Yaşayan sel felaketiyle birlikte, Lefkoşa-Girne yolunda Ciklos kavşağında bulundukları araçla uçuruma yuvarlanan dört gencimizden günlerce aranıp da bulunamayan “kayıp” Gaye Soyutok’un bulunmasında Kayıplar Komitesi ekibi kilit rol oynadı.
Kayıplar Komitesi’nin geçtiğimiz Cuma günü (7 Aralık 2018) saat 15.00’ten itibaren Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi tarafından arama çalışmalarına dahil edilmesiyle birlikte arama çalışmaları hızla sonuca ulaştırılabildi ve “kayıp” Gaye Soyutok’un bedeni bulunabildi.
Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü arkeolog Demet Karşılı, kazı ekibinden arkeolog Çınar Altan Karal ve Kayıplar Komitesi dozer operatörü Mehmet Katrancı, bu ekipteydi…
Konuyla ilgili olarak Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü arkeolog Demet Karşılı, sosyal medya paylaşımında şöyle yazdı:
“Gaye bulundu! Artık 'kayıp' değil! Peki Gaye nasıl bulundu? Bilin ki yüzlerce kişinin emeği ve inancını yitirmemesiyle. Başbakanlık'ın yardım çağrısı üzerine, Kayıp Şahıslar Komitesi olarak Cuma saat 15.00 itibariyle saha tecrübesi ve koordinasyon desteğimiz ile sorgusuz yardıma katıldık. Bugün tam da (fotoğrafta) o sağ elin gösterdiği nokta civarında, ilk bulunan ile ikinci bulunanlar arasında, yaklaşık tahmin ettiğimiz derinlikte (en alt seviye 2.50m) kaybımıza ulaştık. Ne yaptığını bilmek(know-how) ve gönülden emek vermek (labour of love) buldurdu Gaye'yi. Herkesin emeğine ve yüreğine sağlık. Dilerim bir daha aynı acıyı yaşamayalım. Yaşamamak için elimizden geleni yapalım. Dört gencimizin mekanları 'cennet' olsun. Geride kalan sevenlerine de sabırlar dilerim…”
Kayıplar Komitesi psikoloğu Ziliha Uluboy ise sosyal medya paylaşımında şöyle yazdı:
“Bugün Kayıp Şahıslar Komitesi’nde çalışıyor olmaktan ve emeğini hiç düşünmeden kayıp kişileri bulmak için her türlü hava şartlarında çalışan çalışma arkadaşlarımla bir kez daha gurur duydum.
Yaşanan felakette kayıp olan ve zorlu şartlarda yapılan araştırmalarda bulunamayan genç kadının bulunmasına katkı koyan Kayıp Şahıslar Komitesi çalışanlarından Demet Karşılı, Çınar Altan Karal ve Mehmet Katrancı’ya ne kadar teşekkür etsek azdır.
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi tarafından komitenin arama çalışmalarına dahil edilmesi ve uzmanlarımızın bilimsel bilgi birikimleri ile katkı koyması takdir edilesidir.
Acılı ailenin günlerdir çaresiz bekleyişine bir son vermek çok önemliydi. Biliyoruz ki bir yakınımızım kayıp olması tarifsiz ızdırap vericidir.
Çok üzgünüz. Elimizden gelen ne varsa yapmaya hazırız.
Yaslı ailelere tekrardan baş sağlığı dilerim.”
DEMET KARŞILI’NIN SÖYLEDİKLERİ…
Konuyla ilgili olarak Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü Demet Karşılı’yla konuştuk… Sorularımızı yanıtlayan Demet Karşılı, şöyle dedi:
*** Bizler Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi tarafından kayıp Gaye Soyutok’un aranması çalışmalarına Kayıp Şahıslar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi olarak dahil olduğumuz andan itibaren arama ve kazı çalışmaları için bir sistem geliştirdik, kazı için makinaların arttırılmasını sağladık ve kayıpları bulmak için kullanılan, hiçbir boşluk bırakılmadan, doğal zemini bulana kadar trençleme (hendek açılması) yapılmasına karar verdik.
*** GKK’dan Yarbay Hüseyin Ulak ilk günden itibaren arama çalışmalarına katılan askeri ekibin başında bulunmaktaydı ve Kayıp Şahıslar Komitesi kazı metodları için yardım talebinde bulunarak doğru kararı veren kişi oldu. Ulak’ın talebi ile Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi bizi aradı, Başbakanlık’tan Sayın Hasan Alicik bizi aradı ve hiç tereddütsüz, 13 yıllık kazı deneyimlerimizle arama ve kazı çalışmalarına katıldık, sistem geliştirdik.
*** GKK’dan Yarbay Hüseyin Ulak arama çalışmalarının genel koordinatörü rolündeydi, onun komutasındaydı aramaya katılanlar. GKK’dan, Sivil Savunma’dan, itfaiyeden, Orman Dairesi’nden, Su Dairesi’nden, Belediyeler Birliği’nden, Girne Belediyesi’nden, Kızılay’dan, polisten, AKUT’tan ekipler vardı.
*** Kazının nasıl yapılacağını Kayıp Şahıslar Komitesi adına Kazı Koordinatörü olarak biz koordine ettik – Cuma saat 15.00’ten sonra kazı çalışmalarına Kayıp Şahıslar Komitesi deneyimimizi getirdik.
Bizi aramalarının nedeni kazı yöntemleri konusunda deneyimsiz olduklarından “Gelip bize destek olun” şeklindeydi… Biz, Kayıp Şahıslar Komitesi kazı metoduyla kazı çalışmalarını koordine ettik.
*** Aradığımız kayıp şahsın dere yatağının daralan kısmında olabileceğini tahmin ettiğimizden dolayı, kazıyı o noktadan başlattık. Aynı anda bölge içerisinde suyu tutan bent üzerinden, su dışarıya, bendin dışına transfer ediliyordu.
Kayıp olan Gaye Soyutok, ilk bulunan Ahmet Kılıç’ın bulunduğu nokta ile aracın arkasında oturduğunu tahmin ettiğimiz birlikte bulunan Tolga Bekçi ile Günay Kandaz’ın yani ikinci bulunanların ortasında bir yerdeydi. Bu ikisinin arasında bir bölgede bulduk. Tüm kayıplar yaklaşık bir kilometrelik bir alan içerisinde bulundu. Aradığımız dördüncü kaybı yani Gaye Soyutok’u dere yataklarında“Kara ağız” tabir edilen çukurlaşmada bulduk.
*** Su, balçık çamur, derinde dallar, ağaçlar vardı… Yaklaşık 2.5 metre derinden çıktı. Ben, dozer operatörümüz Mehmet Katrancı’yla beraber Cuma saat 15.00’ten sonra kazı çalışmalarına destek vermek için katıldık. Paletli iki büyük ekskavatör vardı, bunların sayısının 8’e çıkarılmasını istedik, bu yerine getirildi. Belediyeler Birliği verdi ekskavatörleri ve özel sektörden de üç ekskavatör verildi, Tüfekçi, Perçin Kardeşler ve Yakın Doğu Üniversitesi ekskavatörü de eklendi. Cumartesi saat 10.00’a kadar istediğimiz ekskavatör sayısının arttırılması tamamlandı. Sistemli biçimde çalışmaya başlandı. Sayın Hasan Alicik ve Yarbay Hüseyin Ulak, ne istediysek, hemen sağladılar.
*** Kayıp Gaye Soyutok, tahmin ettiğimiz gibi derenin daralan yerinde bulunduktan sonra ve biz kazı çalışmamızı tamamlayınca, polis olay yerini inceleyip raporladıktan sonra, kaybımız adli tıbba gönderildi.
*** Cuma saat 15.00’ten gece 23.00’e kadar çalıştık. Cumartesi sabah saat 08.00’de yeniden arama ve kazı çalışmalarına başladık ve saat 18.30’da kaybımıza ulaştık. Bu, 13 senenin Kayıp Şahıslar Komitesi bilimsel birikimi, tecrübesi ve emeğidir… Biz son 13 senedir bu deneyimi adamızın kuzeyinde ve güneyinde Kayıp Şahıslar Komitesi tarafından yürütülmekte olan kazılarda edindik… Bu kazı, Kayıp Şahıslar Komitesi kazılarında hiç başımıza gelmiş bir şey değildi – ancak bir “kaybın” bulunması için, ille de aradan 40 yıl geçmiş olması gerekmez diye düşündük… Bu kayıbımıza ulaştığımız zaman duygularımız karmaşıktı… Çok üzgündük, onu bulabilmiş olmanın da huzuruna kavuştuk…
*** Biz, tüm ilgili birimlerle ortak bir çalıştayın yapılmasının yararlı olabileceğine inanıyoruz. Bu konudaki bilgi birikimimizi ve deneyimlerimizi her zaman aktarmaya da hazırız.
*** Bu kaybın bulunabilmesi için yüze yakın kişi hiç durmaksızın çalıştı – biz kazı sistemini kurduk, hep birlikte çalıştık ve bu ekip inancını hiç yitirmeden çalıştı, gerçekten büyük bir takım çalışması sonucu bulundu bu kayıp kız. Takım çalışması olmasaydı, bulunamayacaktı…
*** Bu kaybı arama çalışmaları sırasında, belki yararı olur düşüncesiyle Türkiye’den bir kadavra köpeği getirilmesine karar verilmişti ancak köpek Kıbrıs’ta havaalanına vardığında, biz kaybımızı zaten bulmuştuk…