İhalesiz akaryakıt alımına ilişkin Yüksek İdare Mahkemesi’nin ara emrine karşın, Kıb-tek Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden ihalesiz akaryakıt alımı yaptı. Uzun süredir kamuoyu gündemini meşgul eden ‘kirli ve analiz dışı’ akaryakıt tartışmaları yeniden tırmandı. Uzmanlar endişelerini aktardı, EL-SEN ‘süresiz grev’ uyarısı yaptı.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Arıklı dün gelmesi beklenen yakıtla ilgili YENİDÜZEN’e konuştu: “Şirket yakıtı nereden alıyor bilmiyoruz, bizim muhatabımız Türkiye’dir… Analiz sonuçlarını açıklayacağız”
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman: “Bile bile aynı yöntemle akaryakıt getirme kararı alıyorsunuz… Ne hukuk tanıyorsunuz, ne halk sağlığı!”
KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz: “Akaryakıt gelse bile, boşaltım yapılmayacak, analiz değerleri alınacak, sorun varsa geri gönderilecek”
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Eski Üyesi, Elektrik Mühendisi Yusuf Avcıoğlu: “Hukuk ayaklar altında çiğneniyor”
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Ali Murat Cellatoğlu: “Eski raporları gördük, sıkıntılı bir akaryakıttı. Eğer bunun aynısı ise kabul edilemez. Birebir aynı ise o zaman bu da sıkıntı çıkaracaktır.”
Fehime ALASYA
İhalesiz akaryakıt alımına ilişkin Yüksek İdare Mahkemesi’nin ara emrine karşın, Kıb-tek Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden ihalesiz akaryakıt alımı yaptı. Uzun süredir kamuoyu gündemini meşgul eden ‘kirli ve analiz dışı’ akaryakıt tartışmaları yeniden tırmandı.
Uzmanlar endişelerini aktardı, EL-SEN ‘süresiz grev’ uyarısı yaptı.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Arıklı dün adaya gelmesi beklenen yakıtla ilgili YENİDÜZEN’e konuştu: “Analiz sonuçlarını açıklayacağız” dedi. Alım yapılan şirketin yakıtı nereden aldığını bilmediklerini de belirten Bakan Arıklı, “Bizim muhatabımız Türkiye” dedi.
Yüksek Mahkeme’nin bir önceki ihalesiz alımla ilgili açılan davada ‘ara emri’ne işaret eden CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, KIBTEK’e alınan akaryakıtın kirli olduğunu ve buna rağmen alınarak kullanıldığını davalı KIBTEK'in Genel Müdür Yardımcısı Mahkeme'de söylemesine karşın Hükümetin bile bile aynı yöntemle ülkeye akaryakıt getirme kararı aldığına vurgu yaptı.
EL-SEN ses yükseltti, “Gelecek olan kötü ve tehlikeli yakıtın alınmaması için gerektiği takdirde sendikamız süresiz grev koymaktan da kaçınmayacaktır” dedi.
KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz ise ülkeye akaryakıt gelse bile, boşaltım yapılmayacağını, analiz değerlerinin alınacağını ve sorun varsa geri gönderileceğini savundu.
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Eski Üyesi, Elektrik Mühendisi Yusuf Avcıoğlu, “Hukuk ayaklar altında çiğneniyor” derken, Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Ali Murat Cellatoğlu, normal şartlarda ülkeye getirilen akaryakıtın raporlarının bir günde çıkabileceğini kaydetti.
Tekneciğe büyük zarar…
Ülkeye yaklaşık 10 aydır ihalesiz yakıt alımı yapıldığını, söz konusu yakıtın ise hem insan ve çevre hem de Teknecik Elektrik Santrali’ne büyük zararı olduğunu ifade eden Kıb-Tek Yönetim Kurulu Eski Üyesi, Elektrik Mühendisi Yusuf Avcıoğlu, aynı yöntemle aynı şirketten yakıt alımına devam edildiğini belirtti. Avcıoğlu, “Hukuk ayaklar altında çiğneniyor” dedi.
Avcıoğlu, ülkeye getirilen yakıtla ilgili Kıb-Tek, Bakanlar Kurulu ve MİK aleyhinde, Yüksek İdare Mahkemesi’ne yakıtın çevre ve insan sağlığı üzerine etkileri ve İhale Teknik Şartnamesinde yapılan bu değişiklik gibi konularda dava dosyaladıklarını anlattı.
Avcıoğlu, imzası olan herkesin mutlaka yargılanacağını kaydetti.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı:
“Bakanlar Kurulu kararıyla son alımı yaptık, akaryakıt Türkiye’den gelecek, muhatabımız Türkiye”
Bakanlar Kurulu kararı ile ülkeye son parti akaryakıtın dün geleceğini ifade eden Bakan Arıklı, analiz sonuçlarının da açıklanacağını belirtti.
Bu alımla birlikte doğrudan alımın bitmiş olacağını ifade eden Arıklı, “Artık ihale yöntemiyle akaryakıt gelecek. İhale ayın 20’sinde açılacağı ve yasal süreci izleneceği için kurum sıkışmasın diye bu alıma yöneldik.” dedi.
“Bakanlar Kurulu kararı ile son alımı yaptık”
Yasal prosedürlerin işleyişi olumsuz etkilediğinden dert yanan Arıklı, şöyle devam etti: “Prosedürü neticelense bile uzayabilir, bu nedenle yeniden son alımı yaptık. Riski göze alma şansımız yok. MİK’de işler sonuçlanmıyor, bir aydan önce ihaleler neticelenmiyor. Prosedür ve yasal süreçler bizi çok yoruyor. İhale kanunu herkesin elini kolunu bağlıyor, gerçekten değiştirilmeli.”
“Şirket yakıtı nereden alıyor bilmiyoruz, bizim muhatabımız Türkiye’dir”
Akaryakıtla ilgili gündemi “Analiz sonuçları bu kadar yıldır kamuoyunu hiç bu kadar alakadar etti mi diye de merak ediyorum” diyerek eleştiren Arıklı, bunun bir algı operasyonu olduğunu savundu.
Ülkeye gelecek olan akaryakıtın Türkiye’den TIPC şirketinden geleceğini anlatan Arıklı, “Şirket bunu nereden alıyor bilmiyoruz, bizim muhatabımız Türkiye’dir. Analiz sonuçlarını açıklayacağız, neticelerde sıkıntı varsa cezası var. Derdimiz ihale şeffaf olarak neticelensin.” şeklinde bulundu.
“Zaten bu alımlar olmadan da bize sorunlar aktarılıyordu”
“Teknecikte teknik sorunlar arızları akaryakıta bağlamak gerçekten insafsızlık.” diyen Arıklı, ihalesiz akaryakıt alımından önce de birtakım arızalar bulunduğunu anlattı.
Arıklı, şöyle devam etti: “Zaten bu alımlar olmadan da bize sorunlar aktarılıyordu, her an devre dışı kalabiliyoruz deniliyordu. Bunu muhalefete de izah etmelerini istedim, Meclis’te birçok konuda bilgi verildi, muhalefet de destek verdi. Bürokrasiyi aşamadık, jeneratör servisi yapamadık. Arızların yakıtla alakası yok.”
KIB-TEK Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz:
“Akaryakıt gelse bile, boşaltım yapılmayacak, analiz değerleri alınacak, sorun varsa geri gönderilecek”
Ülkeye Bakanlar Kurulu kararı ile dün itibariyle 12 bin ton akaryakıt geleceğini anlatan Büyükyılmaz, bunların boşaltılmasından önce analiz sonuçlarının bekleneceğini dile getirdi.
Türkiye’den dün yapılacak olan akaryakıt alımında yasal prosedürün takip edileceğini kaydeden Büyükyılmaz, “Akaryakıt gelse bile, boşaltım yapılmayacak, her zamanki gibi analiz değerleri alınacak ve sorun varsa geri gönderilecek.” dedi.
Büyükyılmaz, gündemdeki konularla ilgili şunları ifade etti:
“Bir öğlen yemeği için Teknecik Elektrik Santraline gittim, orada çalışanlarla sohbet ettim. Hiçbir tartışma yaşanmadı. Personelle toplantı yaptım. Bunu talep ettiler. Çalışmaları değerlendirdik, arızların neler olduğunu, ne kadar yakıt kaldığını, nerelerde sıkıntı olduğunu konuştuk. Hiçbir gerginlik olmadı.
Bunlar doğru değil, orada sıkıntı yok. Büyük sıkıntılar olsa elektrik üretmeyiz, ışığımız yanıyorsa teknecikte sorun yok demektir. Termik santrallerin birinin borusu patladı. Bu da akaryakıtla ilgili sıkıntı değil, bunu teknik olan herkes bilir.
Termik santral buhar ile çalışıyor, 1994’te kurulmuş santrallerdir. Eskimiş yıpranmış, 27 yıllık santraldir, mekanik ömrünü tamamladılar, su borusu patladı, bu çok normal.
Enjektörler konusunu dile getiriyorlar, buradaki sıkıntı akaryakıttan olabilir ama sürekli de bu enjektörler değiştiriliyor. Yine bunlar teknik konular, tamamen şuradan kaynaklı demem mümkün değil.”
“İstediğimiz değerlerde akaryakıt bulmak çok zor”
Teknik şartnamedeki değişikliği de sorduğumuz Büyükyılmaz şöyle devam etti: “Ortaya koyan değerler, ana firmanın değerleridir, bu değerler düşürülerek geçmişte aşağıya çekilmiştir. Adrese teslim ihale yasası, istediğimiz değerlerde akaryakıt bulmak çok zor, sürekli yakıtsız kalama korkusuyla karşı karşıyayız. Bu ana firmanın katalog değerlerine uyulması gerekir.” yorumunda bulundu.
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman:
“Bile bile aynı yöntemle akaryakıt getirme kararı alıyorsunuz… Ne hukuk tanıyorsunuz, ne halk sağlığı!”
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, KIBTEK’e alınan akaryakıtın kirli olduğunu ve buna rağmen alınarak kullanıldığını davalı KIBTEK'in Genel Müdür Yardımcısı Mahkeme'de söylemesine karşın Hükümetin bile bile aynı yöntemle ülkeye akaryakıt getirme kararı aldığına işaret etti. Erhürman paylaşımında, “Yalnızca bu bile bu ülkeyi nasıl bir zihniyetle "yönetmeye" kalktığınızı yeterli açıklıkta gösteriyor. Ne hukuk tanıyorsunuz, ne halk sağlığı! Ve bilin ki bunun sorumluluğu "hükumet" olarak hepinize ait! Öyle "üzgünüm" falan diyerek geçiştiremeyeceksiniz!”ifadelerine yer verdi.
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Eski Üyesi, Elektrik Mühendisi Yusuf Avcıoğlu:
“Hukuk ayaklar altında çiğneniyor”
Kıb-Tek Yönetim Kurulu Eski Üyesi, Elektrik Mühendisi Yusuf Avcıoğlu, Kıb-Tek’te yaşanan akaryakıt sürecini YENİDÜZEN’e değerlendirdi.
Avcıoğlu, yaklaşık 10 aydır ihalesiz doğrudan alımlarla, nereden geldiği, kaça alındığı, kaça taşındığı, içeriğinin bilinmediği ve ilgililer tarafından sır gibi saklanan bir yakıtın söz konusu olduğunu belirtti.
Söz konusu yakıtın kirliliği ve kalitesizliğinin de gerek sır gibi saklanan analiz sonuçlarıyla gerekse kurum personelinin mahkemede verdiği ifade ile kayıt altına alındığını kaydeden Avcıoğlu, söz konusu yakıtın hem çevreyi zehirlediğini hem de makinelere zarar verdiğini belirtti.
Bu duruma kayıtsız kalamayıp konuyla ilgili Yüksek İdare Mahkemesi’ne dava dosyaladıklarını ifade eden Avcıoğlu, Teknecik Elektrik Santrali’ndeki teknik sıkıntıların ortaya çıktığını anlattı.
“Neresinden tutsanız elinizde kalan rezil bir durum söz konusu”
Teknik sıkıntılarla ilgili bilgi veren Avcıoğlu, şöyle devam etti:
“Özellikle Dizel makinelerde baş gösteren ciddi arızalar da söz konusu, makinelerde sürekli arızalanan enjektör değişimleri yapılıyor. Makineleri devreye almakta güçlük çekiliyor, yakıt kalorifik değeri düşük olduğu için yanmıyor. Personelden ise yakıt içerisindeki kimyasallardan kaynaklı keskin bir koku olduğuna yönelik şikayetler ve havada bulunan ve klima filtrelerinde yoğunlaşarak klimaların üzerinden aktığı görülen koyu renkli sıvılar söz konusu. Neresinden tutsanız elinizde kalan rezil bir durum söz konusu.”
“Kıb-Tek, Bakanlar Kurulu ve MİK aleyhinde bir dava dosyaladık, yargılanacaklar”
“Ortada kirli ve kalitesiz olduğu hem analiz sonuçları hem de mahkeme huzurunda itiraf edilmiş bir yakıt ve bu yakıtın halk sağlığı, çevre ve makinelere vermiş olduğu zararlar var. Biliyorsunuz kirli ve kalitesiz yakıtın çevre ve insan sağlığı üzerine etkilerinden yola çıkarak Kıb-Tek, Bakanlar Kurulu ve MİK aleyhinde bir dava dosyaladık, bu davada kısa süre içerisinde sonuç almayı planlıyoruz. Bir hükümet değişimiyle birlikte bu kalitesiz ve kirli yakıt alımının altında imzası bulunanlar Kurumu, Santrali ve Devleti zarara uğratmaktan da yargılanacaktır.”
“Yakıt alımına devam ediliyor ve hukuk ayaklar altında çiğneniyor””
Bakan Erhan Arıklı’nın “Bakanlık ihalesiz doğrudan alım için 2016 da iki ülke arasında imzalanan anlaşma doğrultusunda Türkiye’den yakıt alımı için Bakanlar Kuruluna önerge götürüyor” söylemlerini de eleştiren Avcıoğlu, yapılan alımın hiçbir yasal zemini olmadığını savundu.
“Aynı yöntemle aynı şirketten yakıt alımına devam ediliyor ve hukuk ayaklar altında çiğneniyor” diyen Avcıoğlu, şöyle devam etti:
“Mahkemenin gerekçeli ara emri kararının içeriğinden de görülebileceği üzere ne bahsi geçen “TC ile KKTC arasında Enerji Alanında İşbirliği Anlaşması” ne de “TPIC’in TPAO’nun alt kuruluşu olmuş olması” bu şekilde bir doğrudan alıma izin vermemektedir ve Kamu İhale Yasasına aykırıdır. Hal böyle iken aynı yöntemle aynı şirketten yakıt alımına devam ediliyor ve hukuk ayaklar altında çiğneniyor.”
“Eğer doğru ise yaşanacak çok daha büyük ve vahim zararlar söz konusu olacaktır”
Ülkeye Lübnan’dan kalitesiz yakıt getirileceğine dair iddiaları da yanıtlayan Avcıoğlu, “Bunlar dehşet verici çok ciddi iddialar, umarım bu iddialar doğru değildir. Eğer doğru ise yaşanacak çok daha büyük ve vahim zararlar söz konusu olacaktır.” dedi.
Bu konuda var olan sis perdesinin Başbakan, Bakan ve Yönetim Kurulu tarafından kaldırılması gerektiğine değinen Avcıoğlu, “Ne var ki, yakıtın nereden geldiğini, içeriğinin ne olduğunu saklayanların bu konunun aydınlatılması yönünde bir adım atacaklarına zerre inancım yoktur” yorumunda bulundu.
Avcıoğlu, ülkeye yine kalitesiz akaryakıt getirilmesi durumunda imzası bulunan herkesin er yada geç yargı önünde hesap vereceğini dile getirdi.
“Anladığımız o ki şaibelerin boyutu tahminlerimizin de üzerinde”
İhalesiz alımların şaibesini ortadan kaldırmak için gerekli bilgilerin paylaşılmadığını da anlatan Avcıoğlu, şöyle devam etti: “Yakıtın kalitesiz ve kirli olduğuna yönelik bazı analiz sonuçları basına yansıdı, bunlar gerek Bakanlık gerekse Kıb-Tek Yönetimi tarafından yalanlandı. Fakat hemen akabinde ise Kıb-Tek Genel Müdür Yardımcısının mahkemede yakıtın kalitesiz ve kirli olduğuna yönelik vermiş olduğu ifade var. Bizim ise Bilgi Edinme Yasası çerçevesinde talep etmiş olduğumuz, “Yakıtın hangi rafineriden alındığı, Rafineri Opsiyon Belgesi, Analiz sonuçları ve Yakıt Fiyatı, Navlun Fiyatı” bilgi ve belgeler var. Ne var ki, Bilgi Edinme Yasasının tanımış olduğu yasal süre içerisinde bu bilgi ve belgelerin hiçbiri tarafımıza iletilmedi. Bazı şeyleri saklamaya bu kadar ihtiyaç olmasından anladığımız o ki şaibelerin boyutu tahminlerimizin de üzerinde.”
Teknik şartnamedeki değişiklikler davalık
İhale Teknik Şartnamesinde de değişiklik yapıldığını anlatan Avcıoğlu, şartnamede aranan toplam 18 kriterden birinin çıkarıldığını, altı tanesinin ise yakıt kalitesini düşürecek şekilde değiştirildiğini ve limitlerin düşürüldüğünü belirtti. Avcıoğlu, İhale Teknik Şartnamesinde yapılan bu değişiklikleri de Halk Sağlığına ve Çevreye etkileri sebebiyle YİM’e taşıyarak dava dosyaladıkları bilgisini paylaştı.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Ali Murat Cellatoğlu:
“Eski raporları gördük, sıkıntılı bir akaryakıttır. Eğer bunun aynısı ise kabul edilemez. Birebir aynı ise o zaman bu da sıkıntı çıkaracaktır”
Yeni gelen bu akaryakıtın test raporlarının açıklanacağı beklentisi içinde olduklarını anlatan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Ali Murat Cellatoğlu, “Eski raporları gördük, sıkıntılı bir akaryakıttır. Eğer bunun aynısı ise kabul edilemez. Birebir aynı ise o zaman bu da sıkıntı çıkaracaktır.” dedi.
Akaryakıt değerlerinin açıklanacağı duyumunu aldıklarını ifade eden Cellatoğlu, “Göz göre göre bu kadar da tehlikeli bir girişim yeniden yapılmayacaktır diye düşünüyorum ama diğer taraftan da bu güne kadar olmaz dediğimiz her şey başımıza geldi diye de korkuyoruz.” Şeklinde konuştu.
Cellatoğlu, normal şartlarda ülkeye dün gelen akaryakıtın raporlarının bugüne açıklanması gerektiği bilgisini de paylaştı.
Demokratik EL-SEN İnisiyatifi de endişeli…
Demokratik EL-SEN İnisiyatifi, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) tarafından Teknecik Elektrik Santralinde enerji üretiminde kullanılmak üzere Turkish Petroleum International Anonim Şirketi’nden (TPIC) tedarik edilen ve önümüzdeki günlerde Adaya yeni bir nakliyatı beklenen yakıtla (fuel-oil) ilgili basında yer alan son iddiaların gerek santralde görev yapan personelin, gerekse bölgede yaşayan halkın sağlığı ve kamusal güvenliği açısından ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya olunduğu endişesini bir kez daha gündeme getirdiğini bildirdi.
İnisiyatiften yapılan yazılı açıklamada, Adaya, Türkiye’nin Hatay Dörtyol’daki petrol rafinerisi depolarından gelecek olan yakıtın, söz konusu rafineriye, kirli yakıt temini de dahil olmak üzere hakkında pek çok yolsuzluk dosyası bulunduğu iddia edilen Sonatrach adlı Cezayir firması tarafından getirildiği yönündeki iddiaların, endişeleri daha da artırdığı kaydedildi.
Demokratik EL-SEN İnisiyatifi açıklamasında şunlara da yer verildi:
“KKTC Yüksek İdare Mahkemesi’nin 8 Eylül 2021 tarihinde, KKTC ve KIB-TEK aleyhine, hukuka aykırı ve kirli yakıt alımı iddiasıyla özel bir şirket tarafından açılan davada, yakıt temini konusundaki tüm karar ve/veya işlemlerin yürütmesini durdurma kararı almasına rağmen, aynı yöntemlerle yakıt alımına devam edilmeye çalışılması, kabul edilebilir değildir.
Kirli yakıt alımı, sağlık anlamında yarattığı tehlikelere ek olarak, Kurum için de ciddi bir mali külfete dönüşmüştür. Teknecik Elektrik Santrali’ndeki dizel makinelerde son bir hafta içerisinde, 60 adet enjektör değiştirilmek durumunda kalınmıştır. Tanesi 400 Euro olan toplam 60 enjektörün, KIB-TEK’e maliyeti, sadece bir haftalık dönemde tamı tamına 24 bin Euro’dur.
Gerek KIB-TEK yönetimi, gerekse KKTC hükümeti ve Ekonomi ve Enerji Bakanı, başta Teknecik personeli olmak üzere kamu sağlığı ve güvenliği açısından korkunç tehlikelere işaret eden bu yakıtın alımını derhal durdurmalıdır.
KIB-TEK’te örgütlü sendika olan EL-SEN’in başkan ve genel sekreteri de söz konusu yakıtın santraldeki tanklara aktarılmasının önlenmesi konusunda bugüne kadar neden gerekli tedbirleri almadıkları konusunda, kamuoyunu bilgilendirmekle yükümlüdür.”
(TAK)
İhale için teklifler en geç 20 Eylül’e kadar
Teknecik Elektrik Santralleri'nin bir yıllık fuel-oil ihtiyacının karşılanması için Merkezi İhale Komisyonu aracılığıyla, 28 Ağustos’ta 150 bin metrik tonluk ihaleye çıkılmıştı.
Ülkede bir süredir elektrik üretiminde eksikliği yaşanan yakıtın sağlanması için, yeniden ihaleye çıkıldığı açıklanmıştı.
İhale için tekliflerin en geç 20 Eylül 2021 Pazartesi’ne kadar yapılabileceği belirtilmişti.
Hatırlanacağı üzere; daha önceki ihale süreçleri iptal edilmiş, Elektrik Kurumu’nda sıkıntı yaşanmıştı.