Kıbrıs'ın güneyinde halk, yeni başkanını seçmek için 5 Şubat’ta sandık başına gitmeye hazırlanıyor.
adanın güneyindeki haber sitelerinden derlenen bilgilere göre, 2023 yılı başkanlık seçimi, 1959'dan beri yapılacak 13’üncü başkanlık seçimi olacak.
Başkanlık seçimin ilk turu 5 Şubat Pazar, ikinci turu ise bir hafta sonra, 12 Şubat’ta gerçekleştirilecek.
Başkan seçilebilmek için en az, geçerli oyların yarısından bir fazlasının alınması gerekiyor. Hiçbir aday bu rakama ulaşamazsa, seçim, bir sonraki hafta en çok oyu alacak iki aday arasında tekrarlanacak ve en çok oyu alan başkan seçilecek.
Aday sayısı 14
Başkanlık seçiminin 40 günlük takvimi, Rum Yüksek Seçim Kurulu tarafından 23 Aralık'ta yayımlanan kararnameyle resmen işlemeye başlarken, 14 kişi adaylık başvurusunda bulundu.
2013 yılındaki seçimde 11 olan aday sayısı bu yıl 14’e yükselirken, başkanlık seçimi için Andreas Efstratiu, Lukas Stavru, Çelsina De Petro, Hristos Hristu, Andronikos Zervidis, Ahilleas Dimitriadis, Aleksios Savvidis, Andreas Mavroyannis, Yorgos Kolokasidis, Averof Neofitu, Haralambos Aristotelus, Konstantinos Hristofidis, Yulia Hovrina Komninu ve Nikos Hristodulidis adaylık başvurusu yaptı.
Anketlerde, eski dışişleri bakanı Nikos Hristodulidis favori gösterilirken, seçim yarışının Hrtistodulidis, AKEL’in desteklediği bağımsız aday Andreas Mavroyannis ve DİSİ’nin adayı Averof Neofitu arasında geçmesi bekleniyor.
Başkanlık seçiminin bağımsız adaylarından Hristodulidis, 1 Eylül 2013'te Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in diplomatik büro müdürlüğüne atanmıştı. 14 Nisan 2014 tarihinde, bu görevine paralel olarak, 2013 yılında başa gelen Nikos Anastasiadis hükümetinde hükümet sözcüsü olarak atandı.
Bu görevini 28 Şubat 2018 tarihine kadar yürüten Hristodulidis, 1 Mart 2018 tarihinde ise Dışişleri Bakanlığı görevine getirilmesinin ardından da bu görevini, istifasını sunduğu 9 Ocak 2022 tarihine kadar sürdürdü.
Hristodulidis başkanlık seçiminde DİKO, EDEK, Dayanışma Hareketi ve DİPA tarafından destekleniyor.
AKEL partisi tarafından desteklenen bağımsız aday Andreas Mavroyannis ise deneyimli bir diplomat olarak tanınıyor. AKEL'in 2022 yılının Haziran ayında, başkanlık için aday gösterdiği Mavroyannis, uzun yıllar boyunca Kıbrıs sorunuyla ilgili müzakerelerde, Kıbrıs Rum tarafının müzakereciliğini yürütmüştü. 2002-2008 yılları arasında Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin toplumlar arası görüşmeler esnasında, Rum tarafının müzakere grubu üyesi olan Mavroyannis, 17 Ekim 2011 tarihinde ise dönemin Dimitris Hristofyas hükümetinde, Avrupa konularıyla ilgili başkanlık müsteşarlığı görevini üstlendi. 1 Mart 2013'te Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürlüğü (Genel Sekreter) görevini devralan ve bu görevi 31 Ağustos 2013 tarihine kadar yürüten Mavroyannis, 1 Eylül 2013'te ise Kıbrıs sorunuyla ilgili müzakerelerde Kıbrıs Rum tarafının müzakerecisi olarak atanmıştı. 15 Nisan 2022 tarihinde bu görevinden istifa eden Mavroyannis, 15 Mayıs 2022 tarihine kadar görevde kaldı.
Başkanlık seçiminde Demokratik Seferlik (DİSİ) Partisinin adayı olan Averof Neofitu, 2013 yılından bu yana partinin başkanlığını yürütüyor. 2006'dan bu yana Lefkoşa milletvekili olan Neofitu, Glafkos Klirides hükümeti döneminde, 1999-2003 yılları arasında, Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanlığı görevi yaptı.
Seçimde 561 bin kayıtlı seçmen oy kullanacak
Başkanlık seçiminde, seçmen listesine kayıtlı 561 bin 33 seçmen oy kullanabilecek. Seçimde, 35’i yurt dışında olmak üzere toplam 1150 seçim merkezi faaliyet gösterecek.
730 Kıbrıslı Türk de seçmen listesinde
Kıbrıs Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’nın sitesinde yer alan açıklamada, seçimde oy kullanacak Kıbrıslı Türklerin sayısının 730 olduğu belirtiliyor.
Ayrıca, Kıbrıs'ın kuzeyinde ikamet eden ve “mahsurlar” olarak adlandırılan 240 kişi de seçimlerde oy kullanma hakkında sahip.
Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı görevini şu anda Nikos Anastasiadis yürütüyor. 2013 yılından bu yana başkan olan Anastasiadis, 2018 yılındaki seçimlerde yeniden başkan seçilmişti. Anastasiadis 1997-2013 yılları arasında ise DİSİ başkanlığı yapmıştı. Anastasiadis, iki dönem görev sınırı nedeniyle yeniden aday olamıyor.
Oy verme işlemi sabah 07.00’de başlayıp akşamüzeri 18.00’de sona erecek
Başkanlık seçimlerinin ilk turunda seçmenler sabah 07:00’de oy kullanmaya başlayabilecekler. Sandıklar 18:00’a kadar açık kalacak ancak 12:00-13:00 saatleri arasında öğle arası olduğundan oy verme işlemine ara verilecek.
Seçim yasakları ise seçim gününden bir gün öncesini ve seçim gününü kapsıyor. Bu sebeple seçim gününden bir gün önce ve seçim günü herhangi bir seçim propagandası yapmak ve anket yayınlamak yasaklar arasında yer alıyor.
Sandık çıkışlarında gerçekleştirilen “exit poll” anketleri ise sandıklar kapandıktan sonra açıklanabilecek.
İlk sonuçların da 18:00’de açıklanmaya başlanması bekleniyor.