını…
(Sonuç ne olursa olsun) SYRİZA deneyiminin, dünya ve insanlık adına ciddi bir adım olacağına; bu yüzden de sonuna kadar desteklenmesi gerektiğine inanıyorum…