▶ Ayia Marina’daki (Gürpınar) evlerinden edilen Maronitler, Azize Marina gününü kutlamak amacı ile gerçekleştirdikleri törenle bir dönem gündeme gelen “Maronit açılımını” yeniden gündeme taşıdı.
▶ YENİDÜZEN’e konuşan köyün gerçek sakinleri, “Köylerimize dönmek, köylerimize özgürce girebilmek, köylerimizi yeniden inşa etmek istiyoruz” dedi.
Aygün Bahar ÖKMEN
Ayia Marina’daki (Gürpınar) evlerinden edilen Maronitler, Azize Marina gününü kutlamak amacı ile gerçekleştirdikleri törenle yeniden gündeme geldi. Maronitlerin askeri bölge olarak kullanılmaya devam eden bölgeye girişleri kontroller sebebi ile iki saate yakın sürerken, tören planlandığı saatte başlayamadı.
YENİDÜZEN’e konuşan köyün gerçek sakinleri, “Köylerimize dönmek, köylerimize özgürce girebilmek, köylerimizi yeniden inşa etmek istiyoruz” dedi.
2017 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından duyurulan ancak ilerleyen yıllarda bir ilerleme kaydedilemeyen ve “Maronit açılımı” olarak anılan süreç, geçtiğimiz günlerde Maronitlerin Azize Marina gününü kutlamak amacı ile gerçekleştirdikleri dini törenle yeniden gündeme geldi.
Maronitlerin askeri bölge olarak kullanılmaya devam eden Gürpınar’a (Ayia Marina) girişleri kontroller sebebi ile iki saate yakın sürerken, tören planlandığı saatte başlayamadı. Maronitler bir zamanlar yaşadıkları topraklarda törenlerini yapabilmek için sıraya dizildi.
Köyün Muhtarı Partellis Hadjifessa “Köylerimize dönmek, köylerimize özgürce girebilmek, köylerimizi yeniden inşa etmek istiyoruz” şeklinde konuşurken, Vasiliki Emmanouel Hadjifessa “Kendimiz için, çocuklarımız için, torunlarımız için, geri dönebilme umudu yaşayarak ölenlerimiz için köylerimize dönmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Sofia Hadjifessa konuyla ilgili “Köyümüz Türkiye askerinin işgali altında olmasına rağmen yılda birkaç kere köyümüze gelmemize izin verdikleri için Kıbrıslı Türklere minnettarız” ifadelerine yer verirken bir başka Maronit köyü olan Asomados’tan gelen Michalis Antoniou “Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler ile ilişkileri son derece iyi olan Maronitlerin köylerine dönmesi, iki toplumun yakınlaşması açısından da önemli” yorumunda bulundu.
Dört sene önce yine YENİDÜZEN’e konuşmuş olan Partellis Hadjifessa, “Maronitler olarak bize verilen sözlerin yerine getirilmesini talep ediyoruz” demiş, “Biz köylerimize dönmeye hazırlık. Daha sonra ne oldu bilmiyoruz. Politikacılar, askerin köylerimizden taşınmak konusunda bir takım sorunlar yaşadığını bildirdi” ifadelerini kullanmıştı. Ayia Marina’da gerçekleştirilen törenin ardından YENİDÜZEN’e konuşan Partellis Hadjifessa, köylerine dönme isteklerini yineledi, seslerini duyurmak istediklerini ifade etti.
Ayia Marina Muhtarı Partellis Hadjifessa: “Köylerimize dönmek, köylerimize özgürce girebilmek, köylerimizi yeniden inşa etmek istiyoruz”
Ayia Marina Muhtarı Partellis Hadjifessa, Ayia Marina Yortusu sebebi ile köye geldiklerini, köye girişlerinin ise askerin kontrolü nedeni ile iki saate yakın sürdüğünü aktardı. Hadjifessa “Bugün Ayia Marina Yortusu, Ayia Marina’nın isim günü için burada bulunuyoruz. Aslında Ayia Marina Yortusu Temmuz’un 17’sinde idi ancak ne yazık ki asker bize o gün içeri giremeyeceğimizi bildirdi. Bu sebepten ötürü töreni bugün gerçekleştirebiliyoruz. Ne yazık ki bugün de çok fazla gecikme yaşandı. Bunun sebebi giriş sırasında yapılan kontrollerdi. Kontroller iki saat civarı sürdü” şeklinde konuştu.
Ayia Marina’nın dört Maronit köyünden biri olduğunu ifade eden Hadjifessa, “Asamodos, Karpaşa, Kormacit diğer Maronit köyleridir. Kormacit’te nüfus 270 kişi civarındadır” dedi. “Ne yazık ki Asomados’ta ve Ayia Marina’da ikamet mümkün değildir çünkü bu iki köy askeri bölge haline gelmiştir. Ayia Marina’nın neden tamamı ile asker kontrolünde olduğunu bilmiyorum” ifadelerini kullanan Hadjifessa, “Bizim yılda 2-3 ziyaret hakkımızdan başka bir şeyimiz de bulunmuyor. Bize yılda 2-3 kere köyümüze girme ve burada törenlerimizi düzenleme izni veriliyor. Temmuz, Kasım ve Şubat aylarında 1’er gün köyümüze giriş yapabiliyoruz” şeklinde konuştu. Köylerine geri dönmek isteklerini bildiren Hadjifessa, “Köylerimize dönmek, köylerimize özgürce girebilmek, köylerimizi yeniden inşa etmek istiyoruz. Yeniden inşa etmek diyorum çünkü küçük bir kilise dışında buradaki her şey yıkıldı” ifadelerini kullandı.
Eski Ayia Marina sakini Vasiliki Emmanouel Hadjifessa: “Kendimiz için, çocuklarımız için, torunlarımız için, geri dönebilme umudu yaşayarak ölenlerimiz için köylerimize dönmek istiyoruz”
Vasiliki Emmanouel Hadjifessa, “Bugün buraya Kormacit Maronitleri’ni taşıyan üç küçük otobüs, Limasol’dan insanları taşıyan bir büyük otobüs ve pek çok özel araba ile Ayia Marina için geldik. İçinde iki yaşında çocukların da bulunduğu neredeyse 400 kişi idik” ifadelerini kullandı.
10 yaşında Ayia Marina’dan ayrılmak zorunda kalan eski köy sakini Vasiliki Emmanouel Hadjifessa, “Dört Maronit köyü var ancak insanlar iki tanesine giremiyor, orada yaşayamıyorlar. Asomados ve Ayia Marina askeri bölge. 2017 yılında Akıncı Cumhurbaşkanı iken, askeri bölgenin bir tarafa kaydırılması ve Maronitlerin köylerine geri dönmesinin sağlanması planlanmıştı. Sonuç olarak hiçbir şey yapılmadı” dedi. “Ben köyümden ayrılmak zorunda kaldığımda 10 yaşımdaydım, şimdi ise 60 yaşımdayım. Torunlarım, köyümden ayrılmak zorunda kaldığım yaşa geldi. Biz hala geri dönebilmeyi bekliyoruz” şeklinde konuştu.
“Maronitler olarak Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki sorun biz değildik. Bizler ufak bir topluluk, azınlıktık”
Hadjifessa köklerine geri dönmek isteklerinin altını çizdi. “Babalarımızın, analarımızın, büyüklerimizin anılarının yaşandığı, çocukluğumuzu yaşadığımız yere geri dönmeyi arzuluyoruz. Köklerimize dönebilmek istiyoruz çünkü Maronitler olarak Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki sorun biz değildik. Bizler ufak bir topluluk, azınlıktık. Sorun yaratmayan bir topluluktuk. Bir zamanlar Kıbrıslı Türklerle aynı köyü paylaşıyor, barış içerisinde yaşıyorduk” ifadelerini kullandı.
Hadjifessa, “Benim babam Ahmedi ailesinden. Benim kanımda Kıbrıslı Türk köklerim var. Büyükannem Vasiliou Ahmedi. Ben Vasiliki. Burada, Yılmazköy’de pek çok akrabamız var. Kuzenlerimiz var. Düğünlerde, etkinliklerde onlarla bir araya geliyoruz. Bu nedenle geri dönmek istiyoruz. Çünkü bizim köklerimiz burada, bu köyde” şeklinde konuştu. Maronitlerin herkes için barış istediğini ifade eden Hadjifessa, “Ancak Maronitler için sorun, bizlerin bir an önce buraya dönmek zorunda oluşudur. Çünkü biz yalnızca dört köylük bir topluluğuz. İki köyümüzde insanlar yaşıyor ancak diğer iki köyümüze de dönebilmek istiyoruz” dedi.
“Askeri bölgenin yalnızca biraz diğer yana kaydırılarak köyümüzün açılmasını istiyoruz”
Köylerini yeniden inşa etmeye de hazır olduklarını dile getiren Hadjifessa, “Kendi köyüm Ayia Marina için konuşmam gerekirse, askerin yalnızca biraz diğer tarafa kaymasını, bizlere köyümüze dönme imkanı sağlamasını istiyoruz. Bizler dönmeye hazırız. Köyümüzü yeniden inşa etmeye hazırız” ifadelerini kullandı. “Bir sorun yaratmak değil, herkesle barış içerisinde beraberce yaşamak istiyoruz. On yıldır dua etmek için buraya geliyoruz, hiçbir problem, hiçbir sorun yaratmadık. Askere de sorsanız size bunu söyleyecektir. Kimseye bir sıkıntı yaratmadık. Biz yalnızca inancımız için kilisemize geliyoruz” şeklinde konuşan Hadjifessa, “Bir an önce kendimiz için, çocuklarımız için, torunlarımız için, geri dönebilme umudu yaşayarak ölenlerimiz için köylerimize dönmek istiyoruz” ifadelerine yer verdi.
Hadjifessa, Ayia Marina’nın müzakerelerde ve iki toplum arasındaki Güven Arttırıcı Önlemler arasında Maronitler için ayrı bir konu olarak yer almasını istediklerini de dile getirdi.
Sofia Hadjifessa: “Köylerimize, evlerimize, köklerimize geri dönmek istiyoruz”
Kıbrıs’ın güneyinde doğduğunu dile getiren Sofia Hadjifessa, “Ancak annem de babam da Kıbrıs’ın kuzeyinden ve ikisi de Ayia Marina köyünde doğdu” dedi. “Bugün Azize Marina’mızın gününü kutlamak için buradayız” şeklinde konuşan Hadjifessa, “İnancımızı yaşamak ve insanlar için, hayatlarımız için, yanımızda olduğu için Ayia Marina’ya ve tüm azizler ile azizelere dua etmek, şükretmek için köyümüze geldik. Ayia Marinalı Maronitler olarak inancımızla gurur duyuyoruz” ifadelerini kullandı.
“Köyümüz Türkiye askerinin işgali altında olmasına rağmen yılda birkaç kere köyümüze gelmemize izin verdikleri için Kıbrıslı Türklere minnettarız”
Hadjifessa Kıbrıslı Türklere müteşekkir olduklarını ifade ederek, “Ayrıca Kıbrıslı Türklere yılda 2-3 kere de olsa, köyümüz asker kontrolü altında da olsa, çünkü köyümüz Türkiye askeri tarafından işgal altında, köyümüze gelmemize izin verdikleri için minnettarız. Bize yılda birkaç kere de olsa bu imkanı sağlıyorlar bu nedenle Kıbrıslı Türklerimize de teşekkür etmemiz gerek” şeklinde konuştu.
Köylerini ziyaret etmenin kendileri için ne denli duygusal bir süreç olduğunu ifade eden Hadjifessa “Ancak aynı zamanda bilmelerini istiyoruz ki bizler köylerimize, evlerimize, köklerimize geri dönmek istiyoruz. Büyükanne ve büyükbabalarımızın yaşadığı topraklara geri dönmek istiyoruz. Ne zaman köyümüzü ziyaret etsek ağlıyoruz çünkü bizler için çok duygusal bir gün oluyor. Restore edilen kilise ve cami dışında her şeyin yıkıldığını görmek bizleri çok üzüyor” dedi.
“Ayia Marina’nın Maronit gençleri olarak köyümüze dönmek ve eskiden olduğu gibi Kıbrıslı Türklerimiz ile bir arada yaşamak istiyoruz”
Hadjifessa Kıbrıslı Türkler ile Maronitlerin barış içerisinde yaşamış olduklarını anımsatarak, “Biliyorsunuz ki Ayia Marina Türk ve Maronit köyü idi. Yani Kıbrıslı Türkler ve Maronitler bu köyde beraberce, dostluk içerisinde yaşıyorlardı. Bu nedenle Ayia Marina’nın Maronit gençleri olarak iletmek istediğimiz mesaj şudur ki; köyümüze dönmek ve eskiden olduğu gibi Kıbrıslı Türklerimiz ile bir arada yaşamak istiyoruz. Çünkü 50 yıl önce de birlikte yaşıyor ve birbirimizi çok seviyorduk. Barış içerisinde yaşıyorduk. Bu nedenle bugün de bu düşünceyi destekliyoruz ve geri gelmek istediğimizi bilsinler istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Michalis Antoniou: “Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler ile ilişkileri son derece iyi olan Maronitlerin köylerine dönmesi, iki toplumun yakınlaşması açısından da önemli”
Asomados köyünden Michalis Antoniou, Ayia Marina köyü ile benzer sorunlar yaşadıklarını belirterek, “Bizler de köyümüze gelmek, kilisemizi ziyaret etmek istiyoruz. Bazen asker tarafından ziyaret günümüz erteleniyor, bazen kontroller çok uzun sürüyor. Hiç kolay değil. Yılda birkaç kez bile olsa köyümüzü ziyaret etmek hiç kolay değil” dedi. Antoniou, “Bu durum bizlerin buraya gelmesini, insanlarla kaynaşmasını, tanışmasını da engelliyor. İki toplumdan insanların bir arada bulunması, kaynaşması önemli. Eğer Maronit köylerini açsalar, insanların geri döneceğini biliyorum çünkü çok güzel bağlarımız var. İki toplumla da ilişkilerimiz çok iyi. Bu nedenle köylerimizin açılması ve köylerimize dönmemiz insanları bir araya getirmek açısından da çok iyi olacaktır diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Raif Hızal: “Onların hala umudu var bir gün kutsal topraklarına dönebileceklerine inanıyorlar”
Konuya ilgili paylaşımda bulunan Raif Hızal, “Epeyce eziyet çektik, Aymarina'ya ulaşmak için, 5 dakikada 1 araba kontrol etti yetkililer, nerdeyse 100 araba vardı. Sonrası birkaç saatlik mutluluk. 17 Temmuz’da kutlanan Aymarina günü, yetkililerin olağanüstü çabası ile 27 Temmuz’da kutlandı, bir kez daha Gürpınar'da buluştuk. Onların hala umudu var bir gün kutsal topraklarına dönebileceklerine hala inanıyorlar. Sayıları her geçen gün azalsa da!” ifadelerini kullandı.