Yaz sezonu yaklaşırken geçiş noktalarındaki pandemi kuralları da art arda kaldırıldı, iki yıldır pandemi gölgesinde geçen sezon için bazı sektör temsilcileri umutluyken, bazıları da “bu sezon da umut yok” dedi.
Derya ULUBATLI
Yaz sezonu yaklaşırken geçiş noktalarındaki pandemi kuralları da art arda kaldırıldı, iki yıldır pandemi gölgesinde geçen sezonun bu kez turizm sektörünün yüzünü güldürüp güldüremeyeceği merak konusu oldu.
Ülkenin en önemli gelir kaynaklarından olan turizm pandemi döneminde ciddi darbe aldı, 2020 ve 2021 sezonlarını durgun geçiren sektör temsilcileri pandeminin etkisini yitirdiği 2022 yılına bel bağladı. YENİDÜZEN’ konuşan taraflardan bazıları sezon için umutsuz olduğunu söylerken, bazıları da yaşanan tüm aksaklıklara rağmen dönemin geçtiğimiz iki yıla göre iyi geçeceğine inandığını aktardı.
Sektör temsilcilerinden bazıları umutlu, bazıları umutsuz…
Özellikle son alınan pandemi kararlarıyla kara kapılarında COVID-19 kontrollerinin tamamen kalktığını, hava kapılarında ise çok az denetleme kaldığını dile getiren Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç, yaz için umutlu olduklarını söyledi. Pandemi kararlarının alınması konusunda geç kalındığını savunan Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun ise devletin sadece sağlığı düşündüğünü ve ekonomiyi göz ardı ettiğini dile getirdi. İnsanların tatil planlarını çoktan yaptığına ve Kıbrıs’ın kuzeyindeki ‘dengesiz’ giriş-çıkış kurallarından dolayı burayı tercih etmediğine dikkat çeken Tolun, “Ülke aylar önceden açılmalıydı, şimdi artık hiçbir anlamı yok” dedi. Öte yandan pandeminin etkisinin azalmasıyla hareketliliğin biraz arttığını söyleyen Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, savaş öncesi taleplerin daha yoğun olduğunu ancak savaşın patlak vermesinin ardından düşüş yaşandığını belirtti. Yine de çok umutsuz olmadıklarını anlatan Çağıner, “şu an elimizdeki veriler düşüş olacağını gösteriyor ancak yine de geçtiğimiz yıllara oranla tamamen umutsuz değiliz” şeklinde konuştu.
Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç:
“Savaş ve ekonomik kriz etkileyecek ama yine de umutluyuz…”
“2019’a turist sayısı olarak yaklaşmasak bile, cari açığı kapatma anlamında iyi geçeceğinden umutluyuz. Savaş ve dünya genelindeki ekonomik krizle gelişlerin kötü etkilenmesi muhtemel, ancak biz bunu olumluya çevirmek için elimizden geleni yapıyoruz”
Özellikle son alınan pandemi kararlarıyla kara kapılarında COVID-19 kontrollerinin tamamen kalktığını, hava kapılarında ise çok az denetleme kaldığını dile getiren Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç, yaz için umutlu olduklarını söyledi. Turist sayısı açısından 2019’a yetişilemese bile, 2020 ve 2021 yıllarına göre çok daha iyi bir rakamın tutturulacağına inandığını söyleyen Aktunç, bu konudaki çalışmalarının da sürdüğünü kaydetti. Aktunç şunları söyledi: “2019 turizm açısından iyi bir yıldı. Ona sayı olarak yanaşamasak bile, cari açığı kapatma anlamında iyi geçeceğinden umutluyuz. Tabii ki savaş ve dünya genelindeki ekonomik krizle gelişlerin kötü etkilenmesi muhtemel, ancak biz bunu olumluya çevirmek için elimizden geleni yapıyoruz. Yarın Antalya’da bir fuara katılıyoruz. Alternatif turizm biçimlerimizi çeşitlendirmeye çalışıyoruz. Mayıs ayında da İstanbul’da seminerlere katılacağız. Ülkemizdeki oteller Antalya otelleriyle yarışacak durumdadır. Pandemi bizi ekonomik olarak dara soktuğu ve kaynakların çoğu sağlığa aktarıldığı için çok fazla pazarlama ve tanıtım yapamıyoruz, maliyenin durumundan dolayı turizm fonunu istediğimiz gibi kullanamıyoruz ancak ilerleyen zamanlarda tanıtmada da çok daha yeni teknikler ve yöntemlerle çok daha büyük pazarlara ulaşacağımıza inanıyoruz”.
Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun:
“Geç kalındı, pandemi kuralları daha önce kaldırılmalıydı”
“İnsanlar kurallarımızdaki belirsizlik nedeniyle başka ülkelere kaymaya başladı. Tatil planları çoktan yapıldı. Biz, bu kararların Aralık ayında alınması ve pandemi kurallarının kaldırılması gerektiğini söyledik… Artık geç kalındı”
Covid sonrası kendileri için en kötü durumun Bulaşıcı Hastalıklar Üst Kurulu’nun karar almakta gecikmesi ve alınan kararlarda sadece sağlığın gözetilmesi olduğunu söyleyen Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun, “sağlığın yanında ekonominin de düşünülmesi gerekiyor” dedi. Diğer ülkelerin sağlığın yanında ekonomiyi de nasıl düzelteceğini düşündüğünü ve buna yönelik kararlar aldığını dile getiren Tolun, Kıbrıs’ın kuzeyinde bunun yapılmadığından yakındı. Tolun şunları söyledi: “Devlet olarak çok fakiriz ama buna rağmen hiçbir ekonomik tedbir almadan sadece sağlığı düşünerek kapandık. O yüzden bu durumlara geldik. Bugün eğer devletin parası yoksa, sürekli Türkiye’den para istiyorsa, bunun sebebi pandemi döneminde hiçbir ekonomik önlem alınmamasıdır. Bu ülkenin dış ticaret açığının yüzde 60’ını turizm karşılıyor. Bu geliri bir kenara itemezsiniz. Ülkeye döviz gelmezse, batarız”.
Dünya genelinde alınan kararların adanın kuzeyinde 6 ay sonra alındığını kaydeden Tolun, bu durumun ülke turizmine çok ‘kan kaybettirdiğini’ anlattı. Tur operatörlerinin artık kendilerine güvenmediğini de vurgulayan Tolun, sürekli değişen ‘dengesiz’ kurallar sebebiyle turistlerin buraya gelmeyi tercih etmediğini belirtti. Tolun sözlerini şöyle sürdürdü: “İnsanlar kurallarımızdaki belirsizlik nedeniyle başka ülkelere kaymaya başladı. Tatil planları çoktan yapıldı. Biz bu kararların Aralık ayında alınması ve pandemi kurallarının kaldırılması gerektiğini söyledik. Ülke aylar önceden açılmalıydı. Şimdi açılınca hiçbir anlamı yok çünkü zaten herkes tatil planını yaptı. Savaş da turizmi etkiledi. Bu şartlarda Türkiye’ye Rusya ve Ukrayna’dan turist gitmeyecek, Antalya gibi tatil beldeleri de yerli turisti çekebilmek için fiyat düşürecek. Uçak biletleri de pahalı olunca Türkiye’deki turist buraya gelmek istemeyecek. Düzgün reklam yapamıyoruz, planlama yok, gününde tedbir almak yok… Son gün kuralları kaldırıp kapıları açınca bizim için bir anlamı olmuyor. Bence bu yıl 2019’un yüzde 30’unu bile bulamayabiliriz”.
Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner:
“Savaş biraz umudumuzu kırdı ama yine de umutluyuz”
“Senenin başında pandeminin bitmesini ve rakamların artmasını umut ediyorduk. Bu durum savaşla birlikte biraz umutsuzluğa döndü ancak yine de pandeminin azalması bir gelişme sağlayacak. Tamamen umutsuz olduğumuzu söyleyemeyiz”
Pandeminin etkisinin azalmasıyla hareketliliğin biraz arttığını söyleyen Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, savaş öncesi taleplerin daha yoğun olduğunu ancak savaşın patlak vermesinin ardından düşüş yaşandığını belirtti. Rusya ve Ukrayna’dan gelmesi beklenen turistlerin azalacağını, bunun sonucunda Türkiye’nin de iç turizme yöneleceğini dile getiren Çağıner, “ülke olarak böyle bir rekabette galip çıkmamız çok zor” dedi. Çağıner sözlerini şöyle sürdürdü: “Rusya ve Ukrayna’nın Akdeniz seyahatlerinin kısıtlı olması, bizi kötü duruma götürebilir. Rakip olduğumuz destinasyonlarda oluşacak turist boşluğu fiyat rekabetine sahne olacak ve biz bu durumda ne yazık ki şanssız tarafız. Pandemi nedeniyle fonlar genellikle sağlık harcamalarına aktarıldı. Düzgün reklam ve pazarlama yapamadık, girdi maliyetlerimiz de çok arttı. Bu yüzden avantajsızız. Diğer ülkelere turist akını olursa biz de alabiliriz diye düşünmüştük, göstergeler bu yöndeydi ama işler değişti”.
Uçak bilet fiyatlarının da dövizden dolayı astronomik rakamlara ulaştığına dikkat çeken Çağıner, havayollarının sefer sayılarını henüz artırmadığını ve bunun da Türkiye’den gelmesi beklenen turist sayısını olumsuz etkilediğini söyledi. Senenin başında pandeminin bitmesini ve rakamların artmasını umut ettiklerini yineleyen Çağıner, “bu durum savaşla birlikte biraz umutsuzluğa döndü ancak yine de pandeminin azalması bir gelişme sağlayacak. Tamamen umutsuz olduğumuzu da söyleyemeyiz” ifadelerini kullandı. Bu durumun ilerleyen günlerde değişebileceğine de vurgu yapan Çağıner şunları aktardı: “Rakam beklentisi olarak 2019’dan gerideyiz ama 2021’den ilerideyiz. Şimdilik böyle görünüyor ama önümüzdeki dönemdeki gelişmeler bunu değiştirebilir. Havayolları seferlerini artırırsa, savaş biter ve Doğu Avrupa toparlanırsa bu rakam yükselebilir”.