Başbakan Erhürman: “’Bu memleketten bir şey olmaz’, ‘Kıbrıslı Türkler bir şey yapamaz’ imajını sileceğiz”.
“Yaşadığımız ekonomik krizden bir takım dersler çıkardık. Bu dersler doğrultusunda turizmde ve bilişimde çeşitli girişimler yaptık. Yapmaya da devam edeceğiz”.
“Bu hükümet döneminde belediyeler reformu ve kamu reformu gerçekleşeceği gibi istatistik kurumu yasası ve enerji dairesi yasası da gerçekleşecek. Bu memlekette on yıllardır biriken sorunların üstüne üstüne gideceğiz”.
“Muhalefet sorunlara öneri yapmak yerine, hükümetin düşeceği senaryolarıyla istikrarı sarsmaya çalışıyor”.
Başbakan Tufan Erhürman, “Başbakanlık Halkla Buluşma Toplantıları” çerçevesinde dün akşam, Lefke Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi’nde Lefkeliler ile bir araya geldi.
Halkla buluşma toplantısına Başbakan Erhürman’ın yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, Sağlık Bakanı Filiz Besim, Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, Turizm ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu ve bazı milletvekilleri ile Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya yaparken, ardından bakanlar 14 aylık görev süreleri içerisinde hayata geçirdikleri icraatlarını ve bundan sonraki süreçte hayata geçirmeyi planladıkları icraatlarını katılımcılarla paylaştılar.
Başbakan Erhürman, katılımcılara ülkenin içerisinde bulunduğu zor şartlarda hayata geçirmeyi başardıkları icraatlar hakkında bilgiler verdi ve soruları yanıtladı.
DAİRELER VE SAĞLIK OCAĞI İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI
Başbakan Tufan Erhürman, Lefke Sağlık Ocağı’nın üst katında Tarım Dairesi ve Vergi Dairesi olarak kullanılacak bölümün tadilatı için Planlama ve İnşaat Dairesi tarafından yapılan keşfin tamamlandığını, tadilat için gereken miktarın belirlendiğini söyledi.
Tadilatın son derece makul bir rakama yapılabileceğinin belirlendiğini ifade eden Başbakan, konuyla ilgili çalışmaların çok hızlı bir şekilde tamamlanma noktasına geldiğini kaydetti.
Lefke Sağlık Ocağı’na fiber optik kablo çekilmesiyle ilgili çalışmaların en geç 26 Nisan tarihinde tamamlanacağını bildiren Erhürman, Lefke Hükümet Konağı’ndaki çökmelerle ilgili keşif raporunun da 24 Nisan tarihinde hazır hale geleceğini belirtti.
HÜKÜMETİN KARŞILAŞTIĞI ZORLUKLAR
Hükümetin 2018 yılı Şubat ayında güvenoyu alarak, KKTC tarihinde ilk kez bütçesiz bir hükümet olarak göreve başladığını anımsatan Başbakan Tufan Erhürman, bir dizi çalışmanın ardından Nisan ayında bütçenin açıldığını bildirdi.
Başbakan Erhürman, Nisan ayı sonu itibarıyla Türkiye ile yıllık protokolü imzalayabildiklerini, Haziran ayında da KKTC’de yerel yönetim seçimleri olması nedeniyle bütçe geçtikten kısa süre sonra seçim yasakları nedeniyle ihale açamaz duruma geldiklerini bildirdi.
Haziran sonunda Türkiye ve KKTC’de seçimlerin tamamlanmasının ardından, Temmuz ayı itibarıyla ciddi bir ekonomik krizin baş gösterdiğini anımsatan Erhürman, TL’nin döviz karşısında çok ciddi oranda değer kaybı nedeniyle 2018 yılı Ağustos ayındaki aylık enflasyon oranının yüzde 8,42’ye, yıllık enflasyon oranının da yüzde 30’a ulaştığını hatırlattı.
Ekonomide rahatlama yaşanmaya başlamışken, sonbaharla birlikte sel felaketleriyle karşı karşıya kalındığını anımsatan Başbakan, 2018 yılında hükümetin kontrolü dışında oluşan hayat pahalığının maaşlara yansıtılmak zorunda olunması nedeniyle de 2019 bütçesinde açık oluştuğunu söyledi.
Başbakan Erhürman, sürecin devamında Türkiye’de yerel seçimlerinin gündeme geldiğini ve bunun da günümüze kadar ulaştığını dile getirdi.
Bu süreç içerisinde ülke olarak dersler çıkarmamız gereken durumlarla karşılaştığımıza vurgu yapan Erhürman, “Biz TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi konusunda herhangi bir enstrümana sahip değiliz. Yani hem para birimlerinde böyle bir dalgalanma yaşanmasın diye yapabileceğimiz bir şey yoktur, hem de böyle bir dalgalanma yaşandığında bundan çok ciddi şekilde etkilenecek ekonomik model içerisindeyiz” dedi.
Erhürman şöyle devam etti:
“Ülke olarak 1 milyar 800 milyon Dolar’ın üzerinde ithalat yaparken, sadece 100 milyon Dolar ihracat yapan bir ülkeyiz. Yani ithalatımızla ihracatımızın arasında 1 milyar 700 milyon Dolar bir açık vardır. Bu da bizi döviz ne zaman alıp başını yukarıya çıksa, özellikle de akaryakıtta bu denli ithalata bağımlı olduğumuz için ciddi bir sallantı içerisine sokuyor.”
TURİZME ARA ELEMAN YETİŞTİRİLMESİ İÇİN ÇALIŞMALAR BAŞLADI
Kendilerinden önceki hükümetler döneminde 1 milyar 700 milyon Dolar dış ticaret açığının, turizm ve yükseköğretimden gelen 1 milyar 700 milyon Dolarlık gelirle kapatıldığı düşüncesiyle hareket edildiğini belirten Başbakan, olması gereken tablonun bu olmadığının tüm kesimler tarafından çok iyi bilindiğini işaret etti.
Turizmdeki gelirlerin istihdam yoluyla KKTC vatandaşlarına aktarılamadığını da ifade eden Erhürman, yapılan çalışmalarda KKTC’nin yüzde 20 genç işsizliği varken, turizmde çalışan KKTC vatandaşı oranının da sadece yüzde 20 olduğunun görüldüğünü dile getirdi.
Başbakan Tufan Erhürman, bu oranların turizm sektörünün KKTC vatandaşı çalıştırmak istemediğinden kaynaklanmadığını, 2018 yılından önceki hükümetler tarafından kurulan sistemin turizm alanına yönelik ara eleman yetiştirmemesinden kaynaklandığını söyledi.
Başbakan Erhürman şöyle devam etti:
“Dikkat edin. Bu 2018 yılının sorunu değildir. Bu sorun yıllardır var olan bir sorundur. Ama yıllardır bu ülkede turizmde ara elaman yetiştirmek konusunda taş taş üstüne koyulmadı. O zaman da turizmden elde edilen geliri yabancı işçiler aracılığıyla başka ülkelere transfer edildi. Oysa KKTC’nin başka ülkelere gelir transfer edecek bir lüksü yoktur. Bu nedenle bu hükümet döneminde Milli Eğitim Bakanlığı ile Turizm ve Çevre Bakanlığı birlikte turizm için daha fazla insanımızı yetiştirme konusunda düğmeye bastık”.
TURİZMDE YERLİ ÜRÜN KULLANIMIYLA İLGİLİ ÇALIŞMA BAŞLATTIK
Turizmde elde edilen 960 milyon Dolar gelirin büyük kısmının ülkede kalması için turizmde yerli ürünlerin tüketilmesi gerektiğine vurgu yapan Başbakan, hükümetleri döneminde turizm sektöründe yerli ürün kullanımını teşvik edecek modelleri hayata geçirmek için turizm sektörünü; tarım ve sanayi sektörüyle bir araya getirdiklerini kaydetti.
Başbakan Erhürman, “Turizmde yerli ürün kullanılmaması yine bu dönemim sorunu değildi. Bu da 2018 yılı sorunu değildi. Bu da turizm sektöründe aslında on yıllardır ele alınması gereken bir meseleydi” diye konuştu.
“KALKANLI’DAKİ TEKNOLOJİ VADİSİ HAYATA GEÇMEK ÜZERE”
2009 yılından bu yana KKTC’nin “Bilişim Adası” haline getirileceğinin dillendirildiğini, turizm ve yükseköğretim alanlarının yanına, bilişim alanın ekleneceğinin söylendiğine vurgu yapan Erhürman, konu ile ilgili 10 yıldır Meclis’in raflarında bekleyen Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Yasası ve Teknoparklar Yasası’nın hükümetleri döneminde Meclis’ten geçtiğinin altını çizdi.
Başbakan, bu yasaların yürürlüğe girmesiyle de Kalkanlı’da ODTÜ’nün Teknoloji Vadisi’nin hayata geçmek üzere olduğunu ifade etti. Bu teknoparkın hayata geçmesiyle bilişim sektörünün ülkeye ekleneceğini belirten Erhürman,“Biz yaşadığımız bu ekonomik krizden bir takım dersler çıkardık. Bu dersler doğrultusunda turizmde ve bilişimde çeşitli girişimleri yaptık. Yapmaya da devam edeceğiz” dedi.
SEL FELAKETLERİ 2018’İN SORUNLARI DEĞİL
Sel felaketlerine de değinen Başbakan Tufan Erhürman, şu şekilde konuştu:
“Sel felaketlerini 2018 yılında yaşadık. Ama sel felaketleri de 2018 yılının sorunu değildi. O sellerde her nerede sorun yaşadıysak, o sorunlar büzlerin ve kutu menfezlerin yetersiz olmalarından kaynaklandı. Çünkü yıllardır memlekette ‘nasılsa çok fazla yağmur yağmaz’ gibi yanlış bir düşünceyle dereler daraltıldı. Yollar altından büzler geçirildi. Kutu menfezler olması gerektiği boyutta değil de, daraltılarak yapıldı. Bir de yıllar içerisinde gerekli temizlik yapılmadığı için büzler ve kutu menfezler tıkandılar. Temizlemek için yıllarca program da yapılmadı. 100 yılın en yağışlı 2’nci yılı olunca da bu sorunların hepsi ortaya çıktı”.
Sel felaketlerinde yaşanan zararların geçmiş yılların birikmişi olan sorunlardan kaynaklandığını ifade eden Başbakan, bu sorunların çözümü için çalışmalara başladıklarını aktardı.
GÜZELYURT’TAN LEFKE’YE KADAR OLAN YOL İLE İLGİLİ TAŞ TAŞ ÜSTÜNE KOYMADILAR
Muhalefet tarafından hükümetin bir tek icraat dahi yapmamakla suçlandığını söyleyen Başbakan Erhürman şöyle devam etti:
“Bizim hükümete gelmemizden önceki yıl olan 2017 yılı, bütçenin artıya geçtiği bir yıldı. 2017 yılı ve öncesinde acaba Güzelyurt- Lefke Anayol’unun Doğancı’ya (Elye) kadar olan kısmı yapılamaz mıydı? Önlerinde engel mi vardı? Biz geldik Güzelyurt’tan Lefke’ye kadar olan yol konusunda taş taş üstüne konmamış bulduk. O sıkıntılı dönemde çok hızlı bir şekilde Güzelyurt’tan Doğancı’ya kadar olan yolu tamamladık. Yolun Doğancı’dan Lefke’ye kadar olan kısmı da kamulaştırma gerektiği için tamamlanamadı. Bu dönemde kamulaştırmayla ilgili hukuki problemde ortadan kaldırıldı. Altını çizerek söylemek istiyorum. Bu işlere başlamadan önce kamulaştırmayla ilgili hukuki problemler ortadan kaldırılmalıdır. Kamulaştırma işleri önce bitirilir, sonra yolun inşasına başlanır. Ancak bu ülkede yıllarca bu işler böyle yapıldı ve yıllarca insanlar perişan edildi. Bu nedenle bu hükümet döneminde yollarla ilgili kamulaştırma problemleri birinci problemimiz oldu. Bunları çözmek için çok uğraştık. Yolu Doğancı’ya kadar getirdik. Lefke’ye kadar da getireceğiz. Ama ‘ İcraatlardan bahsedin’ diyenler ondan önceki yıllar boyunca taş taş üstüne koymadılar”.
DERİNYA VE APLIÇ KAPILARI AÇILDI… EKONOMİYE VE BARIŞA KATKI SAĞLADI
Kendileri göreve gelmeden önce Aplıç ve Derinya Kapılarıyla ilgili yapılması gerekenlerin yapılmadığını söyleyen Başbakan, ülkenin çok zor bir süreçten geçtiği dönemde, hükümetlerinin geçici önlemlerle de olsa her iki sınır kapısını da eş zamanlı olarak açtığına dikkat çekti.
Başbakan Erhürman, Aplıç Kapısı’ndan açıldığı 12 Kasım 2018 tarihinden 17 Nisan 2019 tarihine kadar giriş yapan Rum vatandaşlarının sayısının 5 bin 213, KKTC hariç diğer uyrukluların giriş rakamının ise 4 bin 85 olduğunu söyledi.
Giriş yapan Rum plakalı araçların 2 bin 610, diğer uyrukluların araçlarının ise bin 199 olduğunu belirten Erhürman, bu rakamların yaz aylarının rakamları olmadığını, yaz ayda geçişlerin daha fazla olmasının beklendiğine dikkat çekti.
Aplıç Kapısı’nın açılmasının Lefke yöresine sağladığı ekonomik katkının hangi boyutta olduğunun bu rakamlardan belli olduğunu anlatan Başbakan, Aplıç Kapısı’nın bir barış köprüsü olma yönünde değerinin yanında, bir de ekonomik değeri olduğunu söyledi.
HÜKÜMETİN BAZI İCRAATLARI
Başbakan Tufan Erhürman, hükümetin ekonomik açıdan sıkıntılı bir dönemde birçok icraat yaptığını ifade ederek, herhangi bir nota bakmadan aklına gelen ilk icraatları şu şekilde anlattı:
“Kalkanlı Yaşam Evi’nin hayata geçti. Güzelyurt Hastanesi’nin 2’nci etap ihalesine çıkıldı. Güzelyurt Sağlık Merkezi’nde acil servis kuruldu. Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde Çocuk Yoğun Bakım Servisi kuruldu. Ülkede ilk kez Adli Tıp kuruldu. Yine ilk kez Türkiye’den gelen sudan da yararlanılarak yerel kaynaklardan narenciye bahçelerine 1 TL’nin altında su verildi”.
Yıllardan bu yana yapılmayan yabancı öğrencilerin kayıtlarının hükümetleri döneminde yapılarak 20 milyon TL’nin Sağlık Fonu’na aktarıldığını ifade eden Erhürman, yine hükümetleri döneminde elektrikte çoklu tarifenin hayata geçtiğini dile getirdi.
ERHÜRMAN, ÇOKLU TARİFE İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİ VERDİ
“Herkesin ‘Çoklu tarife iyidir. Ama keşke zam olmasaydı” dediğini ifade eden Başbakan, çoklu tarifeye geçildikten sonra, normal koşullarda elektriğin az tüketildiği saatlerde tüketilen elektriğin 10 megavat civarında artış gösterdiğini açıkladı.
Başbakan Tufan Erhürman, bunun aslında bazı işlerin elektriğin az tüketildiği saatlere kaydırıldığını, dolayısıyla dengenin daha kolay sağlanmaya başladığının görüldüğünü ifade etti.
Daha önceki hükümetlere çoklu tarifenin neden akıllarının ucundan dahi geçmediğini soran Başbakan, elektriğe Türkiye’de zam yapılmasına rağmen, KKTC’de 8 ay zam yapılmadığını söyledi.
8 ayın sonunda 13 kuruşluk zammın mecburi hale geldiğinde, bu zammı çoklu tarifeyle yaparak dar gelirli insanlara daha az yansımasını hedeflediklerini ifade eden Erhürman, 13 kuruşluk zammın 2 kuruşunun akaryakıt fiyatlarındaki değişiklikten, 2 kuruşunun dövizdeki değişimin AKSA’ya ödenen kira bedeline yansımasından, 5 kuruşun Kıb-Tek’in rutin yatırımlarından ve 4 kuruşun da Kıb-Tek çalışanlarına hayat pahalılığının verilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Başbakan, Kıb-Tek çalışanlarına yansıtılan 4 kuruşluk hayat pahalılığının sadece 0,01 kuruşunun son yapılan Toplu İş Sözleşmesi’nden kaynaklandığını bildirdi.
Başbakan Tufan Erhürman elektrikle ilgili açıklamalarına şu şekilde devam etti:
“Konutlar otomatik olarak çoklu tarifeye alındı. Konut sahipleri dilekçe vererek çoklu tarifeden çıkabilirler. İşyerleri çoklu tarife dışındadır. İş yeri sahipleri dilekçe verdiği anda çoklu tarifeye geçebilir. Konutlarda işyerleri de yılda 3 kez çoklu tarifeye girip, çıkabilir. Daha önce elektrik kullanımı ile ilgili dilimler vardı. 85 kuruş kilovat saat başına ücret ödeniyordu. Elektrik kullandıkça fiyatı artan dilimler vardı. Ancak şimdi bu dilimler kaldırıldı. Tekli tarifede kalınırsa ne kadar fazla kullanılırsa kullanılsın 98 kuruş kilovat saat başına ödenecek. Bir başka getirilen yenilik, 300 kilovat saatin altında kalındaysa tasarrufu teşvik için yüzde 15 indirim uygulanacak. Yüzde 15 indirim uygulandığında 13 kuruşluk fark ortadan kalkıyor. Bir başka getirdiğimiz değişiklik ise Sosyal Yardım alan vatandaşlarımız eskiden 250 kilovat saatin üzerine çıktığında kendisine yapılan indirim kalkıyordu. Biz bu 250 kilovat saat sınırını kaldırdık. Sosyal Yardım Alanların kilovat saat başına ödediği ücreti 38 kuruşa indirdik. Bu da sosyal devlet anlayışı yaptığımız bir şeydir. Casino ve gece kulüplerine çok tarifeye geçmeyi de yasakladık. Casino ve gece kulüpleri 98 kuruşluk tekli tarifede kalacaklar”.
Çoklu tarifeyle ilgili ilk ayın sonundaki durumu gördükten sonra rakamları bir kez daha değerlendireceklerini kaydeden Erhürman, Kıb-Tek’in olanakları ve tüketicinin daha ucuza elektrik kullanması ilkesi çerçevesinde değişiklik yapabileceklerini söyledi.
ÜLKEDEKİ ADALETİ SAĞLAMA YÖNÜNDEKİ ÇALIŞMALAR
İcraatlarla birlikte ülkede adaleti sağlama adına hesap sorma sürecinin de başladığına vurgu yapan Başbakan Erhürman, 14 aylık hükümet dönemlerinde CAS Raporu, Kıb-Tek’de fazla mesai ödemeleriyle ilgili rapor, Toplu Taşımacılıkla ilgili rapor ve Kıb-Tek’de seçimin hemen öncesinde 2017 Aralık ile 2018’in ilk haftası içerisinde yasalara aykırı bir şekilde çekilen elektrik hatlarıyla ilgili raporun hazırlandığını açıkladı.
Devlet Kimya Laboratuvarındaki yangının Sağlık Bakanı Filiz Besim’in girişimiyle polisin önüne geldiğini ve tutuklamaların gerçekleştiğini de anımsatan Erhürman, Şeker Sigortayla ilgili raporun bu dönemde hazırlanarak savcılık ile polise ulaştığını aktardı.
“Hukuksuzluklara hesap sorulma süreci bu hükümet dönemi içerisinde nereden nereye geldi çok bellidir” diye konuşan Başbakan, hükümetlerinin istihdamlar konusunda yaptığı uygulamalar ve münhallerle ilgili bilgiler verdi.
Sözleşmeleri personellerin dahi sınav ve münhalle alındığına vurgu yapan Erhürman, Kooperatif Merkez Bankası’nda tarihte ilk kez terfilerin, bağımsız kurum olan Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) tarafından yapıldığına dikkat çekti. Başbakan Tufan Erhürman, ülkede ilk kez Orman Dairesi’nde yangınlarla mücadele için 8 ay çalışacak mevsimlik işçilerin sınav yapma mümkün olamayacağı için kura çekim usulüyle belirlendiğini de kaydetti.
Başbakan Erhürman, “Bunlar kimilerine çok basit geliyor. Ama adaleti sağlamak istiyorsanız, bu memleketin insanlarına fırsat eşitliği tanımak zorundasınız. Biz CTP-HP-TDP-DP iktidardayız diye UBP’lilerin haklarını yemek durumunda olmamalıyız adaleti sağlama iddiamız varsa. Kooperatif Merkez Bankası’nda çalışan UBP’liler de terfi konusunda 4 partinin mensupları kadar fırsat eşitliğine sahip olmalıdır. Bunları birebir gerçekleştirdik. ‘Yapacağız’ diye anlatmıyorum. ‘Yaptık’ diye anlatıyorum”.
“BİRİKEN SORUNLARI ÇÖZECEĞİZ”-
Bu hükümet döneminde Belediyeler Reformu ve Kamu Reformu’nun gerçekleşeceği gibi İstatistik Kurumu Yasası ve Enerji Dairesi Yasası’nın da gerçekleşeceğini aktaran Başbakan, “Bu memlekette on yıllardır birikmiş olan sorunların üstüne üstüne gideceğiz” dedi.
Hükûmetin 14 ayda 6-7 kez akaryakıt zammını baskıladığını, ancak döviz fiyatlarındaki ve petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle geçtiğimiz ay bu zammın baskılanamadığını kaydeden Erhürman, hükûmetin bu zamları vatandaşa yansıtmamak için elinden gelen uğraşı yaptığını, verilerin de bu uğraşı kanıtladığını açıkladı.
“MUHALEFET SENARYOLARLA İSTİKRARI SARSMAYA ÇALIŞIYOR”
Muhalefetin hükümetin bozulacağı yönündeki konuşmalarına da değinen Başbakan, muhalefetin ülke sorunlarına öneri yapmak yerine, sürekli hükûmetin düşeceği senaryolarını yaydığını işaret etti.
Muhalefetin bu söylemleriyle her kesimin ihtiyaç olduğunu belirttiği istikrarı sarsmaya çalıştığına vurgu yapan Başbakan Erhürman, “ Biz bu söylemlerle ilgilenmiyoruz. Biz memleketin sorunlarının ne olduğunu biliyoruz. Bu sorunların giderilmesi için canla başla mücadele ediyoruz” diye konuştu.
Bu hükümetin ortakları kendi ilkeler doğrultusunda çalışmaktaki kararlılıklarını sürdürdükleri sürece devam edeceğini belirten Erhürman şöyle konuştu:
“Hükümet başka sebeplerle düşebilir mi düşemez mi gibi nedenlerle zaman kaybetme gibi niyetimiz asla yoktur. Biz ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. Bunları yapmak için canla başla çalışıyoruz. Biz bu memleketin halkına güveniyoruz. ‘Bu memleketten bir şey olmaz’, ‘Kıbrıslı Türkler bir şey yapamaz’ imajını silmemiz gerektiğini ve sileceğimize inanıyoruz.