Kıbrıs’ın kuzeyinde bu hafta yine kırmızı ete zam yapıldığı ancak bazı kasapların bunu fiyatlarına yansıtmadığı belirtilirken, buna gerekçe olarak ise canlı hayvan fiyatlarının artışı sunuldu. Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları ise piyasanın birkaç büyük kasap tarafından bile isteye bozulduğunu ileri sürdü.
Fehime ALASYA
Yıllardır Türkiye’ye göre daha yüksek olan Kıbrıs’taki kırmızı et fiyatları, neredeyse Türkiye ile aynı orana yaklaştı.
İstanbul’dan orta halli bir marketten alınan kırmızı et fiyatları, YENİDÜZEN’in bu haftaki alışveriş sepetine yansıdı.
Kıbrıs’ın kuzeyinde 90 TL’den başlayıp bölgesine ve satış noktasına göre 130 TL’ye dek çıkan kuzu pirzolanın kilosu İstanbul’da 97,90 TL.
Ülkemizde artık 65 TL’den başlayan kıymanın kilosu ise İstanbul’da en fazla 57,90 TL…
Geçtiğimiz haftalarda gelen zam ile Kıbrıs’ın kuzeyinde 75 TL’den 85 TL’ye çıkan kuzu pirzolanın fiyatı bu hafta bazı satış noktalarında yine yükseldi. Piyasada 90 TL’ye çıkan kuzu pirzolanın kilosu kimi marketlerde 130 TL’yi buldu. Kıyma ise 65, 75 TL arası olan piyasa fiyatlarını 70 ile 90 TL arasına çıkardı. Bu duruma canlı hayvan fiyatlarının artışı olduğu belirtilirken, Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları, piyasanın birkaç büyük kasap tarafından bile isteye bozulduğunu ileri sürdü.
Kıbrıs’ın kuzeyi, güneyi ve Türkiye arasında yapılan kırmızı et analizinde en ucuz bölge Kıbrıs’ın güneyi olurken, kuzeydeki fiyatlar Türkiye piyasasının da üzerine çıktı.
Kıymanın kilosu Kıbrıs’ın kuzeyinde 65 TL’den başlarken, bu rakam Türkiye’de 48 TL’den başlıyor. Kuzu pirzolanın kilosu ise ülkemizde 90 TL’den başlayıp 130 TL’ye dek çıkarken, Türkiye’de 97,90 TL’den satılıyor.
Kıbrıs’ın güneyi ile kuzeyi ve Türkiye’deki et analizinde en uygun kuzeydeki rakamlar olurken, buna karşın manav reyonlarında cep yaktı. Sebze meyve analizinde her üç bölge içinde en pahalı Kıbrıs’ın güneyi oldu.
Hem ette hem sebzede fiyat tırmanışı durmak bilmiyor…
Et fiyatlarıyla birlikte son haftalarda manav reyonlarında olan yükseliş de bu hafta hız kesmedi.
Birçok sebze ve meyve fiyatları kuzeyde yükselişe geçse de yine de güneyden ucuz kaldı.
Bu hafta güneyde birçok sebze ve meyvede fiyatlar aşağıya çekildi.
Kuzeyde fiyatı çıkan ürünlerin başında kestane gelirken, mutfakta sık tüketilen taze bakla, pancar ve dolmalık biberin fiyatları da tüketicinin elini yaktı.
Kuzeyde yemeklikler cep yaktı
Kuzeyde bu haftaki fiyatların neredeyse hepsinde artış yaşandı. Fiyatı düşen ürünler arasında sadece patates ve yer elması oldu. Geçtiğimiz haftalarda kilosu 6,25 TL dolaylarında olan patates, bu hafta 5,75 TL’ye gelirken, yer elması 8 TL’den 7 TL’ye düştü.
Günlerdir fiyatı dillerde olan salatalık ocak ayı içinde 10- 13 TL arasında seyrederken, şubat ayında 16 TL’yi görmüştü. Salatalığın bu haftaki sepete yansıyan fiyatı ise 14,50 TL’den işlem gördü.
Mutfakların sık tüketilen sebzeleri arasında olan ve fiyatıyla adından özellikle yaz aylarında söz ettiren domates, sessiz yükselişini bu hafta da sürdürdü. Kilosu 7,50 TL olan domates bu hafta 9,95’e çıktı.
Kuzeyde fiyatı çıkan ürünlerin başında kestane gelirken, bunu taze bakla, pancar ve dolamlık biber takip etti.
Ocak ayında kilosu 29 TL olan kestane, dün reyonlarda 49 TL’ye yer aldı. Taze bakla ise 18,75 TL’den 25 TL’ye çıktı.
Salatalık güneyde de çıktı
Kıbrıs’ın güneyinde ise kuzeye karşın birçok sebze ve meyve fiyatları düşüşe geçti. Güneyde fiyatı en çok düşen ürün 7 TL ile bullez olurken, bunu 6 TL ile pırasa, 5 TL ile de portakal takip etti.
Buna göre; bulluez 19 TL’den 12 TL’ye, pırasa 16 TL’den 10 TL’ye, portakal 10 TL’den 5 TL’ye geriledi.
Güneyde fiyatı en çok çıkan ürün ise salatalık oldu. Geçtiğimiz haftalarda kilosu 14 TL olan salatalık 17 TL’ye yükseldi.
Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları:
“Halkın daha uygun fiyata et yemesi ve bu kavgaların bitmesi için et tazmin yerleri açacağız”
Canlı hayvan fiyatlarının artmasıyla ilgili net bir açıklama yapmaktan kaçınan Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları, piyasanın birkaç büyük kasap tarafından bile isteye bozulduğunu ileri sürdü.
Canlı hayvan fiyatlarının da reyonlardaki et fiyatlarının da belirli bir ölçüde olmadığından dert yanan Naimoğlulları, bu konudaki çözüm girişimlerinin yanıtsız kaldığını kaydetti.
Piyasadaki istikrarsız fiyatların önüne belirli merkezlerde et tazmin satış yerleri açarak geçilebileceğine değinen Naimoğlulları, şunları dile getirdi:
“Bu konuda Bakanlarla görüştük, protokol yapalım dedik. Kasaplar Birliğini de bu protokole davet ettim. Hükümet-hayvancı ve kasaplar birliği ile protokol yapalım dedim.
Ama kasaplar birliğinin çok bir etkin rolü olmadığı için henüz bir net çalışma yok ve ülkede fiyatlara ilişkin çeşitli anomaliler mevcut.
Canlı hayvan miktarında azalma söz konusu değildir. Aksine çoğalma vardır. Bu noktada neye göre ithal et talep ediyorsunuz dedik. Özellikle küçük aş ithal talepleri var. Ocak ayında biraz sıkıntı oldu ama yine de talep karşılandı. Şu anda da bu talep giderilmektedir. Buna rağmen hayvan fiyatlarını sabitleyen bir protokol yapmak istedik. Hiçbir cevap alamadık. Ülkedeki et fiyatlarındaki turtasızlığı ortadan kaldırmak için et tazmin satış yeri açalım dedik. Toprak ürünleri kurumu ile görüştük, bunun için birliktelik teklif ettik. Araştırmaya gidildi ama netleşmedi. Mutlak süratle büyük şehirlere bu satış yerlerini açacağız. Maliyetin çok üstüne çıkılmadan, tüketiciyi mağdur etmemeye çalışacağız. Bu dengesiz fiyatları ortadan kaldırmamız için taleplerimiz oldu ama hala açılım olmadı.
Bu konuları dün akşam kasaplar birliği ile de görüştük.
Hükümet de üzerine düşeni yapmalı, maliyetlerimizi aşağıya düşürmeli. Paydaşlarımızdan olan kasaplar birliği ile özellikle kasapların ödemelerinden dolayı üreticiyi mağdur ettiğini anlattık. Bu bağlamda kasapların da yasal zeminde, daha güvenilir olması gerektiğini anlattık.” dedi.
“Gerek hükümet gerek kasaplar yıllarca bu ülkedeki üreticiyi korumadı”
Daha fazla denetim yapılması gerektiğinin altını çizen Naimoğlulları, marketlerde et satışının yasaklanması gerektiğini kaydetti. Kasaplar ve hükümete atıfta bulunan Naimoğlulları, “Bugün marketlerin satış politikaları ve yüksek fiyatları üreticiyi de zora sokuyor.
Canlı hayvan fiyatlarını sabitlemeye hazırız. Bize bir limit versinler biz fiyatımızda sabit kalırız ama üreticilerin maliyetlerin düşürüleceğine inanmıyorum.
Gerek hükümet gerek kasaplar yıllarca bu ülkedeki üreticiyi korumadı. Bencil davrandı. Bu yolla bir yere varamayız.” dedi.
“Et tazmin yerleri açacağız”
Canlı hayvan ücretlerinin yükselmesine ilişkin net bir açıklama yapmaktan kaçınan Naimoğlulları, “Piyasa yukarıya çekiliyor. Ben bir fiyat söylesem bu fiyat yarın düşebilir de çıkabilir de, bu doğru olmaz.
Bazı büyük kasaplar bugün üretici ile dalga geçiyor. Ülkede 2-3 büyük kasap gazetelerde fiyat verip et fiyatı açıklıyor, piyasayı darmadağın ediyor. Biraz ahlaklı olunmalı, bu işlerde ahlak kalmadı. Ciddi anlamda tüketici ciddi mağduriyet yaşıyor.
Tüm bu olumsuzlukları söyledik. Çözüm istiyoruz. Bu yüksek fiyatlar sürerse kesinlikle et tazmin yerleri açacağız. Tüm hayvancılar da bize destek verecek. Halkın daha uygun fiyata et yemesi ve bu kavgaların bitmesi için bu yerleri açacağız.” şeklinde konuştu.
“İthal et gelse bile daha ucuza kasaplarda yer almayacak”
Şu anda ithal et konusundaki çalışmaların son halini bilmediğini ifade eden Naimoğlulları, konunun Tarım Bakanlığı takibinde olduğunu belirtti. Bu konuda tavırlarının net olduğunu belirten Naimoğlulları, ithal ete izin verilmesi durumunda eyleme dahi gideceklerini dile getirdi. Naimoğlulları, “Son durum ne oldu bilmiyoruz. Hala araştırmalar sürüyor. Bu konu zaten çok sağlıklı bir konu değildi. Biz buna şiddetle karşıyız. İthal et gelse bile daha ucuza kasaplarda yer almayacak. Yine üç, beş kişi cebini dolduracak. Eğer gelecekse eylem de yapacağız.” şeklinde konuştu.