Hüseyin ÖZBARIŞCI
Ekonomik kriz ve devam eden fiyat artışlarından kırmızı et de nasibini alıyor, et fiyatları da geçtiğimiz yıllara göre cep yakıyor.
‘Mangal keyfi’, ‘etli yemek’ alışkanlığı yaygın olan toplumda et satışının geçtiğimiz yıllara oranlara ciddi şekilde azaldığına işaret eden kasaplar, ‘avuç içi kadar’ kıyma alanlar olduğunu ifade ediyor.
Tüketici ise fiyatlardan dert yanıyor, ‘en son ne zaman aile mangal yaktık hatırlamıyoruz’ diyor.
Yemeklerin artık çoğu zaman ‘etsiz’ piştiğini de belirten tüketici, alım gücünün düştüğüne vurgu yapıyor, ‘hiç bu kadar kötüsünü yaşamadığını’ ifade ediyor.
Vatandaş ne dedi?
Döndü Dede: “Bir yerlerden kısarak et alıyoruz”
“Geçmişte haftada 2-3 kez aldığımız eti, artık haftada 1 kez alabiliyoruz. Etli yemeklerden kaçınır olduk, sebzeye yöneliyoruz ancak sebze de çok pahalı. Ekonomik kriz var ve çok zor durumdayız. Şu anda geleceğimizi de göremiyoruz. Geçen günlerde kasaptan küçük pirzola aldım ve 100 TL ödedim. 1 yıl önce bu bahsettiğim 4 parça küçük pirzolaya 60-70 TL civarında miktar ödüyorduk. Bir şekilde bir yerlerden kısarak et alıyoruz. Dayanacak gücümüz kalmadı.”
Hanife Karataş: “Eti ne zaman yediğimizi unutur vaziyete geldik”
“Eti ne zaman yediğimizi unutur vaziyete geldik. Alıyoruz ama geçen yıla göre çok daha az alabiliyoruz. Ailecek toplanıp da mangal yaktığımız zamanı bile unuttuk artık. İnsanlar 20 TL’lik kıyma alıyor, alınan bu kıyma miktarıyla hiçbir şey yapılmaz. Bir avuç kıymayla gün kurtulmaz ki… Asgari ücrete zam yapılıyor ama ondan sonra her şeye zam geliyor. Bu zamlar artık bir yerde durmalı, dayanamıyoruz.”
Abdullah Bakkal: “Ne kadar kötü olursa olsun, et alınır, etli yemek pişerdi. Şimdi et alamıyoruz”
“Ülkede büyük bir pahalılık var ve herkes kendine göre haklı. Alım gücümüz çok düştü. Daha önce hiç bu kadar kötüsünü yaşamamıştık. Ne kadar kötü olursa olsun, et alınır, etli yemek pişerdi. Şimdi artık et alamıyoruz. Bir ekmeğin bile 7 TL olduğu bir ülkede nasıl geçinebiliriz ki? Üretemiyoruz, üretemediğimiz için de yok oluyoruz. Geleceğimizi de göremiyoruz. Günü bile kurtarmak için zorlanıyoruz. Memleketin durumu içler acısı.”
Hasan Yediyıldız: “Bir yıl önce ayda 5 kilo tüketirken, şimdi ayda 2 kilo et tüketebiliyoruz”
“Her maddi sorunu yaratan yüksek maliyetlerdir. O yüzden hayvancı ucuz fiyata üretmeli ki bu, kasaptaki et fiyatlarına yansısın. Bir yıl önce ayda 5 kilo tüketirken, şimdi ayda 2 kilo et tüketebiliyoruz. Bu da alım gücümüzün ne kadar düştüğünün en büyük göstergesidir. Ben daha kötü günleri göreceğimiz düşüncesindeyim, çünkü hayvancının dayanacak gücü kalmadı. Hayvancı üretimden kopunca başka ülkelerden ne olduğunu bilmediğimiz eti ithal edip yiyeceğiz. Daha önce bu kadar kötü günler yaşamamıştık.”
Kasaplar ne dedi?
Orhan Aslan: “20 TL’lik kıyma satışımız çok”
“Çok ciddi bir ekonomik kriz var ve bir yıl önce yaptığımız satış ile şu anda yaptığımız satış arasında yüzde 60-70’lik bir düşüş var. Şu anda en çok kıyma satıyoruz ve özellikle 20 TL’lik kıyma satışlarımız çok. İnsanlar avuç içi kadar kıyma alıp gidiyor. Eskiye kıyaslayacak olursak, özellikle hafta sonları neredeyse her evde mangal yandığı için et satışımız çoktu. Orta sınıf şu anda mangal yakamadığı için et satışı az…”
Ahmet Kamkam: “Atık et parçası toplayan insanlar var”
“Maliyet fiyatlarının yükselmesi et satışlarını çok etkiledi. İnsanların alım gücü düştüğü için et satışı olmuyor. Son dönemde 10 TL’lik kıyma ve kemik almaya gelen insanlar görüyoruz. Bunun yanında atık et parçası toplayan insanlar da var. 10 TL’lik kıyma bir yumurtanın yarısı değildir. İnsanlar et alamadığı için bizler de satış yapamıyoruz. Çok kötü bir durum, yıllardır kasaplık yapıyorum bu kadar kötü olduğunu hiç görmedim.”
Mehmet Kermeoğlu: “İnsanlar gıdadan kesip, arabasına benzin alıyor”
“Bu kriz biz kasapları çok etkiledi çünkü insanların cebinde para kalmadı. Düşünün ki, bir kasap siftah yapmakta zorlanıyor. İnsanlar gıdadan kesip, arabasına benzin alıyor. Çünkü insanlar az et yiyerek gününü geçirebilir ama işine gitmek için o benzini almak daha elzem... Elektrik faturası daha önce 1000 TL gelirken, artık 6 bin TL geliyor. Satışınız da olmadığı zaman mecburen küçülmeye gidiyorsunuz çünkü yaptığınız iş giderlerinizi karşılayamıyor. Ben yıllardır kasaplık yapıyorum, böyle kötü bir dönem yaşadığımızı hatırlamıyorum.”
Caner Dağaşaner: “Yakında et alabilen insan kalmayacak”
“İnsanlar et alamaz duruma geldi. Bir kilo et 180 TL ve yakında et alabilen insan kalmayacak. Nereden bakarsak bakalım herkes kendine göre haklıdır. Bu yüzden devlet desteği şarttır. Hayvancı daha az maliyete üretecek ki, satışı yapan kasap ucuza satsın, vatandaş da ucuz fiyata et tüketsin. İnsanlarımızda alım gücü düştüğü için ihtiyacı kadar alabiliyor artık. Eskiden 500 TL’ye insanlar çeşit çeşit et alıp giderken, şimdi insanlar 500 TL’yle değil, 50 TL’yle geliyor. İnsanlarımızda alım gücü inanılmaz derecede düştü.”