Hüseyin ÖZBARIŞCI
Patatesin kilosu bazı marketlerde 160 TL’yi gördü, tüketici bu fiyatlara isyan etti. Fiyatlara ilişkin YENİDÜZEN’e konuşan patates üreticileri, tüccarın ürünü 60 – 65 TL bandında bir fiyatla üreticiden satın aldığını, normal şartlarda market fiyatının 85 – 90 TL bandında olması gerektiğini ancak bazı marketlerde 160 TL’ye bile satıldığını gördüklerini söyledi.
Marketlerin “haksız kazanç” elde ettiğini savunan patates üreticisi, UBP-DP-YDP Hükümeti’ni göreve davet ederek, “Hükümet, diğer konularda olduğu gibi bu konularda da hiçbir şey yapmıyor. Ne üreticinin yanında duruyor, ne tüketicinin yanında duruyor, ne de piyasayı kontrol ediyor” dedi.
Üretim esnasındaki yüksek maliyetlere de parantez açan patates üreticisi, “Elektrik, ilaç, mazot ve işçilik şu anda 4 ay öncesine göre daha da artmış durumda. Bu maliyetlerle başa çıkamıyoruz. Daha az ekiyoruz, daha az ürün alıyoruz” şeklinde değerlendirme yaptı.
Patates üreticisi ne dedi? Patates üreticisi ne dedi? Patates üreticisi ne dedi?
Kıbrıs Türk Patates Üreticileri Birliği Başkanı Engin Halkseven:
“100 TL’nin üzerinde satış yapan marketler haksız kazanç elde ediyor”
“Marketlerde fiyatlar 100 TL’yi aşmış durumda ve insanlarımız şu anda üreticiyi suçluyor. İnsanlarımız şunu bilmesi lazım ki biz ürünümüzü tüccara 65 TL’den veriyoruz. Tüccarın da karıyla bu 80 TL civarına yükseliyor. Yani patates market reyonuna yaklaşık olarak 100 TL civarında giriyor. Şu anda patatesin kilosu yaklaşık 100 TL’ye gelmesi gerekirken, 100 TL’nin üzerinde satış yapan marketler haksız kazanç elde ediyor. Şu anda piyasada yaşanan patates eksikliği konusunda ise, hatırlanacağı üzere Mayıs ve Haziran aylarında 50 derecelere kadar yükselen günler yaşamıştık. O günlerde ürünün tarlada yanmasından dolayı %30 civarında ürün kaybı yaşanmış, hem üretici, hem de tüccar bundan dolayı büyük zarara uğramıştı. 20 günün içerisinde sonbahar patatesinin tarladan çıkmasıyla birlikte bu sorun da ortadan kalkmış olacak. Yani eksiklik yaşanması geçici bir durum… Üretim esnasında maliyetler çok yüksek. Biz üreticiler olarak maliyetlerin düşürülmesi gerektiğini söylesek de, maliyetler hep daha da yükseliyor. Adeta kürekle verip, kaşıkla almaya çalışıyoruz.”
Mehmet Bicen: “Fahiş fiyatların sorumlusu üreticiler değildir”
“Şu anda sonbahar patatesi henüz tarladan çıkmadı. Normal hasat 1 ay içerisinde başlayacak. İki arkadaşımız piyasada patates olmamasından dolayı erken hasat yaptı ama zarar ettiğini fark edince hasatı hemen durdurmak zorunda kaldı. Patatesin üreticiden çıkış fiyatı 65 TL’dir. Bu ürününün markette 130-140 TL’ye etiket buluyor. Peki, aradaki bu fahiş fiyat farkını kim kontrol edecek? Hükümet, diğer konularda olduğu gibi bu konularda da hiçbir şey yapmıyor. Ne üreticinin yanında duruyorlar, ne tüketicinin yanında duruyorlar, ne de piyasayı kontrol ediyorlar. Üreticiye danışmadan, çıkıp açıklamalar yapılması bizi oldukça üzdü. Ortada bir bilgi kirliliği var ve bu fiyatların sebebi üretici değildir. Gerçek hasat dönemi başlayacağı anda fiyatın da düşeceği öngörüsündeyiz. Biz üreticiler, yüksek maliyetlere rağmen, pes etmemeye, üretmeye çalışıyoruz. Bizim, üretim fazlası olan dönemlerde de Türkiye’den geri dönmesiyle birlikte de zarar ettiğimiz günler oldu. Türkiye’ye giremeyen ürün Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden güneye geçti ve 1 kilo ürün bile geri dönmedi. Bizim esas bunları konuşmamız lazım. Maliyetler düşürülmeden üretim olmaz. Bu işler ithalatın önünü açmakla olmaz. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tarım politikalarını harfiyen uygulamamız lazım. Üretimde kepenk indiren çok sayıda üreticimiz vardır. Bu işler akılla çözülür.”
Recep Tozanlı: “Şu anda ürünün üreticiden çıkış fiyatı 60-65 TL’dir”
“Üretimde girdi maliyetleri çok fazladır. Üretimdeki fiyatlar da dövize endeksli olduğu için Türk Lirası’nın değer kaybetmesiyle birlikte fiyatlar doğal olarak yükseliyor. Eğer hükümet halkını düşünüyorsa bizim maliyetlerimizi aşağıya çekmesi lazım ki bizler de düşük maliyetlerle üretebilelim. Şu anda ürünün üreticiden çıkış fiyatı 60-65 TL’dir. Yani aslında bahsettikleri gibi 130-140 TL’lerde de değildir. Eğer öyleyse, bu sorun üreticilerin sorunu değildir. 1 ay sonra sonbahar patatesinin hasadı başlayacak, bununla birlikte ürün fiyatı düşecek.”
Sami Nurdal: “Girdi maliyetleriyle birlikte fiyat da artıyor
“Şu anda piyasada patates olmamasının sebebi ilkbahar ürününün hem geç çıkması, hem de aşırı sıcaklardan dolayı oluşan ürün kaybıdır. Sonbahar hasadı başladığı dönem bu sorun çözülecek, fiyat da düşecek. Ancak maliyetlerin yüksek olması, üreticiyi zora sokuyor. Eskiden üretici daha çok üretirken, şimdi satabileceği kadar üretiyor yani ayağını yorganına uzatıyor. Sular azalmış durumda. Bunun yanında ilaç fiyatları, mazot fiyatları, elektrik fiyatları ve işçilik fiyatları artmaya devam ediyor. Bu maliyetlerin artık düşmesi lazım... Üretici ucuz maliyetli üretecek ki, halk da ucuz ürüne ulaşabilsin. Bunun için çalışılması gerekiyor.”
Yıldıray Uluşan: “Tüccara 65 TL’den veriyoruz, fiyatların sorumlusu üretici değil”
“Piyasada patates yok ve bunun sebebi geç ekim yapılmasıdır. Aralık ayı içerisinde yeni hasat dönemi başlayacak ve doğal olarak piyasadaki patates kıtlığı ortadan kalkacak. Bizler ürünümüzü 65 TL’den tüccara veriyoruz. Fiyatların bu kadar yüksek olması üreticilerin sorumluluğunda değildir. Üreticiler olarak bizi ilgilendiren tek şey, üretimdeki yüksek maliyetlerdir. Güneş enerjisi olmasına rağmen 450 bin TL elektrik faturası ödüyorum ve böyle bir ortamda üretim yapmaya çalışıyorum. Diğer girdi maliyetleri de aynı şekilde. Hükümetin maliyetleri düşürmek için çalışma yapması şart.”