“Komitelerin durumu iç tüzükte gayet açık bir şekilde belirtilmiştir. 5 esas komitede mecliste grubu olan partilerden üye atanabilir ve oy hakları vardır. Aslında komitelere tüm milletvekilleri katılabilir ancak oy hakları yoktur. Meclisin verimliliği komitelerin performansıyla doğru orantılıdır”
“Meclisin verimliliği komitelerin performansıyla doğru orantılıdır. ‘Salon doluysa meclis çalışıyor, boşsa verimsiz’ algısı oluştu, halbuki tam aksine meclisin verimliliği ekrana yansımayan kısmındadır, yani komite çalışmalarındadır... Meclisin performansı komitelerin üretkenliğinden ve çıkan yasalardan belli olur”
“Benim aldığım bilgiye göre (koalisyon ortağının komitelerde temsilcisi olmaması durumu) olmadı ama olmayacak diye birşey yok. Burada şöyle bir sorun ortaya çıkar iktidarın komitede oy sayısı azalır, nisap sağlamada sorun yaşanabilir. Atamalardan sonra nasıl bir durum ortaya çıkacağını göreceğiz”
“Her milletvekilinin görevi meclis oturumlarına katılmak ve meclisi açmaktır. Girip eleştirisini yapar, olumsuz oy kullanacaksa kullanır fakat nisabı sağlamama, meclisi açmama gibi bir lüksümüz yoktur... Nisabı sağlamamak, meclisi açmamak milletvekilinin görevini yapmaması anlamına gelir”
“Eğer bir işin halkın yararına olduğuna inanıyorsanız ‘olmaz, olamaz’ değil ‘mutlaka olacak’ diyerek işe başlamanız lazım. O zaman mutlaka başarılır. En güçlü motivasyon, halkın yararına olduğu düşüncesidir. Bu güçlü inanç bütün engelleri yıkar”
Ödül AŞIK ÜLKER
Meclis Başkanı Dr. Sibel Siber, hükümetin yasamanın verimliliği, komitelerin etkin çalışması konusunda sorumluluğu olduğunu belirtti.
Dr. Siber, hükümet değişikliklerinin meclis çalışmalarına direkt etkisinin ancak komitelerdeki üyelerin değişimiyle söz konusu olduğunu söyleyerek, “Komiteleri bir iki güne kadar oluşturacağız” dedi.
Koalisyon ortağının komitelerde temsilcisi olmaması durumunun bugüne kadar olmadığı bilgisini aldığını belirten Dr. Siber, “Olmadı ama olmayacak diye birşey yok. Burada şöyle bir sorun ortaya çıkar iktidarın komitede oy sayısı azalır, nisap sağlamada sorun yaşanabilir. Atamalardan sonra nasıl bir durum ortaya çıkacağını göreceğiz” diye konuştu.
Meclis Başkanı Sibel Siber, meclisin verimliliğinin komitelerin performansıyla doğru orantılı olduğunun da altını çizdi.
Dr. Sibel Siber şunları da söyledi:
“Her milletvekilinin görevi meclis oturumlarına katılmak ve meclisi açmaktır. Girip eleştirisini yapar, olumsuz oy kullanacaksa kullanır fakat nisabı sağlamama, meclisi açmama gibi bir lüksümüz yoktur... Nisabı sağlamamak, meclisi açmamak milletvekilinin görevini yapmaması anlamına gelir.”
“Meclisin verimliliği komite çalışmalarındadır”
Soru: Yeni bir hükümet kuruldu. DP’nin 5 milletvekilinden 4’ü bakan oldu. Meclis komitelerinin nasıl oluşacağı konusu var. DP kendi yerine UBP’nin temsilci göndermesini istedi ancak muhalefet buna sıcak bakmayınca bundan vazgeçildi. Komitelerin durumu ne olacak?
Dr. Siber: Meclis, Meclis İç Tüzüğü ile yönetilir. Komitelerin durumu iç tüzükte gayet açık bir şekilde belirtilmiştir. 5 esas komitede mecliste grubu olan partilerden üye atanabilir ve oy hakları vardır. Aslında komitelere tüm milletvekilleri katılabilir ancak oy hakları yoktur. Meclisin verimliliği komitelerin performansıyla doğru orantılıdır.“Salon doluysa meclis çalışıyor, boşsa verimsiz” algısı oluştu, halbuki tam aksine meclisin verimliliği ekrana yansımayan kısmındadır, yani komite çalışmalarındadır. Komiteler meclisin toplantı saatleri dışında her gün çalışabiliyor. Meclisin performansı komitelerin üretkenliğinden ve çıkan yasalardan belli olur.
“Komiteleri bir iki güne kadar oluşturacağız”
Soru: Meclis hükümet değişikliklerinden nasıl etkilenir?
Dr. Siber: Burada, yasama ve yürütmenin farkını da kamuoyuna net bir şekilde açıklamamız lazım. Yasama, yani meclis,yeni bir seçim oluncaya kadar toplumun iradesini temsil eder. Yürütme (hükümet) ise iktidardır. Yasama hem iktidardan hem muhalefetten oluşur. Yürütme kararlar alır, icraatı yapar, yasama hükümetin icraatlarını denetler. Yasamanın bir görevi yasa yapmak, hükümetten gelen yasa tasarılarını, milletvekillerinden gelen yasa önerilerini görüşmek, komiteden geçirmek ve sonrasında yasallaştırmaktır. Çok önemli bir diğer görevi de yürütmeyi yani hükümeti denetlemektir. Bu denetim, milletvekillerinin söz alıp kürsüde sorduğu sorularla, yaptığı eleştirilerle veya yazılı sorularla olur. Dolayısıyla hükümet değişikliklerinin meclis çalışmalarına direkt etkisi ancak komitelerdeki üyelerin değişimiyle söz konusudur. Bu değişiklik de meclis iç tüzüğünün el verdiği şekilde yapılabilir. Aslında yasamanın verimliliği iktidar için de önemlidir. Eğer verimli bir meclis varsa yasa tasarıları komitelerde daha hızlı görüşülür. Hükümetten gelen yasa tasarıları, meclis çoğunluğunun benimsediği yasalar ise yasalaşır. Yasamayla yürütmenin birbiriyle ilişkisi buradadır. Dolayısıyla hükümetin de Yasamanın verimliliği, komitelerin etkin çalışması konusunda sorumluluğu vardır. Komiteleri bir iki güne kadar oluşturacağız.
Soru: Bu konu nasıl netleşecek?
Dr. Siber: Biz partilerin grup başkanlarından üye atamalarını talep ederiz, onlar da bize isimleri önerir, sonra mecliste oylanır.
“Komitede nisap sağlamada sorun yaşanabilir”
Soru: Bugüne kadar koalisyon ortağının komitelerde temsilcisi olmama durumu yaşandı mı?
Dr. Siber: Benim aldığım bilgiye göre olmadı ama olmayacak diye birşey yok. Burada şöyle bir sorun ortaya çıkar iktidarın komitede oy sayısı azalır, nisap sağlamada sorun yaşanabilir. Atamalardan sonra nasıl bir durum ortaya çıkacağını göreceğiz.Ad-hoc komiteler için sorun yok.
Soru: Hükümetin koltuk sayısına baktığınız zaman meclisin bu dönemde nasıl işleyeceğini düşünüyorsunuz?
Dr. Siber: Bu hükümet değişikliğinin yasamayı ilgilendiren kısmı, komitelerdeki nisap, performans ve Meclis genel kurulunda nisabın sağlanmasıdır. Umudumuz yeni bir seçime kadar meclisin çalışmalarının aksamadan sürdürülmesi.
Soru: Yasaların meclisten geçmesiyle ilgili sıkıntı olup olmayacağı...
Dr. Siber: Onu bekleyip göreceğiz. Komitelerden oy birliği ile geçen yasalar meclisten hiçbir sıkıntı olmadan geçer. Komiteden oy birliğiyle geçmeyen yasalarda da hükümetin çoğunluğu sağlaması gerekiyor. Eğer bir yasa hem iktidar hem muhalefetin desteğini alırsa, gerek komitelerde, gerekse genel kurulda hiçbir zaman sorun çıkmaz, oy birliğiyle geçer.
“Her milletvekilinin görevi meclisi açmaktır”
Soru: Nisap konusunda da çok hassassınız. Bu dönemde nisap sorunu yaşanmasını bekliyor musunuz?
Dr: Siber: Bu konuda benim görüşüm nettir. Her milletvekilinin görevi meclis oturumlarına katılmak ve meclisi açmaktır. Girip eleştirisini yapar, olumsuz oy kullanacaksa kullanır fakat nisabı sağlamama, meclisi açmama gibi bir lüksümüz yoktur. Milletvekili sayısı 50 veya daha az olan çoğu ülkede nisap için 8-10 milletvekili yeterli görülüyor. Bizde 26 milletvekili olması Anayasa’da yazılmış. Anayasa değişikliklerinde meclisin 17 milletvekiliyle açılması konusunda komitede önerim olmuştu. Nisabı sağlamamak, meclisi açmamak milletvekilinin görevini yapmaması anlamına gelir. Milletvekilleri meclis oturumuna girip, denetim görevini yapar, oyunu verir. Meclis’in kilitlenmesi halkımızın da bizden beklemediği bir durumdur, bu tür durumların yaşanmayacağına inanıyorum. Meclis Başkanı ve Başkan Yardımcısı da içtüzükteki görevlerinin tarifine göre tarafsız olmak durumundadır ve meclisi açmak birinci görevleridir.
Meclis Başkanı – Meclis Başkan Yardımcısı
Soru: Hükümet değişikliğiyle gündeme gelen bir soru da meclis başkanının değişip değişmeyeceği konusuydu. UBP Genel Başkanı, Başbakan Hüseyin Özgürgün Anayasa’ya göre iki yıl için seçilen meclis başkanının değişmeyeceğini söyledi. Ancak genelde Meclis Başkan Yardımcısı ana muhalefetten olurdu. Bu kez meclis başkanı ana muhalefetten. Bu noktada sizin durumunuz ne olacak?
Dr. Siber: Bu konuya kendi üzerimden cevap vermek istemiyorum. Kurumsal bir mekanizmada kişiler üzerinden değil, genel değerlendirme yapmak önemlidir. Çünkü bugün Sibel Siber’dir, yarın bir başkasıdır. Kişiye göre düzenlemeler veya değerlendirmeler yarın toplumsal olarak başımıza önemli sorunlar çıkarabilir. Yasama, yürütme ve yargıda kuvvetler ayrılığı vardır. Bunların hiçbiri birbirinin altı veya üstü değildir. Ancak az önce de belirttiğim gibi yasama yürütmeyi denetler. Böyle bir ilişki var, dolayısıyla denetleme görevi olan yasamanın hükümetin değişmesiyle değişmesini anayasa engellemiştir. Anayasada meclis başkanı ve başkan yardımcısının nasıl seçileceğine dair hüküm vardır. Bir seçimden diğer seçime kadar, beş yılda iki kez meclis başkanı ve başkan yardımcısı seçimi yapılır. İlk seçimden sonra 3 yıl ikinci seçimden sonra 2 yıl görev yapar. Meclis iç tüzüğüne meclis başkanının muhalefetten olmasını koyduk ama bu milletvekili meclis başkan yardımcısı olduktan sonra anayasaya göre değişmez.
Çarşaf liste…
Soru: Uzun süredir konuşulan Seçim ve Halk Oylaması Yasası meclisten geçti. Ancak yasayla ilgili soru işaretleri var. Sizin değerlendirmeniz nedir?
Dr. Siber: Seçim ve Halk Oylaması Yasası’nın değişmesi ve çarşaf liste denen tek bölgeye geçme konusunda toplumda bir konsensus, mecliste de irade vardı. Aslında çarşaf liste tüm milletvekillerinin hiç bölge olmadan yazılmasıdır. Burada endişe küçük bölgelerden milletvekili çıkmasına engel olunup olunmayacağıydı. Bu endişeyi gidermek ve her bölgeden temsilci milletvekili çıkması için tam çarşaf değil, yarı çarşaf diyebileceğimiz bir liste ortaya çıktı. Bu bir geçiş dönemi de olabilir. Bütün yasalar uygulamaya geçtikten sonra artıları ve eksileri görülür. Yasamanın görevi de aksayan bölümlerini yeniden yasa çalışması yaparak düzenlemektir. Dolayısıyla bu yasa uygulamaya girdikten sonra artılarını eksilerini göreceğiz.
“Çok fazla oy yanacak mı?” gibi sorular da var. Çok fazla oy yanacak olabilir tabii ama dikkatli olmak lazım. Bölgelere oy verirken yanlış yaptığınız bölgedeki oylar sayılmayacak, diğer bölgelere doğru sayıda oy vermişseniz onlar yanmayacak. Karmalarda daha dikkatli olmak gerekecek, oy kullama daha uzun sürecek. Ama çok daha demokratik olacak. Lefkoşa’daki seçmen İskele’deki adaya da oy verecek. Bunun bir avantajı da milletvekili halkın vekili olacak, bir bölgenin değil. Kendini tüm topluma karşı sorumlu hisseden, bütün halkın gailesini çeken ve bu konularda çalışma heyecanı duyan milletvekilleri öne çıkacak. Bu önemlidir ve bunu arzuluyorduk.
Komitelerdeki yasalar…
Soru: Son dönemde geçen bir diğer önemli yasa da “TC hükümeti ile KKTC hükümeti arasında Su Temini ve Yönetimine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına ilişkin yasaydı’’. Komitelerde bekleyen 12 yasa var. Bu yasaların durumu ne olacak?
Dr. Siber: Biz hangi yasaların olduğunu yeni hükümete yazdık, hangilerini görüşeceklerini bize bildirecekler. Bu konuda hükümetin yanıtını bekliyoruz.
Denetimli Serbestlik Yasası…
Soru: Denetimli Serbestlik Yasası da Cumhurbaşkanı tarafından meclise geri gönderildi. Bir aylık süre içinde geçmesi gerekiyor. Bu konuda son durum nedir?
Dr. Siber: Cumhurbaşkanlığı’ndan geri iade edilen yasaların görüşülmesi hükümet değişiminden etkilenmez, görüşülmeye devam eder fakat komitelerde başkanlar değişeceği için gecikme yaşanabilir. Eğer bu gibi yasalar komitede yeniden görüşülmezse meclis genel kurulunda olduğu şekliyle onaylanır.
Bu dönemde yıllardır konuşulan yasalar geçirildi. Siyasi Partiler Yasası, Meclis İç Tüzüğü, Seçim ve Halk Oylaması Yasası yıllardır konuşulan yasalardı, üçü de geçti. En önemli yasalardan biri olan Gıda Güvenliği Yasası, Merkezi İhale Yasası, İyi İdare Yasası geçti.Ayrıca birçok AB uyum yasası da benim başkanlık yaptığım bu dönemimde geçen önemli yasalardır.
“Beklediğimiz en önemli yasa Kamu ReformuYasası’dır”
Şu anda beklediğimiz en önemli yasa Kamu ReformuYasası’dır. Pek çok yasa geçti ama Kamu Reformu Yasası olarak bilinen Kamu Görevlileri Değişiklik Yasa Tasarısı uzun zamandır komitenin gündemindedir. Bu konuda da bir konsensus var. Bütün siyasi partiler bu yasanın geçmesini istiyor. Bazı maddelerde sıkıntılar olabilir. Bunu da geçmesini bekliyoruz.
Meclisin verimliliği olumlu yansır. Ancak yasaların geçmesi yeterli olmuyor maalesef, uygulama için ilgili bakanlıklar tarafından tüzüklerin hazırlanması gerekir. Tüzükler hazırlanmayınca uygulamaya giremez ve o zaman insanların günlük yaşamına yansımaz. Yasama görevini tam yapsa da ilgili bakanlıkların tüzükler konusunda hızlı davranması gerekir.
“Tüzüklerin hazırlanması konusunda geç kalıyoruz”
Soru: Devletin yapısını bu anlamda nasıl buluyorsunuz?
Dr. Siber: Tüzüklerin hazırlanması konusunda geç kalıyoruz. Bunun nedeni kurumsal yapımızda olan aksaklıktır. Halen mevcut kadrolarımızda bu tüzükleri hazırlayacak yeterli sayıda personel maalesef yok. O yüzden tüzüklerin hazırlanması konusunda konsensusa varıp dışarıdan hizmet satın alınması lazım. Gıda Güvenliği Yasası, Çevre Yasası geçti ama tüzükleri hazır olmadığı için uygulama yok.
“İyi yapılan her iş sonrakiler için örnek teşkil eder”
Soru: Siz diğer meclis başkanlarından biraz farklı bir başkan oldunuz. Sosyal sorumluluk da üstlendiniz. Engelsiz meclis, meclis ormanının doğal park haline getirilmesi projesi, 1940’tan günümüze gazetelerin web ortamına aktarılması, Dr. Küçük Müzesi de bunlardan bazıları...
Dr. Siber: Buluduğunuz görevler sizi kısıtlamaz, yasalar çerçevesinde halk yararına yapabileceğiniz ne varsa, enerjiniz varsa, olanaklarınız varsa, iyi iş yapmaya hevesliyseniz sizi kimse engellemez. Meclis başkanlığı bir icraat makamı değildir ama meclis başkanlığında da bazı projelerin yürütülebildiğini gördük. Yeter ki çalışın, ekibinizi kurun. Niyet, inanç ve bütün sorunların üstesinden gelme heyecanını duyarsanız başarabilirsiniz. Başarı öykülerine ihtiyacımız var. İyi yapılan her iş sonrakiler için örnek teşkil eder. Bunun için de elimizden geleni yapıyoruz.
Soru: Son olarak ne mesaj vermek istersiniz?
Dr. Siber: Bu güzel ülkede hepimize düşen görev, üstlendiğimiz görevleri halk yararına azami gayret göstererek en iyi şekilde yapmaktır. Bunu başarırsak sokakta yüzleri gülen insan sayısı artacak. Eğer bir işin halkın yararına olduğuna inanıyorsanız “olmaz, olamaz” değil “mutlaka olacak”diyerek işe başlamanız lazım. O zaman mutlaka başarılır. En güçlü motivasyon, halkın yararına olduğu düşüncesidir. Bu güçlü inanç bütün engelleri yıkar.