Veteriner Hekimler Birliği Yönetim Kurulu üyesi, Veteriner Hekim Mehmet Demirpençe, LSD hastalığını ve alınması gereken tedbirleri YENİDÜZEN’e anlattı: “Aşılar, 1- 1,5 ay içerisinde uygulanacak”
Ülkedeki 65 bin büyükbaş hayvan için önümüzdeki hafta içerisinde aşı ihalesine çıkılacağını söyleyen Demirpençe, Veteriner Dairesi’nin 30 veteriner hekim ve 110 teknik personel ile aşının 1 veya 1,5 ay içerisinde tüm hayvanlara uygulamayı öngördüğünü açıkladı.
Ayşe GÜLER
Kıbrıs Türk Veteriner Hekimler Birliği Yönetim Kurulu üyesi, Veteriner Hekim Mehmet Demirpençe, Karpaz’dan sonra Nergisli’de görülen LSD hastalığının direk temas veya hasta hayvanların et ile sütünün tüketilmesiyle insanlara bulaşma riskinin bulunmadığını, bu konuda endişe duyulmaması gerektiğini söyledi.
Demirpençe, şu ana kadar LSD ile ilgili alınan tedbirlerin yeterli olduğunu ancak hastalığın sineklerle yayılması nedeniyle bulunduğu yerden 100 ile 150 kilometre uzaklığa bulaşma riski taşıdığını vurguladı.
Ülkedeki 65 bin büyükbaş hayvan için önümüzdeki hafta içerisinde aşı ihalesine çıkılacağını hatırlatan Demirpençe, Veteriner Dairesi’nin 30 veteriner hekim ve 110 teknik personel ile aşının 1 veya 1,5 ay içerisinde tüm hayvanlara uygulamayı öngördüğünü açıkladı.
Demirpençe, aşı uygulamasında hastalığın görüldüğü ve etrafındaki bölgelere öncelik tanınacağını dile getirdi.
Aşı yapılmasının ardından büyükbaş hayvanların 10 gün içerisinde bağışıklık kazandığını, 3 hafta içerisinde de tamamen bağışık hale geldiklerini dile getiren Demirpençe, yapılan aşıların en güçlü bağışıklık döneminin 1 yıl olduğunu ancak 2 yıla kadar hayvanların korunabileceğini aktardı.
-------------------------------------------------
“Havanın soğukluğu, hastalığın yayılmasını önlüyor”
Demirpençe, ülkede ilk kez görülen LSD hastalığının sinekler veya kan emici sinek ile böcekler tarafından yayıldığını söyledi.
Havaların soğuması ile sinek veya kan emici böceklerin aktivasyonun en düşük döneme girdiğini, bu durumun hastalığın yayılımını yavaşlattığını vurgulayan Demirpençe, 2-3 ay içerisinde havaların ısınması ile bu oranın ciddi şekilde artacağını kaydetti.
----------------------------------------------------
“İthal balyalar LSD hastalığında etken”
LSD hastalığının bulaşmasında ithal olarak ülkeye gelen balyaların da bir etken olduğuna değinen Demirpençe, “balya büyük bir kütledir. Bir alan üzerindeki birçok balya ile birlikte sinek ve böcekte karışmış olup, gelebilir” dedi.
Demirpençe, Türkiye’den ülkeye getirilecek balyaların ‘fugimasyon’ işlemine tabi tutulduğunu ve balya üzerindeki böceklerin yok edildiğini kaydederek, “bu hastalık yüzde yüz olarak balyalarda gelip gelmediği veya havadan yayılıp yayılmadığını kesin olarak kanıtlayabilmiş değiliz” şeklinde konuştu.
Öte yandan bu yılın kurak geçtiğini ancak yeterli veriminin sağlandığı dönemlerde balyaların yurt dışına ihraç edilmeden stoklanması gerektiğini ifade eden Demirpençe, yurt dışından getirilecek balyaların ithal edilecek bölgelerinden hayvan hastalıklarıyla ilgili araştırma yapılmasının şart olduğunu da sözlerine ekledi.
----------------------------------------------------
“Süt tankerleri dezenfekte ediliyor”
Öte yandan hastalığa rastlanan ağıllara giren süt tankerlerinin Veteriner Dairesi tarafından dezenfekte edildiğini ifade eden Demirpençe, uygulanan bu yöntemin yeterli olduğunu belirtti.
Demirpençe, tanker veya diğer araçların enfekte edilen bir ağıldan başka bir ağıla gitmesinin hastalığı taşıma anlamında büyük bir risk oluşturmadığını da söyleyerek, “virüsün direk olarak bir hayvandan diğer hayvana veya hayvanların salyalarını akıtması ile bulaşma yaratması çok enderdir. Bu durum risk konusudur ancak çok düşüktür. Burada önemli olan sineklerin aktivasyonudur” dedi.
----------------------------------------------------------
Alınan önlemler…
Alınan önlemlere de değinen Demirpençe, enfekte sürülere karantina uygulaması yapıldığını, bölgedeki diğer çiftliklerdeki hayvan hareketlerinin sınırlandırıldığını kaydetti.
Demirpençe, bu durumun sadece Veteriner Dairesi’nin iznine ve denetimine tabi tutulduğunu söyleyerek, enfekte sürülerde temizlik, dezenfekte ve itlaf işlemlerinin yapıldığını belirtti.
Hastalığa rastlanan bölgelerde çok yoğun bir şekilde sinekle mücadele yapıldığını dile getiren Demirpençe, ağılların düzenli olarak ilaçlandığını aktardı.
Demirpençe ayrıca alınan önlemlerin Avrupa Birliği Hayvan Sağlığı mevzuatına uygun bir şekilde yapıldığını da ifade etti.
“Araştırmalar, raporlar baz alınarak yapılıyor”
Şu ana kadar LSD nedeniyle hasta olan veya belirti görülen herhangi bir insan vakasına rastlanılmadığını açıklayan Demirpençe, araştırmalar yapılırken, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği Sağlık Örgütü raporlarının baz alındığını söyledi.
“Hasta hayvanlara direk temas edilmemeli”
Demirpençe, hasta hayvanlara nasıl müdahale edilmesi gerektiğini anlattı.
Hasta hayvanlara müdahale edecek üretici veya veterinerlerin kişisel hijyen tedbirlerini alması gerektiğini aktaran Demirpençe, hasta bir hayvana yaklaşırken eldiven giyilmesi, direk temasta bulunulmaması, ellerin sabunla yıkanarak dezenfekte edilmesinin şart olduğuna işaret etti.
“İki çeşit aşı uygulaması var”
Demirpençe, hastalıkla ilgili iki çeşit aşı uygulaması olduğunu aktardı. LSD virüsünün kendisinden hazırlanmış aşıların yanı sıra koyun keçi çiçek virüsünden hazırlanan aşıların kullanıldığından bahseden Demirpençe, koyun keçi çiçek virüsünden hazırlanan aşılarının koruyuculukta yeterli olmadığını savundu.
Demirpençe, ülkemizde koyun keçi çiçek virüsünden hazırlanan aşılarının kullanması halinde hastalığın koyun ve çiçeklere bulaşma olasılığının bulunduğunu belirtti.
Bu nedenle veteriner olarak hastalığın önlenmesi için LSD virüsünün kendisinden hazırlanmış aşılarının kullanılmasının önerildiğini ifade eden
Demirpençe, alınacak aşıların söz konusu aşılar olacağını dile getirdi.
“Hastalık, Türkiye’nin yarısından fazlasına yayıldı”
LSD’nin ilk kez 2007 yılında İsrail’de görüldüğünü, sinekler yoluyla Mısır’dan bulaştığının bilimsel olarak ortaya konduğunu belirtti.
Demirpençe, Türkiye’de ilk kez 2013 yılında görülen hastalığın aşı yapılmasına rağmen şu anda ülkenin yarısından fazlasına yayıldığını aktardı.
LSD virüsünün kendisinden hazırlanmış aşıların
“Karpaz’da sağlıklı ve hastalıklı hayvanlar itlaf edilmişti”
Hastalığın ilk görüldüğü yer olan Karpaz bölgesinde uygulanan tedbirlere de değinen Demirpençe, bölgenin büyükbaş popülasyonunun çok az olduğunu, enfeksiyonun görüldüğü 7 çiftlikte sağlıklı ve hastalıklı tüm hayvanların itlaf edilme kararı alındığını hatırlattı.
Demirpençe, bölgede yoğun karantina, ilaçlama tedbirlerinin uygulandığını belirtti.
Ayni hastalığın Nergisli’de görülmesinin üzerine belirlenen yöntemle mücadele edilmesinin mümkün olmadığını söyleyen Demirpençe, hastalığın riskinin devam ettiğini, Karpaz’da alınan önlemlerin yetersiz kalındığını aktardı.
Demirpençe, hastalık riskinin şu anda tüm alanlarda bulunduğunu, bu nedenle hastalıkla mücadele stratejisinin değiştirildiğini ifade etti.