Jale Derviş ve Lakadamya Radyosu-4

Eralp Adanır

Tangolar söz konusu dönemin en önemli müzik türlerindendi. Bugün hâlâ dinlenirliğini koruyan, kendine ait bir dinleyici kitlesi olan Tangolar, benim hayatım içinde de önemli bir yer tutmuştur. Rahmetli babam, sevgili Halam, ailemizin Tango şarkılar okuma geleneğinin bir parçasıydılar.

Jale hanımın radyo programlarında sunduğu Tango repertuarını görünce, beni o geçmiş günlere götürdü. Özellikle “Papatya” şarkısı babamın her zaman aile-dost ortamlarında seslendirdiği bir eserdi.

 

“Hür Söz, 23 Nisan 1950, syf3

Lâkadamya Radyo Stasyonu

Yarın Pazartesi saat 6.15’de, Türkçe proğramımızda Bayan Jale R. Şevket ve okuyucuları tarafından şu tangolar takdim olunacaktır.

1-Cemile

2-Mehtaba Sitem

3-Anneme

4-Sözde Sevgi Boşmuş

5-Mecnun Gibiyim

6-Papatya

7-Damlacıklar

8-Kuruyan Bir Göl Gibi

9-Dinle Beni

10-Ne Kadar Çok Sevmiştim

Bu tango serilerinden bir dinleyici istekleri proğramı açılıyor. Bu proğram, Mayıs ayında olacağından, isteklilerin 30 Nisan’a kadar isteklerini aşağıdaki adrese göndermeleri reca olunur.

15 İdadi Sokağı-Lefkoşa”

 

Evet Jale hanımın programı için bir duyuru niteliğinde olan az önce okuduğumuz haberden de anlaşılacağı gibi, bir “istek” programına başlanılıyordu. Daha öncesi için kesin bir şey söylemek mümkün olmamakla birlikte, radyo yayın tarihimizde bu aşanda ilk kez bir istek programı yapıldığını söylemek isterim.

Yaklaşık bir buçuk aylık bir zaman sonrası Haziran ayına gelindiğinde radyo yayın akışınında bir değişikliğe gidiliyor ve Türkçe yayınların Pazartesi’nden Cuma gününe alındığını görüyoruz.

 

“Hür Söz, 01 Haziran 1950, syf4

Lâkadamya Radyosu

Lâkadamya radyosu bundan böyle Pazartesi yerine her Cuma günü saat 6.15’den 7’ye kadar Türkçe neşriyat yapacaktır. Sayın halkımızın malûmu olmak üzere ilân olunur.”

 

Jale hanım bilindiği gibi Viktorya Kız Lisesi’nde müzik öğretmeni olarak mesleğini icra etmekteydi. Sadece müfredata göre müzik dersleri veren bir eğitimci değildi. Aynı zamanda meraklı ve kabiliyetli öğrencilerine piyano dersleri veriyor ve onların yeteneklerini ise okulun düzenlediği müsamerelerde öne çıkarıyordu. O öğrenciler gün geldi müzik öğretmeni ya da müzik dersleri veren öğretmenler olmuşlardı. Bundan dolayı da Jale Derviş hanımefendi, müzik tarihimizde “öğretmenlerin öğretmeni” olarak anılmıştır.

 

“Hür Söz, 20 Haziran 1950, syf4

Muvaffak Olmuş Bir Konser

Değerli Piyano öğretmeni ve bestekârımız Bayan Jale Ratip Şevket ve talebeleri tarafından her sene tertip edilen piyano konseri bu sene de büyük bir muvaffakiyetle verilmiştir.

Şarkılar kısmında bilhassa Neclâ S. Suphi’nin tertiplediği güfteler (muvaffak olmuş yerli eser) olması bakımından dikkata şayandı.

Neclâ S. Suphi ve Ziynet Sait’in (Düet)i ile biten konserden çıkan herkes memnuniyeti izhar etmekte idi. Bu gibi konserlerin her zaman tekrarlanmasının sayın halkımızın umumi arzusu olduğunu ehemmiyetle söyleyebiliriz.

Çalışkan öğretmenleri Bayan Jale Ratip Şevket ve konsere iştirak eden kızlarımızı tebrik ederiz.”

 

Az sonra okuyacağınız haberde dikkatinizi çekmek istediğim önemli bir nokta var. Jale hanım haberin yayınlandığı tarihe göre radyo konserlerinde genelde iki soliste piyanosuyla eşlik edilen bir formatla çıkmıştı dinleyicinin kaşrısına. Bu kez Jale hanımın idaresinde başka müzisyenler de katılmaya başlıyordu radyo programlarına.

 

“Hür Söz, 23 Temmuz 1950, syf3

PAZAR KONUŞMALARI

Öyle bir giriş ki!.. Sıcaklardan kurtulmak için... Lâkadamya radyosundaki Son Türkçe konser

A.C.G.

.....

Lâkadamya Radyosundan

Geçen gün, Türkçe yayın saatında Lâkadamya askeri radyo istasyonundan Bayan JALE RATİP’in idaresindeki bir heyetin tango konserini dinledik.

Bayan JALE’nin güzel bir teşebbüsü ile girişilen bu faaliyetten 3-5 aydan beri, fasılalı olarak devam etmekte olduğunu görüyoruz. Şimdiye kadar Lâkadamya radyosundaki konserlerini 2 okuyucunun iştiraki, fakat yalnız piyano ile veren bayan JALE’nin, geçen günkü konseri ile bu hususta daha mükemmel bir hazırlığa giriştiğini gördük. Geçen günkü konserde kendisine, Bayan Kâmran Aziz akordiyonla ve Kaya Nazım ile Fikret Özgün de kemanıyla refakat etmişlerdir. Böylelikle daha mükemmel bir konser vermek mümkün olmuştur.

Batıya yönelmiş olan musikimizin KIBRIS Türkleri arasında da ayni heyecan ve sıcaklıkla takviye olunarak yaşatılmakta olduğunun isbatı bakımından bu konserleri hazırlayanları takdirle anmak gerekir.”

 

Görüleceği gibi bir orkestraya doğru gidişat başlamıştı Jale hanımın idaresinde. Ve Hür Söz gazetesinin arşivimde bazı eksikleri olmasıyla birlikte 1951 yılı sonuna kadar gazeteyi taramış bulunarak, Aralık 1951 tarihine kadar müzik tarihimizde “ilk batı müziği grubu” olarak anılan/andığımız “Kâmran Aziz ve Arkadaşları”na rastlamamışımdır. Jale hanımın gazetedeki haberlerinin izini sürerken bana göre önemli bir gerçek ile karşılaşıyoruz bu konuda. Yazıdizimizin sonunda bu önemli konuyı sizlerle paylaşmak istiyorum.

Jale Derviş, Kâmran hanımın da yer aldığı bir oluşumu başlatan kişidir radyo programlarında. Bu oluşum ileride “Kâmran Aziz ve Arkadaşları” ismine bir şekilde dönüşecek olsa da Jale hanımın bu oluşumunun adı 5 Aralık 1951 tarihli gazete haberinde konulmuştu. ”JALE DERVİŞ ve ARKADAŞLARI”...  

 

“Hür Söz, 06 Ekim 1950, syf1

Bugünkü Radyo Konseri

Bugün ö.s. saat 6.15’den 7’ye Lâkadamya Radyosunda Türkçe KONSER.

Bayan Jale Derviş-Piyano

Bay Kaya Nazım-Keman

Bayan Kâmran Aziz-Akordiyon

Bayan Süheyla İleri-Ses

Bay Fikret Özgün-Lârnaka-Ses”

 

“Hür Söz, 05 Aralık 1950, syf:2

Lâkadamya Radyosunda Konser

Lâkadamya Askerî Radyo Stasyonunun bu haftaki Türkçe neşriyatında (8.12.50) ö.s. 6.15’te Bayan Jale Derviş ve Arkadaşları tarafından bir konser verilecektir.”