Mağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Mustafa Kalfaoğlu, Mağusa Devlet Hastanesi ile Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin oluşturduğu Moleküler Genetik Araştırma Laboratuvarı’nda (MDH-DAÜ MGAL) gerçekleştirilen testlerin, uluslararası dıştan kalite kontrolü güvencesi altında olduğunu vurguladı.
Kalfaoğlu, MDH-DAÜ MGAL’da kullanılan uluslararası kabul edilirlik açısından temel standart olan CE ve IVD belgelerine sahip COVID-19 tanı kitlerinin, laboratuvar yöneticilerinin bilimsel, teknik ve mali sürdürülebilirlik açısından yapmış oldukları çok yönlü karşılaştırmalar sonucunda temin edildiğini belirtti.
Salgını son derece iyi yönetmiş Güney Kore başta olmak üzere pek çok gelişmiş ülke tarafından kullanılan söz konusu kitlerin, kaliteden hiçbir ödün vermeden ama uygun bir fiyatla temin edildiğine işaret eden Kalfaoğlu, kitlerin ayrıca Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve A.B.D. Hastalıkları Kontrol Merkezi (CDC) önerileri doğrultusunda üç viral bölgenin hassas bir şekilde taranmasına olanak veren özellikte olduklarını kaydetti.
“MDH-DAÜ MGAL ‘mükemmel’ sonuç verebilen dört laboratuvardan biri olarak belirlendi”
Kalfaoğlu, ayrıca Nisan 2020 sonunda, aralarında MDH-DAÜ MGAL’la beraber Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekya, Yunanistan, Portekiz ve Birleşik Krallık gibi 5 ülkeden toplamda 11 farklı laboratuvarın katılımıyla ve 10 farklı kör örneğin test edildiği uluslararası dıştan kalite kontrol/kalite güvence programının ilk safhasında (ICOVEQAS Round 1), laboratuvarın düzenleyici organizasyon tarafından “mükemmel” derecede sonuç verebilen dört laboratuvardan biri olarak belirlendiğini kaydetti.
Mağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Kalfaoğlu yazılı açıklama yaparak, MDH-DAÜ MGAL ile ilgili bilgiler verdi ve pandemiyle mücadele konusunda rehavete kapılmadan laboratuvarlardan pozitif test sonuçlarının verilmediği günlerin sonsuza kadar sürmesi yönündeki temennisini ifade etti.
“Sağlık Bakanlığı’ndan gelen talep çerçevesinde…”
MDH-DAÜ MGAL’ın tüm dünyayı saran ve ülkeyi de olumsuz bir şekilde etkileyen COVID-19 pandemisi sırasında KKTC’de mevcut RT PCR-bazlı COVID-19 tarama testlerini yapma kapasitesini artırmak amacıyla Sağlık Bakanlığı’ndan gelen talep çerçevesinde ve bu kurumun bünyesinde, Doğu Akdeniz Üniversitesi ve Cumhurbaşkanlığı’ndan görevlendirilen bilim insanları tarafından kurularak hizmete açıldığını hatırlattı.
Söz konusu laboratuvarda yapılan çalışmalar için kullanılan tüm temel teçhizatın ilk başta KKTC’de bulunan diğer laboratuvarlardan ulvi bir amaçla geçici bir süreliğine ödünç alınmak suretiyle toparlandığını ifade eden Kalfaoğlu, bu anlamda, bu kritik süreçte kamuya herhangi bir ek külfet getirmemekle kalınmayarak, aynı zamanda halk ve kurumlar arasında da en zor zamanlarda bile ortaya çıkan toplumsal dayanışmaya da güzel bir örnek gösterildiği vurguladı.
“WHO ve CDC kriterleri gözetilerek, gereklilikler sağlandıktan sonra çalışmalara başlandı”
Yapılan hızlı düzenlemelerle süratle kurulan laboratuvarın Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve A.B.D. Hastalıkları Kontrol Merkezi (CDC) kriterleri gözetilerek, gereklilikler sağlandıktan sonra çalışmalarına başladığını kaydeden Kalfaoğlu, “MDH-DAÜ MGAL’da RT PCR testleri için kullanılan temel cihazların A.B.D. menşeli Thermo Sciences / Applied Biosciences marka olup İngilizce ‘state-of-the-art’ diye tabir edilen, yani türünün en iyi ve en son teknoloji örneklerindendir” dedi.
RT-PCR öncesi işlemlerin tümünün kriterler doğrultusunda biyogüvenlik kabinleri içerisinde gerçekleştirildiğini belirten Kalfaoğlu, Nisan başında sadece iki hafta içerisinde hızla kurulan ve aktif hale getirilen laboratuvarda Sağlık Bakanlığı ve Mağusa Devlet Hastanesi Başhekimliğinin eldeki tüm imkanlarını seferber etmesiyle KKTC’ye tam teşekküllü bir moleküler genetik laboratuvarı kazandırıldığını ifade etti.
“Kitler kaliteden hiçbir ödün vermeden ama uygun bir fiyatla temin edildi”
“Bu desteklerle laboratuvarın öz kaynaklarının oluşturulması için çalışmalar devam etmektedir. MDH-DAÜ MGAL’da kullanılan Güney Kore menşeli ve uluslararası kabul edilirlik açısından temel standart olan CE ve IVD belgelerine sahip COVID-19 tanı kitleri ise, laboratuvar yöneticilerinin bilimsel, teknik ve mali sürdürülebilirlik açısından yapmış oldukları çok yönlü karşılaştırmalar sonucunda yine işadamlarımız tarafından satın alınmak suretiyle temin edilmişlerdir” diyen Kalfaoğlu, salgını son derece iyi yönetmiş Güney Kore başta olmak üzere pek çok gelişmiş ülke tarafından kullanılan söz konusu kitlerin kaliteden hiçbir ödün vermeden ama uygun bir fiyatla temin edildiğini, ayrıca WHO ve CDC önerileri doğrultusunda üç viral bölgenin hassas bir şekilde taranmasına olanak veren özellikte olduklarını anlattı.
Kalfaoğlu yazılı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Zaten MDH-DAÜ MGAL’ın aktif bir şekilde faaliyete geçmesiyle beraber daha ilk haftada rutin testlerde COVID-19 teşhislerinin koyulması ve şu ana kadar 750 kadar örnekte COVID-19 RT PCR testi yapılarak halihazırda sonuç verilmiş olması, böylesi laboratuvarların salgın durumlarında ne kadar gerekli olduğunu göstermektedir.
“Sonuçların güvenilirliği ve tekrar edilebilirliğinin süratle sınanması önemli”
Böylesi bir pandemi ortamında bu tür laboratuvarların verdiği sonuçların güvenilirliği ve tekrar edilebilirliğinin devamlı bir süratle sınanması büyük önem arz etmektedir.
İlk aşamada laboratuvar daha dışarıya sonuç vermeye başlamadan sonucu bilinen ulusal hasta örnekleri ve uluslararası COVID-19 standart örnekleri kullanılarak öncül bir validasyon çalışması yapılmıştı. Daha sonra, laboratuvarda yapılan COVID-19 RT-PCR testlerinin uluslararası dıştan kalite temini güvencesiyle verilmesinin şart olduğu düşünülmüş, global pandemi krizine rağmen daha sağlıklı bir çözüm arayışına gidilmiştir.
KKTC Sağlık Bakanlığı’nın izniyle ve KKTC Cumhurbaşkanlığı altında faaliyet gösteren İki Toplumlu Teknik Komiteler Koordinatörlüğü’nün de yardımlarıyla bu yönde gerekli adımlar atılmıştır. Avrupa bazında gerçekleştirilen ve kısa adı ICOVEQAS olan (International COVID-19 External Quality Assurance Scheme) bir uluslararası dıştan kalite kontrol/kalite güvence sertifikasyon programına katılım içir karar verilerek gerekli bağlantılar yapılmıştır.
Nisan 2020 sonunda, aralarında MDH-DAÜ MGAL’la beraber Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekya, Yunanistan, Portekiz ve Birleşik Krallık gibi 5 ülkeden toplamda 11 farklı laboratuvarın katılımıyla ve 10 farklı kör örneğin test edildiği bu uluslararası dıştan kalite kontrol/ kalite güvence programının ilk safhasında (ICOVEQAS Round 1), laboratuvarımız düzenleyici organizasyon tarafından “mükemmel” derecede sonuç verebilen dört laboratuvardan biri olmuştur”.