Kırmızı Daire İçerisinde 20
Denk geliyor, her yıl bana muazzam bir acı veren günlerde köşe yazılarıma geri dönmek durumunda kalıyorum. Bir yandan, üç yıldır yazdığım bu gazetede bizlerin “istila ve işgal” olarak adlandırdığımız, hissettiğimiz ve yaşadığımız, sizinse “barış harekâtı” olarak (veya geçenlerde “Kıbrıs’ta Gazetecilik İçin Sözlükten” öğrendiğim üzere “mutlu barış harekâtı” olarak; itiraf edeyim daha önce bu versiyonunu bilmiyordum) addettiğiniz bu yıldönümüne ilişkin Kıbrıslı Rumların hislerine yeterince işaret etmiş olduğumu düşünüyorum, ama öte yandan her gün buluşup görüştüğüm veya birlikte yaşadığım kişilerin savaşın sonuçlarından ötürü geçmişte veya halen yaşadıklarından oluşan bu duygu yüküyle farklı bir konuda yazmak üzere dikkatimi toplayamıyorum.
Gazetedeki ofisimde, masamda, Yenidüzen’in Ocak ayında hediye ettiği, Unite Cyprus Now grubunun Ledra barikatında yaptığı buluşmalardan fotoğraflarla, Yunanca ve Türkçe olarak hazırlanmış 2018 yılı takvimi var. Bu takvimde, Kıbrıslı Türklerin tatil günleri kırmızı ile Kıbrıslı Rumların tatil günleri ise mavi ile daire içerisine alınmıştır. Bu takvimdeki kırmızı rengi beni asla rahatsız etmemişti. Türkiye’nin ulusal bayramında Kıbrıslı Türklerin tatili olması bile beni rahatsız etmemişti, bu durumu ilginç bulmuştum. Bu tatil günü ile ilgili elektronik ansiklopedilerden araştırma yapmış, Kıbrıslı Türklerin bu günü nasıl geçirdiklerine ilişkin bilgi bulmaya çalışmıştım.
Temmuz ayına geldiğimizde kırmızı renkle daire içerisine alınmış 20 sayısı beni o kadar rahatsız etti ki, gözüm takvime her iliştiğinde kalbimde bir sıkışıklık, acı hissettim. Acaba üçüncü yıl üst üste bunun sebebini analiz etmeli miyim? Bunu yapmaktan sıkıldığımdan, ya da cesaretim olmadığından değil. Kaldı ki, gazetenin internet sayfasından tek bir tıklama ile bu konuda geçen yıl veya evvelki yıl yazdığım yazıyı bulabilirsiniz. Yapmak istediğim, Kıbrıslı Türk okurlarımdan, hatta arkadaşlarımdan bile sık sık duyduğum bir görüşü yanıtlamaktır.
İyi niyetli şekilde bana şunu söylüyorlar: “Kıbrıslı Rumların acı çektiğini anlatma! Çünkü bu durum milliyetçileri mest ediyor”.
Peki, ne diyeyim?
Sevindiklerini mi söyleyeyim? Yoksa hiçbir şey olmamış gibi mi yapayım? Beşparmaktaki bayrağı gördüğümüzde mutlu olduğumuzu mu ifade edeyim? Yoksa biz 74’te ölenleri anarken diğer tarafta kutlama yaptıklarını mı? Yanıt tektir. Ötekinin acısına sevinenler, insan değildirler. Her iki tarafta da...
Barış içerisinde yaşamanın, bir arada uzlaşma içerisinde yaşamanın çözümün unutmak olduğunu düşünenlerden değilim. İstesek de yapamayız, unutamayız. Kimse yapamaz. Bu coğrafyadaki herkes, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak acıyı taşıyoruz. Bu acıya kim sebep olduysa olsun, acı hangi taraftan gelmiş olursa olsun acıyı taşıyoruz.
Kıbrıslı Rumların sebebiyet verdikleri acıları da Kıbrıslı Türklerin unutmasını istemiyorum elbette. İşimize gelmese de, bizi utandırsa da yaşanmış olanlar tarih demektir. Kıbrıslı Rumların Kıbrıslı Türklere yaşattıkları acılardan ben de utanıyorum fakat maalesef zamanı geri döndürüp yaptığımız hatayı düzeltemeyiz. Yaşanmışlıklar veya tarih; adına ne derseniz deyin, önemlidirler. Özellikle de geçmişin hatalarını tekrarlamaktan kaçınarak ders çıkarıp daha hassas adımlarla basmak adına önemlidirler.
Ama birinin acısı diğerinin bayramı olursa o zaman çok gerideyiz…
Çok fazla gerideyiz…
Değil 40 yıl, 50 yıl, 200 yıl bile geçse hiçbir şey değişmez…
YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili
Το 20 σε κόκκινο κύκλο
Συμπίπτει να πρέπει να επανέλθω στην αρθρογραφία ημέρες οι οποίες κάθε χρόνο μου προκαλούν απέραντη θλίψη. Και από τη μια σκέφτομαι πως τρία χρόνια που αρθρογραφώ σε αυτή την εφημερίδα έχω δώσει το στίγμα των συναισθημάτων των Ελληνοκυπρίων για αυτή την επέτειο την οποία εμείς ονομάζουμε, νιώθουμε και βιώνουμε ως τουρκική εισβολή και κατοχή κι εσείςαποκαλείτε ειρηνευτική επιχείρηση (ή και χαρούμενη ειρηνευτική επιχείρηση, όπως πρόσφατα πληροφορήθηκα από το «γλωσσάριο για τη δημοσιογραφία» και ομολογουμένως δεν το γνώριζα), από την άλλη όμως δεν μπορώ να επικεντρωθώ σε οποιοδήποτε άλλο θέμα, με τόση συναισθηματική φόρτιση ανθρώπων με τους οποίους συναναστρέφομαικαθημερινά και συνυπάρχω και βίωσαν ή βιώνουν ακόμα τις συνέπειες του πολέμου.
Στο γραφείο μου στην εφημερίδα, έχω μπροστά μου τοημερολόγιο που εξέδωσε τον Ιανουάριο η Γενίντουζενστα ελληνικά και τουρκικά με φωτογραφίες από τις συγκεντρώσεις της ομάδας Unite Cyprus Now στο οδόφραγμα της Λήδρας. Πάνω σε αυτό, με κόκκινα γράμματα είναι σημαδεμένες οι αργίες των Τουρκοκυπρίων και με μπλε οι αργίες των Ελληνοκυπρίων. Ποτέ δεν με ενόχλησε το κόκκινο χρώμα στο ημερολόγιο. Ακόμα και όταν η αργία των Τουρκοκυπρίων αφορούσε σε εθνική γιορτή της Τουρκίας, το παρατηρούσα με ενδιαφέρον, ψάχνοντας λεπτομέρειες για την αργία, πώς την περνούν οι Τουρκοκύπριοι και κάνοντας αναζήτηση σε ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες.
Φτάνοντας στο μήνα Ιούλιο, ο κυκλωμένος με κόκκινο χρώμα αριθμός 20 με ενόχλησε τόσο ώστε να μου προκαλεί κάθε φορά που πάει το μάτι μου στο ημερολόγιο σφίξιμο στην καρδιά, πόνο. Άραγε χρειάζεται να αναλύσω για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το γιατί; Όχι ότι βαριέμαι, ή δεν έχω το θάρρος να το κάνω. Άλλωστε με ένα πάτημα του κουμπιού στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας την οποία διαβάζετε αυτή τη στιγμή, μπορείτε να βρείτε το περσινό και προπέρσινο άρθρο μου αναφορικά με το θέμα. Απλώς θέλω να αφήσω λίγο χώρο για να απαντήσω σε κάτι που ακούω συχνά από Τουρκοκύπριους αναγνώστες, ακόμα και φίλους μου.
Μου λένε λοιπόν καλοπροαίρετα: «μην λες ότι οι Ε/κ πονάνε. Αυτό προκαλεί αισθήματα ευφορίας στους εθνικιστές». Και τι να πω; Ότι χαίρονται; Ή να κάνω ότι δεν συμβαίνει τίποτε; Χαιρόμαστε που βλέπουμε τη σημαία στον Πενταδάκτυλο; Ή που την ώρα που εμείς μνημονεύουμε τους νεκρούς του ’74, στην άλλη πλευρά πανηγυρίζουν; Μια είναι η απάντηση. Όσοι με τον πόνο του άλλου χαίρονται, απλά δεν είναι άνθρωποι. Και από τη μια πλευρά και από την άλλη.
Δεν είμαι εξ’ αυτών των υποστηρικτών της ειρηνικής συμβίωσης, συνύπαρξης και συμβιβασμού που πιστεύουν ότι η λύση είναι να ξεχάσουμε. Και να θέλουμε, δεν μπορούμε. Κανένας δεν μπορεί. Όλοι σε αυτό τον τόπο και Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι κουβαλούμε πόνο, τον οποίο προκάλεσε η μια πλευρά στην άλλη.
Δεν θέλω ούτε οι Τουρκοκύπριοι να ξεχάσουν τον πόνο που οι Ελληνοκύπριοι τους προκάλεσαν. Τα βιώματα, ακόμα κι αυτά που δεν μας συμφέρουν, ή αυτά που μας προκαλούν ντροπή, αποτελούν ιστορία. Ντρέπομαι κι εγώ για όλα τα δεινά που οι Ελληνοκύπριοι προκάλεσαν στους Τουρκοκύπριους, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ και δεν μπορεί κανένας να στρέψει τον χρόνο πίσω για να διορθώσουμε ό,τι έγινε. Τα βιώματα ή η ιστορία, όπως θέλετε ονομάστε το, είναι σημαντικά, κυρίως για να μαθαίνουμε και να πατάμε με πιο στέρεα βήματα, αποφεύγοντας τα λάθη του παρελθόντος.
Όταν όμως ο πόνος του ενός, γίνεται ακόμα γιορτή του άλλου, τότε είμαστε πολύ πίσω… πάρα πολύ πίσω. Και όχι 40 ή 50, αλλά 200 χρόνια κι αν περάσουν, τίποτε δεν θα αλλάξει.