Her belediye seçimlerinde halka verilen sözlerden biridir bisiklet yolları. Bu söz verilir çünkü halk güvenli şekilde bisiklet sürmeyi arzular. Ve bu arzu da doğal olarak seçim kitaplarında bol bol işlenir. Fakat nedense seçimlerden sonra birkaç istisna dışında bisiklet ile ilgili sözler “öncelikler” arasından çıkıverir. Bir anda o parlak seçim kitapları unutulur ve gündelik siyaset arasında bu vaatler kaybolur.
Biraz Akdeniz insanı olmamızdan, biraz iklimimizden, biraz da kültürümüzden dolayı biz Kıbrıslı Türkler bisiklet sürmeye yatkınızdır. Tehlikeli yollarımızda, düzensiz trafikte, anlayışsız sürücülere rağmen bisiklet sürmeye inat ederiz.
İnsanımız bu zorluklara rağmen bisiklet kullanmaktan vazgeçmezken, siyaset anlayışımız bisiklet yollarını sadece bir süs çiçeği olarak görmekte diretir. Doğal olarak da bu anlayışta yönetilen devlet, bisiklet yollarını “öncelikleri” arasına koymaz. Hâlbuki bisiklet yolları halka evinden işine gidebilmesi için alternatif bir ulaşım sistemi yaratır.
Boşuna değildir, dünyada pek çok devlet insanının ulaşımını bisiklet ile yapması için teşvik verir ve kolaylık sağlar. Bunun en büyük sebebi ise bisiklet ulaşımının ülke bütçesine faydaları ve ticarete olan katkısıdır. Peki, nedir bu hesaplar? Bisiklet yollarının kent halkına, ekonomisine ve yaşantısına katkıları nelerdir?
BİSİKLET YOLLARI BÖLGENİN EMLAK DEĞERLERİNİ ARTIRIYOR
2006 yılında Minneapolis’de yapılan bir araştırmaya göre bisiklet yolları çevresindeki evlerin emlak değeri her 250 metrede 315 $ artırıyor. Dahası Washington’da yapılan bir emlak araştırması da aynı şekilde bisiklet yollarına yakın konutların %11 oranında değer kazancı elde ettiğini ortaya koyuyor.
BİSİKLETLE İŞE GİDEN İNSANLAR DAHA MUTLU, SAĞLIKLI VE ÜRETKEN OLUYOR
2003 yılında ABD Sağlık Bakanlığının yaptığı bir araştırma, işine bisikletle giden insanların diğer çalışanlara göre %32 daha az sağlık iznine çıktığını ve yıllık sağlık giderlerinin %20 ile %55 arasında azaldığını ortaya koyuyor. Dahası bu çalışanların iş yeri performansının ise %2 ile %52 arası arttığı düşünülüyor.
BİSİKLET YOLLARI MAĞAZALARIN GÖRÜNÜRLÜĞÜNÜ ARTIRIYOR
San Francisco’da yapılan bir diğer araştırmaya göre, Valencia Caddesi'nde yapılan bisiklet yolları bölgedeki ticareti %66 oranında arttırmış. 2008 yılında Avusturalya’da yapılan bir araştırma ise, bölgeye bisiklet yolları yapıldıktan sonra kişi başına düşen araç park yeri ihtiyacının 3’te 1’e indiğini ortaya koyuyor. Trafik sıkışıklığı ise ciddi oranda azalıyor.
BİSİKLET YOLLARI DEVLETE PARA KAZANDIRIYOR
Victoria Ulaşım Enstitüsüne Todd Litman’ın yaptığı araştırmaya göre ise herhangi bir bireyin araba yerine bisikletle ulaşımı tercih etmesi halinde devlet, mil başında 1.7 $ daha az zarar ediyor. Yurt dışından ithal edilmeyen her galon benzin ülke bütçesine artı sağlıyor.
BİSİKLET YOLLARI BENZİN TÜKETİMİNİ VE YOL BAKIM GİDERLERİNİ AZALTIYOR
Texas Enstitüsünde yapılan bir diğer araştırma ise bize trafik sıkışıklıklarının her yıl devlete ciddi maddi kayıplara sebep verdiğini, ülkesel benzin giderini artırdığını ve yol bakım giderleri ile birlikte ciddi bir külfet oluşturduğunu ortaya koyuyor. Özellikle bisiklet yollarının yapılması ve halkın kullanımına açılmasıyla bu giderlerin %30 oranında azaltılabileceği ortaya çıkan en önemli verilerden biri.
BİSİKLET YOLLARI ÜLKESEL SAĞLIK GİDERLERİNİ AZALTIYOR
Sağlık ve Bisiklet yolları ile ilgili yapılan 10 farklı araştırmaya göre bisiklet kullanımı, ortalama bir bireyin yıllık sağlık giderine 1,175 $ oranında tasarruf sağlıyor. Dahası bisiklet yolları yapılan bölgelerde devletin sağlık giderlerinin kişi başına 128 $ miktarında azaldığı gözlemleniyor.
Bisiklet yolları konusunda yapılan pek çok farklı araştırman ortak bir sonuçta hemfikir oluyor: ‘Bisiklet yolları şehirlerde alternatif bir ulaşım sağlıyor ve bunun ekonomik getirisi sayesinde yollar kendini zamanla değişik kalemlerden geri ödüyor.’
Adamızın merkezinde bulunan başkent Lefkoşa’mız da bu fırsattan mahrum değil. Bundan dolayıdır ki, yaklaşık 3 yıl kadar önce bizler bu vizyona inanarak LTB Teknik İşler ve Kentsel Tasarım Komitesi'nde bisiklet yollarını çalışmaya başladık. Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası, Bisiklet Federasyonu ve diğer derneklerin de aktif destek koyduğu iki yıllık çalışma sürecinin sonunda ise Lefkoşa’da atılabilecek ilk adımın projelendirmesini tamamladık.
Vizyon ise belliydi, insanların evinden işine gidebilmesi için trafikten ayrılmış, güvenli bisiklet yolları istiyorduk. Hazırladığımız bisiklet master planında ise ilk olarak Şehit Ecvet Yusuf Caddesi’ni dönüştürmeyi öngördük. Bu sayede hem Lefkoşa Surlariçi’ndeki konutlar ile Sanayi Bölgesini bağlayacak, hem de Taşkınköy/Göçmenköy bölgesindeki Sosyal Konutlar ile merkezi bağlayacaktık.
Bugün bu projenin uygulama çizimlerini tamamlamamızın üzerinden bir yıl geçmiş durumdadır. Fakat bu süre içinde bir sonraki adım olan AB, TC Yardım Heyeti ve UNDP fonlarına başvurmak ve bu kurumlarda lobi yaparak bisiklet vizyonunu hayata geçirmek konusunda geç bile kalınmıştır.
O yüzden bisiklet yollarına ulaşabilmemiz için ilk önce bu vizyona inanmamız, bisikleti “önceliklerimiz” arasına koymamız ve fon bulmak için aktif lobi yapmamız gerekiyor. Çünkü ancak bu sayede çocuklarımızın okula güvenli bir şekilde bisikletle gidebildiği Lefkoşa’ya kavuşabileceğiz.