Proje, Kıbrıs’ın kuzeyi için “ilk” olma özelliğini taşıyor. Oxford Üniversitesi ile Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin işbirliği yaptığı proje, her iki üniversitenin de etik kurulları tarafından onaylandı.
Proje kapsamında Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan 18 – 55 yaş grubundaki 8 bin kadından veri toplanacak. Bu örnekleme ulaşılması için 24 bin kadınla görüşülmesi hedefleniyor
Cenk Mutluyakalı
Kıbrıslı iki genç bilim insanı, Oxford Üniversitesi destekli bir proje ile adanın kuzeyinde kadınların sağlık sorunlarını ve hastalık dağılımlarını, ayrıca hastalıkların görülme sıklıklarının belirleyecek. Hedef, uzun soluklu bu proje ile 2020 yılında Kıbrıs’ın kuzeyine yönelik “Kadın Sağlığı Haritası”nın yayınlanması.
Kıbrıs Kadın Sağlığı Araştırma İnisiyatifi adına çalışmaları yöneten Oxford Üniversitesi Kıdemli Araştırmacısı Dr. Nilüfer Rahmioğlu Ramiz ve DAÜ Biyolojik Bilimler Bölümü öğretim üyesi Yardımcı Doçent Dr Tuğçe Karaderi, bu önemli projenin detaylarını YENİDÜZEN’le paylaştı.
Etik kurullarında onaylandı
Oxford Üniversitesi’nde araştırmalar yapmış her iki isim de bilgi ve deneyimlerini ana yurtlarında toplumsal faydaya dönüştürmek istiyor.
Bu proje Kıbrıs’ın kuzeyi için “ilk” olma özelliğini taşıyor.
Oxford Üniversitesi ile Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin (DAÜ) işbirliği yaptığı proje, her iki üniversitenin etik kurulları tarafından onaylandı. Sağlık Bakanlığı da projenin yürütülmesine onay verdi.
Oxford Üniversitesi projeye lojistik destek yanı sıra altyapı ve insan kaynağı da sağlayacak. Ayrıca, toplanacak verilerin güvenli bir server içerisinde depolanması için de sorumluluk üstlenecek.
DAÜ’nün yanı sıra British Cyprus IVF Hospital da projeye destek sağlıyor.
Avrupa Birliği ya da Türkiye Cumhuriyeti fonları kullanılmadan yürütülen projenin tüm finansmanı farklı sponsor ve gönüllüler tarafından üstlenildi.
Projenin 2 senede tamamlanması hedefleniyor.
Projeye pek çok araştırmacı da destek veriyor, aktif çalışma yürütüyor.
18 – 55 yaş grubu
Proje kapsamında Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan 18 – 55 yaş grubundaki 8 bin kadından veri toplanacak. Bu örnekleme ulaşılması için 24 bin kadınla görüşülmesi hedefleniyor. 2018’de veri toplanacak, 2019’da analizi yapılacak ve 2020’de de “harita” açıklanacak. Böylece, ilk kez adanın kuzeyinde kadın hastalıklarına dair bilimsel bir harita ve istatistiki veriye sahip olunacak.
Proje, koruyucu hekimlikten çevresel faktörlere sağlık alanındaki pek çok soru işaretine net yanıtlar çıkaracak, yeni sorular ve yanıtlar için farklı araştırmalara da yön verecek.
Hedefler
Projenin hedefi şöyle özetleniyor:
“Bölgesel kadın sağlık ve hastalık dağılımlarının ve görülme sıklıklarının belirlenmesi, kadın hastalıklarının belirtilerinin ve tedavilerinin ekonomik yükünün hesaplanması, Akdeniz yaşam tarzının kadın sağlığı üzerindeki etkisinin incelenmesi, Doğu Akdeniz toplumlarına özgü genetik faktörlerin kadın sağlığı üzerindeki etkilerinin araştırılması.”
“Tarih izleri genetik kodlara yansıyor”
“Hastalıkların çevresel ya da genetik sebepleri toplumlara özgün olabiliyor” diyen iki araştırmacı, tarihin izlerinin genetik kodlara yansıdığına da dikkat çekiyor.
Güneyde bir süre önce yapılan araştırmaların, adanın bütününde genetik benzerlikleri ortaya çıkardığını belirten Ramiz ve Karaderi, “Bu proje sadece kuzeye yönelik olsa da, Kıbrıs’ın bütüne dair de ipuçları verecektir” diyor.
Bedesten’deki sergiyle tanıtılıyor
“Kadınlarla ilgili sosyal ya da siyasi içerikli derneğimiz çoktur ama bilimsel temelli derneğimiz çok fazla değil” diyen Dr. Nilüfer Rahmiğlu Ramiz, proje amacıyla yola çıktıklarını ancak daha sonra dernekleştiklerini belirtiyor.
Ramiz, aynı zamanda Kıbrıs Kadın Sağlığı Araştırma Derneği Başkanlığı görevini de üstleniyor.
Projenin tanıtılması amacıyla, Lefkoşa Bedesten’de “Işık, Su ve Kadın” başlıklı bir de sergi düzenlendi.
Kıbrıs Kadın Sağlığı Araştırma İnsiyatifi projesini başlatan ilk etkinlik olarak yer alan sergide, Atila Karaderi’nin objektifinden Kıbrıs manzara fotoğraflarından seçkilerle, Batu Gündal’ın orijinal soyut expressif çalışmaları, fotoğrafların resimsel uygulamaları olarak yer alıyor.
Sergi, Lefkoşa Bedesten’de 27 Kasım’a kadar mesai saatleri içerisinde ziyaret edilebilecek. Sergilenecek eserler Kıbrıs Kadın Sağlığı Araştırma Derneği’ne yapılacak olan bağışlar karşılığında sahiplerini bulacak.