Kıbrıs’ın üç garantöründen biri konumunda yer alan İngiltere’nin de Kıbrıs’a dair bir plan ortaya koyduğu iddia edildi.
Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kuran iki toplumun “kurucu eşit egemen toplum devletleri” olarak Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’ni de oluşturması öngören formülde, Bakanlar Kurulu’na eş başkanlar başkanlık edecek.
Birleşil Krallık tarafından Kıbrıs için ön görülen çözüm formülünün, Dışişleri Bakanı Dominic Raab'ın adaya ziyaretinde doğrulandığı söyleniyor.
‘Birleşik Krallık Kıbrıs Formülü’nün Kıbrıslı toplum liderlerine de sunulduğu belirtildi, ancak liderlerden bu yönde bir açıklama gelmedi. Crans Montana'dan sonra Antonio Guterres'in raporu doğrultusunda “köprü öneri” olarak da adlandırılan formülün, her iki toplumun hassasiyetlerine göre hazırlandığı değerlendiriliyor.
İngiliz yaklaşımının temel ilkeleri
1
Kıbrıs'ta 1960'ın iki “kurucu eşit ortağı” gibi “Toplum (Topluluk) Devletleri” bugün de vardır ve Federal Kıbrıs Cumhuriyeti de bu iki eşit “Toplum Egemen Devleti”nden oluşacaktır. Kıbrıs Cumhuriyeti “Federal Kıbrıs Cumhuriyeti”ne dönüşürken, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği üyeliği de yeniden başvuru gerektirmeden bu yeni yapıyla devam edecektir.
2
Federal hükümetin dış politika, ekonomi, güvenlik, vatandaşlıklar gibi tanımlanmış yetkileri olacak. Bakanlar Kurulu’na iki eşbaşkan başkanlık yapacak, 6 Kıbrıslı Rum ve 3 Kıbrıslı Türk bakandan oluşacak. Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin “temsili” bir Başkanı da seçilebilecek.
3
Belçika’da Valon ve Flaman toplulukların kendi bakanlarını atadığı federal sistemi örnek alınacak. Ayrıca, Kuzey İrlanda’daki parlamentonun incelenmesi de öneriliyor. Federal Meclis 36 kişilik tek bir yapıdan oluşacak ve 24 Kıbrıslı Rum ile 12 Kıbrıslı Türk temsil edilecek.
4
Her iki topluluk devleti, kendi anlaşmalarını yapma hakkına sahip olacak. İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'nın UEFA Kupalarında veya diğer spor etkinliklerinde kendi takımlarının olması gibi, uluslararası kuruluşlara katılabilecek ve uluslararası spor etkinliklerinde temsil edilebilecek.
5
İki Topluluk devleti, federal hükümetin uluslararası ilişkiler ve Avrupa Birliği kararlarına oybirliği ile katılım sağlayacak. Oybirliği yoksa Belçika'da olduğu gibi, AB içinde uluslararası oylamada çekimser kalacak.
6
Kıbrıs adasındaki yabancı askerler yeni anlaşmayla birlikte ülkeden ayrılacaklar. Kıbrıs’ta sınırlı sayıda Türkiye ve Yunanistan askeri kalacak, 10 yıllık bir geçiş dönemi uygulanacak ve “tek yanlı müdahale” hakkı kalkacak.
7
Toprakta Maraş ve Omorfo’nun iadesiyle Kıbrıs Türk devletinin toprak yüzdesi % 28,2 ile % 29,2 arasında olacak. Mülkiyette ise duygusal bağ tanınarak “iade-tazminat-takas” formülü üzerinden ilerlenecek.