Serap ŞAHİN
Asgari ücretin ilk toplantısı Salı günü gerçekleşti, taraflar düşüncelerini masaya koydu. YENİDÜZEN, ilk toplantıya ilişkin tarafların nabzını tuttu.
YENİDÜZEN’e konuşan işçi temsilcisi, işveren temsilcisi ve Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası Başkanı belirlenecek asgari ücretle ilgili konuştu.
İşçi temsilcisi Ahmet Serdaroğlu, yoksulluk sınırının da dikkate alınması gerektiğini ifade ederek %50’nin altında bir artışı “abesle iştigal” olarak nitelendirdi.
İşveren temsilcisi Metin Arhun ise, işveren kanadının da yoksulluk sınırının dikkate alınmasını istediğini belirtti, öngördüğü rakamı ve olası senaryolarla ilgili rakam paylaştı.
Arhun, “Tahminim asgari ücret 20-22 bin bandında olabilir dedi”
Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) Başkanı Güven Bengihan ise, şu anki asgari ücretin zorunlu gıda giderlerini bile karşılamadığını vurgulayarak, belirlenecek asgari ücretin insanca yaşamak için yeterli olması gerektiğini söyledi.
Hür-iş Federasyonu Genel Başkanı Ahmet Serdaroğlu
“Açlık sınırının bir tık üzerinde asgari ücret doğru bir yaklaşım değildir”
Hür-iş Federasyonu Genel Başkanı Ahmet Serdaroğlu, İstatistik Kurumu’nun acilen yoksulluk sınırını açıklaması gerektiğine vurgulayarak, kendilerinin Ekim ayı sonuna göre 45 bin 160 TL olarak hesapladıklarını söyledi. Yoksulluk sınırında elektrik, su, eğitim, sosyal harcamalar ve benzeri diğer unsurların da bulunduğuna dikkat çeken Serdaroğlu, “Bir ailenin geçinebilmesi için bütün unsurları ekledik. Bu rakam Kasım ayı sonunda değişecek, Aralık ayında daha da değişecek. Her geçen gün daha da ileriye gidecek” dedi. Asgari ücret hesaplanırken sadece açlık sınırını değil, yoksulluk sınırının da dikkate alınması gerektiğinin altını çizen Ahmet Serdaroğlu, “Açlık sınırının bir tık üzerinde asgari ücret doğru bir yaklaşım değildir” dedi.
“% 50’nin altı konuşulması abesle iştigal demektir”
Maliye Bakanlığı’nın Aralık ayı için öngördüğü % 48,5 oranındaki hayat pahalılığına işaret eden Serdaroğlu, “Bunu göz ardı etmemizin mümkün olmadığını söyledik. 48.5’luk rakamı ortaya koyduktan sonra zaten piyasada bu oranın üzerinde şimdiden pahalılık başladı. Zaten bunu itiraf niteliğinde de işveren temsilcisi de açıkladı. İş dünyasının % 50’yi baz alaraktan yaptıkları artışları söyledi. İşveren temsilcisi bunu belirttikten sonra % 50’nin altı konuşulması gerçekten abesle iştigal demektir” şeklinde konuştu.
“İşverenler zam ile önlem alıyor, işçi nasıl önlem alacak?
İşverenlerin işsizliği ve zor durumda olan işletmelerin arkasına sığındığına işaret eden Serdaroğlu, Çalışma Bakanı Sadık Gardiyanoğlu’nun % 48,5 ya da % 25 değil dediğini ama hayat pahalılığının altında olmayacağını söylediğini belirtti. Serdaroğu, öngörülen rakamın şu anda % 48-50’yi işaret ettiğini kaydetti. İşverenlerin maliyetlerine %50 zam yaparak önlem aldıklarını belirten Serdaroğlu, “İşverenler zam ile önlem alıyor, işçi nasıl önlem alacak? O zaman işçinin maaşı da % 50 oranında artması gerekiyor. Bunu hükümet görmezlikten gelemez. Bu basite alınacak bir durum değildir. Piyasayı ciddi anlamda denetlemeleri lazım” dedi.
Serdaroğlu, asgari ücretin 1 Aralık itibariyle yürürlüğe girmesi gerektiğini vurguladı, “15 bin 750 TL’nin artık 1 ay ödenmesi gerekmediği düşüncesindeyiz” dedi.
İşverenler Sendikası Başkan Yardımcısı Metin Arhun
“Tahminim brüt 20-22 bin bandında olur”
“Yaptığımız çalışmada dövizi de göz önünde bulundurduk” ifadelerine yer veren Metin Arhun, “Temmuz ayında belirlenen asgari ücret Brüt 552 Sterlin, net 480 Sterlindi. Aynı maaşa gelecekse ne kadar ediyor diye baktık. Şu an brüt 20 bin 150, net 17 bin 520 yapıyor” dedi. Ekonomik gelişmeler, döviz, hayat pahalılığı, gıda kalıbı ve zorunlu harcamaların dikkate alındığına işaret eden Arhun, “Bunları dikkate alacağız daha sonra birbirimizi anlayacak şekilde en iyi şekilde asgari ücreti belirlemeye çalışacağız. Tahminim Brüt 20-22 bin bandında olur. Bunlar sadece bir öngörü” ifadelerine yer verdi.
İşverenler Sendikası Başkan Yardımcısı Arhun, olası senaryolara göre belirlenebilecek asgari ücret rakamlarından da bahsetti. Buna göre:
- Reel ücrete göre STG kur: 36,5 TL Ocak ayına göre Brüt 600 STG = 21 bin 900 TL, Net: 522 STG =19.050 TL
Temmuz ayına göre Brüt 522 STG = 20 bin 150 TL, Net:17 bin 520 TL
- Ocak’tan kalan hayat pahalılığına göre (%67) :Brüt 22 bin 630 TL =620 Stg, Net: 19 bin 700 TL =540 STG
- Temmuz’dan Ekim’e ( % 23.23) : Brüt 22 bin 308 TL =611 Stg, Net: 19 bin 408 TL =531 Stg
- İddia 1: Temmuz’dan Ekim’e : (% 33) Brüt =24 bin 77 TL =660 Stg, Net: 20 bin 947 TL =574 Stg
- İddia 2: Temmuz’da Ekim’e : ( %48,5) Brüt Reel ücrete göre STG kur: 36,5 TL Ocak ayına göre Brüt 600 STG = 21 bin 900 TL, Net: 522 STG =19.050 TL Olacak
Temmuz ayına göre Brüt 522 STG = 20 bin 150 TL, Net:17 bin 520 TL
- Ocak’tan kalan hayat pahalılığına göre (%67) :Brüt 22 bin 630 TL =620 Stg, Net: 19 bin 700 TL =540 STG
- Temmuz’dan Ekim’e ( % 23.23) : Brüt 22 bin 308 TL =611 Stg, Net: 19 bin 408 TL =531 Stg
- İddia 1: Temmuz’dan Ekim’e : (% 33) Brüt =24 bin 77 TL =660 Stg, Net: 20 bin 947 TL =574 Stg
- İddia 2: Temmuzda Ekim’e : ( %48,5) Brüt= 26 bin 882 TL = 737 Stg, Net: 23 bin 387 TL= 641 Stg
“Biz de yoksulluk sınırına göre hesaplanmasını istiyoruz”
Ocak ayından Ekim ayına kadar olan sürede hayat pahalılığının % 67 olduğuna işaret eden İşverenler Sendikası Başkan Yardımcısı Metin Arhun, Temmuz ayında yapılan artışta bunun % 33’ünün verildiğini belirtti. Belirlenecek asgari ücretin Ocak ayından itibaren yürürlüğe girmesinin doğru olduğunu kaydeden Arhun, çalışan kanadının da bunun farkında olduğunu söyledi. Maliye Bakanı’nın Aralık ayında öngördüğü hayat pahalılığını % 48,5 oranında açıklamasıyla işçi tarafının tetiklendiğine işaret eden Arhun “% 48,5 artış olmayacağının onlar da bilincinde” dedi.
Verilerin yetersiz olmasından kaynaklı henüz bir oranın netleşmediğini belirten Arhun, Kasım ve Aralık ayının hayat pahalılığının henüz belirlenmediğini ve bu verilerin de dikkate alınacağını kaydetti.
Yoksulluk sınırının komisyonun önüne gelmesinde büyük bir fayda olduğunu belirten Arhun, “Biz de yoksulluk sınırına göre hesaplanmasını istiyoruz. İnsanlar sadece gıdasını karşılamıyor. Çocuğu var mesela kırtasiye harcamaları var. Sosyal harcamalar, elektrik, su gibi ödemeler bunların da verilere eklenmesi gerekiyor” dedi. Çalışma Bakanı’nın İstatistik Kurumu’na bununla ilgili çalışma yapmasını istediğini kaydeden Arhun, “Bu çalışma da önümüze gelecek. Komisyon bunları sadece dikkate alır. Bunların hiçbiri belirleyici değildir” şeklinde konuştu.
Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) Başkanı Güven Bengihan
“Asgari ücret zorunlu gıda harcamalarını bile karşılamıyor”
Asgari ücretin net 15 bin 750, Ekim ayında hesaplanan açlık sınırının ise 17 bin 472 TL olduğuna dikkat çeken Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) Başkanı Güven Bengihan, asgari ücretin zorunlu gıda harcamasını bile karşılamadığını vurguladı.
Kullanılan sepet ve ağırlıkların 2015 yılına ait tüketim kalıpları olduğunu belirten Bengihan, “Sepetin güncellenmesi gerekiyor. Bugünkü tüketim alışkanlıklarımızı da yansıtmıyor” dedi. Açlık sınırının tamamen gıda ve alkolsüz içeceklerden oluştuğuna dikkat çeken Bengihan, yoksulluk sınırının ise bunun dışında kalan kira, elektrik, akaryakıt, eğitim, sağlık, sosyal harcamaların olduğunu kaydetti.
“Asgari ücretin insanca yaşanabilir bir ücret olarak belirlenmesi gerekir”
Asgari ücretin insanca yaşanabilir bir ücret olarak belirlenmesi gerektiğini kaydeden Bengihan,
“Yoksulluk sınırı ile ilgili bir rakam ortaya çıktıysa onun baz alınması daha doğru olur. İnsan sosyal bir varlıktır, diğer harcamalarını da karşılaması gerekiyor” dedi.
Hükümetin hayatı ucuzlatma yönünde çalışmalar yapması gerektiğini vurgulayan Bengihan şunları kaydetti:
“Piyasanın pahalı olmasının en büyük nedeni denetimsizliktir. Bir diğer sebebi de Sayın Maliye Bakanı’nın % 48,5 Ocak ayında maaşlara hayat pahalılığı yansıtılacak demesinden sonra piyasadaki bazı fırsatçı ve bencil sermaye kesimleri direk ürünlere artış yaptı. Asgari ücret arttıktan sonra bir daha zam yapacaklar. Denetim yapmayan Ekonomi Bakanlığı’nı göreve çağırıyorum.”
“Küçük esnafı hükümetin desteklemesi gerekiyor”
İşverenlerin, asgari ücretin hayat pahalılığı oranında artmasına yönelik olursa ödeyemeyeceklerini söylediklerine işaret eden Bengihan, “Ödeyemeyecek olan küçük esnaf var evet. Küçük esnafı hükümetin desteklemesi gerekiyor. Büyük sermaye sahipleri eğer ödemesi gereken vergiyi ödeselerdi, devlet de küçük esnafa gerekli katkıyı yapabilecekti. Büyük sermaye hem vergi vermeyecek, hem teşviklerden yararlanacak hem de asgari ücret artacağında felaket tellallığı yapacak” şeklinde konuştu.