Üzerinde çalışılması gereken dosya: Elektrikte özerk yönetim nasıl olacak?
-----------
Elektrikle ilgili genel bir “memnuniyetsizlik” var.
Kıbrıs gibi elektrik de “sorun” sözcüğü ile anılıyor.
Bir düşünürsek hayatımızda sorun olarak anılan daha pek çok başlık bulabiliriz.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Sendikası (El-Sen)’in yaptırdığı kamuoyu araştırması hafta içi bizlerle paylaşıldı.
Gördük ki tam bir uzlaşı var.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’ndan şikayetçi toplum…
Her dört kişiden üçü “iyi yönetilmiyor” diyor.
Metron Araştırma’nın paylaştığı “Kamuoyunun Enerji Politikalarına İlişkin Görüşleri ve KIB-TEK Algısı” raporu aslında bildiğimiz bir gerçeği kayıt altına aldı.
Böyle gitmez!
***
Enerji politikası elbette hükümetlerin işidir.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu da siyasi atamalarla yönetiliyor zaten…
İşin aslı yönetilmiyor, sürükleniyor.
Hükümet yönetse de kurum bir bütündür.
Sendika ve çalışanlar da kurumun paydaşıdır ve sorunun kaynağını yalnızca “siyaset”in boynuna asmak kolaycılık olur.
“Hükümet” zaten yönetim aklından, iradesinden, kapasitesinden yoksun…
Metron’un kamuoyu araştırmasına göre her 10 kişiden 1’i bile hükümetin enerji politikasında başarılı olduğunu düşünmüyor.
Kıb-Tek yönetimine 3 senede 5 farklı başkan atayan bir siyasi yapıdan söz ediyoruz!
Sayıştay raporuna yansıyan yakıt alımından kaynaklı zarar 6.7 milyon dolar.
Her faturada bu zararı da siz, biz, hepimiz ödüyoruz.
Her 10 kişiden 9’u hükümetin enerji politikasını beğenmiyor ya!
Asıl merak ettiğim her 10 kişiden 1’i kim acaba?
***
İhalesiz yakıt alımlarında yaşanan yolsuzluk ve istihdamlarda ortaya çıkan yandaşlıklar biliniyor zaten… AKSA’ya ihalesiz peşkeşi günlerce konuştuk.
“Alt Yönetim” tavrı en fazla da enerji siyasetinde ortaya çıkıyor.
Tek bir çözüm konuşuyorlar: Türkiye’den elektrik gelecek!
Yıllardır aynı masal…
Türkiye’den birileri kabloyu döşeyecek, elektriği verecek, buradakiler de besmele ile “kurdele” kesecek!
Türkiye’den elektrik gelmiyor ama yandaş “şirket” geliyor ve bu ülkenin kesesinden zenginleşiyor.
***
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’na yönelik “çıkış yolu” soruldu topluma…
“Özerkleştirme % 42,
Özelleştirme % 22,
Mevcut durum % 23” gibi bir sonuç ortaya çıktı.
İşte burada “özerkleştirme”nin ne anlama geldiğini çok daha detaylı çalışmak gerekiyor.
Toplumsal bir değerden söz ediyoruz çünkü…
Tek kurum sanırım, ayrımsız herkesin doğrudan bağlı ve bağımlı olduğu, ödeme yaptığı, başka hiçbir alternatif olmadan hizmet satın aldığı…
En büyük bütçe de orada!
İlginçtir, araştırmada Kıb-Tek'in toplumdaki "kötü" imajı yüzde 73'ken, AKSA'nın yüzde 45…
Bir başka anlamda kendi değeri Kıb-Tek'e göre AKSA'yı çok daha az sorumlu görüyor toplum!
Böylesi bir ortamda % 55’in özelleştirmeye karşı olmasına sevinebiliriz.
Yüzde 5 fikrini değişse…
İşte o zaman bir değer daha yitirilme yoluna girecek.
O nedenle bıçak sırtı bir destek var ortada…
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu toplumsal desteği yanına alması için hem hizmet kalitesini artırmalı hem de bu pahalılığın önüne geçilmelidir mutlaka…
***
Gelelim “özerkleştirme” talebine!
Nasıl olacak?
Kıb-Tek’i kimlerin yöneteceği nasıl belirlenecek, yönetim kimlerden oluşacak; çalışan, tüketici ve üretici temsilcileri yönetime nasıl katılacak, maliyet hesaplamalarını kim yapacak, istihdam ve yatırım gibi süreçler nasıl yönetilecek, performans ve kaliteyi kim denetleyecek, mali disiplin nasıl sağlanacak?
Bu dosyanın ciddi ciddiye çalışılması gerekiyor.
“Özerkleştirme” bir başına sihirli bir model gibi geliyor ama altını doldurmadıkça mitleşiyor.
Hem mali hem de idari anlamda “özerk yönetim”e sahip hiçbir kurumumuz yok çünkü…
“Özerk Yönetim” modelini yazmaya başlamakla işe başlanabilir.
Sözde kalmamalı bu, üzerinde çalışılmalı ve kapsamlı bir plan çıkmalı ortaya…
***
Elektrik üretiminin yeşil enerji üzerinden planlanması, yatırımların başlaması, profesyonel ve katılımcı bir organizasyonun yaşama geçmesi, israfın ve savurganlığın önlenmesi, güler yüzlü ve kaliteli hizmetin gelmesi, enerji politikasının siyasilerin iki dudağı arasından kurtarılması, insan kaynaklarının yüksek kapasitesiyle kullanılması, yandaşlığın önüne geçilmesi, bütçe disiplininin sağlanması şarttır.
Tüm bunlar sözle olmuyor!
Kıbrıs sorunu gibi elektrik sorunu da epeyce yordu hepimizi…
“Kıb-Tek Özerk Yönetimi” için emekle, sebatla, vizyonla çalışmaya başlanmalıdır.
Anayasası yazılmalıdır bunun!
Bir an önce…
Araştırma notları!
• % 88.3 Elektrik üretiminde sorun var.
• % 77.01 Hükümet Enerji konusunda çok başarısız.
• % 69.4 Kıb-Tek'in imajı olumsuz
• % 73.81 Kıb-Tek kötü yönetiliyor.
• % 88.54 Elektrik fiyatları çok yüksek
Yüksek elektrik faturalarının sebebi
• % 44.94 Kötü yönetim
• % 21.21 Döviz / TL'nin değer kaybı
• % 16.34 Yatırım yapılmaması
• % 14.59 Yolsuzluklar
• % 2.92 Diğer