Karpaz bölgesine ait ve iyi bir gelir potansiyeline sahip Karpaz Kooperatif Tütün fabrikası, kaderine terk edilmiş durumda
Tütün fabrikası 1960 yıllarında kurulmuştu… Fabrika o zamanlarda Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum tütün üreticilerinin ortak kurduğu ve işlettiği bir kooperatif kuruluşuydu. 1974 yıllarına kadar birçok insana ekmek kapısı olmuş bu kuruluş günümüzde işsizliğin en büyük sorun olduğu bu ülkede kaderine terk edilmiş sürekli kullanılmayan bir fabrika halinde bırakılmış. Fabrika birçok işçi çalıştırma kapasitesine sahip olduğu halde, imkânsızlıklar dolayısıyla zar zor çalışmaya devam ediyor.
“ELİMİZDEKİNİN DEĞERİNİ BİLMİYORUZ”
Karpaz Kooperatif Tütün Şirketi Satış Müdürü Ali Yakuş, sürekli açık olan bu fabrikanın ülkemizdeki siyasi ambargolardan dolayı, fabrika ekonomisinin kötü olduğunu belirtti. 1974’e kadar Türk ve Rum ortak işletmesinde olan fabrikanın o dönemlerde 250- 300 civarı işçiyi çalıştırdığını ancak günümüzde sadece 5 daimi çalışanın ve 30 sezonluk işçinin çalıştığını belirten Yakuş, fabrikanın durumunun pek iyi olmadığını söyledi. 2000 yıllarında bölgede ekonomik katkıda bulunabilecek kapasiteye sahip olduğunu da belirten Yakuş, fabrikanın tütün ıslahlarının çoğalmasından dolayı tütün ekiminin de azaltıldığını belirtti. Şu an 347 üretici sayısının olduğunu, fabrikada çalışan işçilerin ise 2-3 hafta çalıştıklarını ve günlük 60 TL’den ödendiklerini belirten Yakuş, fabrikanın sıkıntı içinde olduğunu söyledi. 2004’e kadar az çok bir üretimlerinin olduğunu ve bu gelirin çalışan ailelere iyi gelir kaynağı getirdiğini de anlatan Yakuş sonradan kaybolan bu pazarın ekonomik gelir getirmediğinden yakındı. Hükümetin desteği olmadan ilerleme kaydedilemeyeceğini anlatan Yakuş: “Dış ticaretimiz yok, yıllık 30- 40 ton üretim var ancak sürekli iş yok, fabrikamız döner sermayeyle dönüyor” dedi. Tütünü “şinya” ile tütsüleyip aroma olarak ürettiklerini belirten Yakuş, şinya bitkisinin ülkemizde bulunması ve diğer ülkelerde olmayışının bizim için bir avantaj olduğunu ancak elimizdeki değerleri kullanabilecek yeterli potansiyelimizin bulunmadığını dile getirdi.
ALİ YAKUŞ: “HÜKÜMETTEN DESTEK BEKLİYORUZ”
Hükümetten aldıkları borcu bile ödemekte zorlandıklarını belirten Yakuş, kâr paylarının olmadığını hatta bazen kârın altına da indiklerini üzülerek belirtti. Sıkıntı içerisinde olduklarını yineleyen Yakuş, alternatif ekonomi sağlayacak yollar aradıklarını “gabbar” gibi bitkilerin yetiştirilip turşu amaçlı üretim yapılması düşünüldüğünü ancak yetiştirilmesi düşünülen bu alternatif tarım ürünlerinin, yetiştirilmesinin zor olmasından dolayı başarılı bir netice elde edemediklerini dile getirdi. Yönetim kurulu ve Karpaz tütün üreticileri olarak hükümetten alternatif gelir getirecek ürün konusunda yol göstermelerini isteyen Yakuş, sıkıntılarının aşılabilmesi için hükümetin daha duyarlı olması gerektiğini belirtti.