Ayşe GÜLER
Türk Lirası'ndaki tarihi değer kaybı ve dövizdeki önlemez yükseliş sonrasında ekonomideki son gelişmeler ve alınacak tedbirler için Cumhuriyet Meclisi Olağanüstü toplandı, Başbakan Tufan Erhürman 23 maddelik Tedbirler Paketi'ni açıkladı.
Toplantıda her milletvekili 30’şar dakika konuşabilecek. Toplantıda ilk sözü Başbakan Tufan Erhürman aldı.
Başbakan Tufan Erhürman, Türk Lirası’nın değer kaybı nedeniyle ciddi bir ekonomik darboğazdan geçildiğine dikkat çekerek, hükümetin iki haftadır ciddi çalışmalar yaptığını söyledi.
Erhürman, sıkıntının sadece iktidarın değil tüm partilerin ve halkın ortak sıkıntısı olduğunu belirtti.
Erhürman özetle şöyle konuştu: "Ciddi darboğaz döneminden geçiyoruz. Bu da KKTC ekonomisini ciddi şekilde etkiliyor. Bir yanda Maliye’nin öngörülen gelirlerinde bir düşüşle karşı karşıyayız. 6 aylık dönemde ilave 124 milyon TL, FİF’te 190 milyon öngörülmeyen açık var… Bu yıla yayıldığında 540 milyon TL olarak hesaplanıyor. 1 Şubat’ta 3.75 TL olan Dolar kuru bugün 6.57…"
"Hükümet, sıkıntı bu boyutlara varmadan önce bir çalışma yapmıştı, kamuoyu ile de paylamıştık. Haziran’dan sonra da belli stabiliteye ulaşma beklentisiyle akaryakıta yapılması gerekli olan zamlar iki kez zam bastırılmış, elektrik zammı ertelenmişti. Seçimin ardından, son günlerde döviz kurlarında ciddi seyirle karşı karşıyayız. İki haftadan beridir yoğun çalışıyoruz. Çalışmalar sonucunda ulaşılan karara bağlamadan önce belli sonuçları Meclis ile paylaşmak istedik.
Öngördüklerimiz dışında yeni öneriler varsa, bizimle paylaşılmasını istiyoruz. Bugün yapılacak toplantıda sorunlu olanlar ortaya çıkarsa, ya da yeni öneriler konulursa aynı hassasiyetle değerlendirilecek.
23 maddelik paket geliştirdik.
1.Temizlik ürünlerinde ithalatçılar ve üreticiler ile istişare edilerek, indirimin fiyatlara yansıtılması kaydıyla KDV indirime gidilecek.
2. Restoran ve lokantalardan alınan KDV'de indirime gidilecek.
3. Beyaz eşyada da KDV indirimine gidilecek.
4.Kredi kartı veya banka kartı ile ödemelerde vergi iadesi düzenlenecek.
5.Döviz cinsinden kiralarda stopajın %13’ten %1’e düşürülmesi karşısında döviz kuru sabitlenecek.
6.Elektrikte tüketicinin bazı saatlerde daha ucuz elektrik tüketmesini sağlayacak biçimde çoklu tarifeye geçilecek.
7.İthalatta antrepoya giriş tarihindeki döviz kuru esas alınarak, gümrükleme yapılacak.
8.Vatandaşlara mülk satışında 6 ay süre ile 140 metre karenin altında olan ilk konutta tapu devir harcı %1’e indirilecek. İlk konut satışı dışındaki gayrımenkullerde tapu devir harcı %6’dan %4’e indirilecek.
9.Alkol ve sarma sigara tütünündeki FİF oranı artırılacak. Paket tütünlerde bu uygulama yapılamıyor.
10.Belli metre karenin üzerindeki ve özellikle havuzlu konutlarda 6 aylık süre için bir defaya mahsus Maliye Bakanlığı’na ödenecek bir veriye ilişkin düzenleme yapılacak.
11.Casinolar ve bet ofislerden 6 aylık süre için bir defaya mahsus ilave vergi alınacak.
12.Emekli maaşı alıp, yeni iş yapanların geliri için yeni vergi dilimleri üzerinden hesaplama yapılacak.
13. Yabancılara mülk satışında, arsa ve konut sınırına ilişkin sınırlamalar korunacak. Yalnızca 6 aylık süre ile bir apartman dairesi olan satın alma hakkı üç apartman dairesine çıkarılacak.Yabancılara mülk satışında tapu devir harcı birinci daire için %3'ten %8'e, ikinci daire için %6'dan %9'a, üçüncü daire için de %6'dan %10'a çıkarılacak.
14. Küçük esnafın birikmiş re-sen vergi borcu götürü, (basit) usulle hesaplanarak, bu borçların kapatılması olanağı verilecek.
15. Bilançoların şirketlerin değerlerini gerçeğe uygun şekilde yansıtmasını ve kayıt altında olmayan aktif değerlerin kayıt altına alınmasını sağlamak amacıyla bilanço barışı ile ilgili düzenleme yapılacak.
16. Yükseköğretimdeki öğrencilerden alınacak sağlıkla ilgili kesintiler, Sağlık Fonu’na yatırılacak. Yasa gereği KKTC’de ikamet edecek olanlardan da Sağlık Fonu için ödenek alınacak.
17.Çalışma ve ikamet izni ile gelenlerin öğrenim gören çocukları için asgari ücretin %5 oranında ödenek alınacak.
18.Otellerde yerli üreticiler arasında yapılan alım ve satım garantileri ile ilgili sözleşmeler devlet tarafından teşviklendirilecek.
19. Esnafın birikmiş sigorta borçları dondurularak, güncel ödemelerin yapılabilmesi sağlanacak; güncel ödemelerini belirlenecek süre içerisinde düzenli yapanlara, birikmiş borçlarını ödemede kolaylık sağlanacak.
20. Özel sektörde özellikle turizm sektöründe vatandaş istihdamı teşvik edilecek.
21. Liman işçilerinin aldıkları ücretlerde kur sabitlemesi yapılacak.
22. Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi'nin kiraladığı gayrımenkullerde, TL cinsinden geliri olanların kiracıların kira bedellerinde kur sabitlemeye gidilecek.
23. Merkezi İhale Komisyonu tarafından yapılan tüm ihalelerde avans uygulaması yapılacak.